Cẩm nang du lịch
Cái tên Kate có nguồn gốc từ Kattika trong tiếng Phạn của người Ấn Độ và từ Katik của người Hindu (Hindu giáo). Khi dịch theo nghĩa hẹp, từ này có nghĩa là lễ cúng vào tháng 7 theo lịch của Chăm. Trong khi, theo nghĩa chung và rộng hơn thì từ Kate dùng để chỉ lễ hội tưởng nhớ thần linh, tổ tiên và những nhân vật đã có công với dân tộc.
Do đó, Lễ hội Kate Ninh Thuận có bản sắc riêng của Chăm Pa cổ. Thế nhưng, về sau, do ảnh hưởng của nền văn hóa Ấn Độ và Hồi giáo mà lễ hội Ninh Thuận này đã có một số thay đổi. Điều đó được thể hiện rõ ràng qua việc 3 cộng đồng tôn giáo là Chăm Awal, Chăm Ahier và Chăm Islam đều có phần lễ nghi, lễ tục ban đầu giống nhau, tuy nhiên sau đó chịu ảnh hưởng của Ấn giáo và Hồi giáo nên mỗi nơi sẽ có những sự khác nhau về nghi thức.
Không nhiều tài liệu ghi chép về lịch sử hay thông tin thời gian cụ thể của lễ hội Kate Ninh Thuận. Tuy nhiên, theo những thông tin còn sót lại và lưu truyền, có thể dựa vào quá trình lịch sử từ thế kỉ II đến thế kỷ XII khi Vương quốc Chăm Pa thịnh vượng nhất để hiểu được bối cảnh ra đời của lễ hội.
Sự du nhập của Ấn độ giáo vào Vương quốc Chăm Pa đã ảnh hưởng khá mạnh tới các nghi lễ cúng tế của dân tộc Chăm khi thực hiện những sự kiện quan trọng như đánh thắng trận, thu hoạch mùa màng, hay lễ đăng cơ của vua chúa. Thủ đô Vijaya (hiện nay là Bình Định) bị suy tàn vào thế kỷ XV (khoảng năm 1471). Sự kiện này là dấu mốc đánh dấu nền văn minh Chăm Pa sụp đổ, kéo theo đó là những ảnh hưởng của Ấn Độ giáo ngày càng mờ nhạt, nhường chỗ cho tín ngưỡng Hồi giáo phát triển.
Dù đạo Hồi phát triển cực thịnh ở thời kỳ này, song nền văn minh Chăm Pa vẫn chịu ảnh hưởng từ những tàn dư của Ấn Độ giáo. Do đó, mãi tới ngày nay, cộng đồng người Chăm ở Ninh Thuận nói riêng và Việt Nam nói chung vẫn chia làm những cộng đồng theo tín ngưỡng khác nhau, trong đó 2 cộng đồng đông đúc nhất là người Chăm Awal theo tôn giáo Bà Ni và người Chăm Ahier theo tôn giáo Bà La Môn. Lễ hội Kate Ninh Thuận là lễ hội truyền thống của người Chăm Bà La Môn, còn lễ hội Ramưwan là truyền thống của người Chăm Bà Ni.
Bắt đầu vào ngày 1/7 theo lịch Chăm, lễ hội Kate Ninh Thuận sẽ diễn ra trong thời gian 3 ngày (từ 25/9 đến 5/10 dương lịch). Đền tháp Ponagar (thuộc địa phận thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước), tháp Po Rome (thuộc địa phận thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước) và Tháp Po Klong Garai (thuộc địa phận phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang – Tháp Chàm) là những địa điểm tổ chức lễ hội này.
Về trình tự, các nghi thức của lễ hội Kate sẽ bắt đầu từ đền tháp cho tới các làng xã và về mỗi gia đình. Đây được xem là một dòng chảy từ cá nhân tới cộng đồng, được gìn giữ bởi người Chăm hàng ngàn năm qua.
Tại Ninh Thuận, lễ hội Kate của người Chăm sẽ tổ chức các nghi lễ ở đồng thời cả 3 đền tháp. Nhìn chung, các nghi lễ đều tương tự nhau với ngày đầu tư là cúng tế tại đền, ngày thứ 2 tại làng và ngày thứ 3 là cúng tế tại nhà.
Nghi lễ tại đền tháp
Nghi lễ cúng tế tại đền tháp sẽ là mở đầu của lễ hội Kate. Thầy cả sư, hay còn gọi là người chủ lễ sẽ chỉ đạo nghi lễ này. Sau khi kéo đàn Kanhi và hát vàng bài thánh ca, bà bóng làm lễ dâng lên các vị thần, chủ lễ sẽ chủ trì lễ tắm tượng được thực hiện bởi một số tu sĩ Bà La Môn.
Trong lễ hội Kate ở đền tháp, các lễ vật bao gồm 3 con gà để làm lễ tẩy uế trong tháp, 1 con dễ lớn, 1 mâm cơm với muối vừng, 5 mâm cơm với canh và thịt dê, thêm 3 ổ bánh gạo cùng hoa quả. Bên cạnh đó, người dân còn chuẩn bị thêm xôi chè, trứng, rượu, trầu cau… Phần lễ cúng vật này sẽ được bày trên các tháp, trong khi ở dưới chân tháp sẽ có hàng trăm mâm lễ khác nhau của người dự lễ mang tới.
Về quy trình lễ hội Kate tại tháp, khởi đầu là nghi lễ người Chăm đón y phục từ người em út Raglai mang từ trên núi xuống. Thông thường, lễ rước y phục sẽ diễn ra vào lúc 7h sáng. Mọi nghi thức đều được thực hiện một cách tôn nghiêm và trang trọng.
Tiếp đó, người chủ lẽ sẽ mở cửa tháp để đón mời thần linh đến dự và thụ hưởng các lễ vật được dâng lên. Sau đó sẽ là lễ tắm tượng thần, còn được gọi là Manei yang theo ngôn ngữ của người Chăm. Và cuối cùng là phần đại lễ quan trọng nhất - Adaoh tama. Bắt đầu vào lúc 9h sáng, đại lẽ sẽ kéo dài chừng 3 tiếng đến 11h trưa. Hoàn thành xong, người dân sẽ trở về làng để có thể tiếp tục các nghi thức lễ hội khác.
Nghi lễ tại làng và gia đình
Tại làng, nghi thức cúng lễ hội Kate sẽ được tổ chức cùng với phân hội. Trước đó, dân hội sẽ cùng nhau phân công quét dọn đền thờ, trang hoàng cho Nhà làng, cũng như chuẩn bị sân bãi, thức uống và đồ ăn. Bên cạnh đó, người dân còn chuẩn bị các tiết mục văn nghệ để góp vui trong buổi lễ hội.
Tại làng bản, các nghi thức làm lễ cũng được triển khai một cách trang trọng không kém nghi lễ ở đền tháp. Tín ngưỡng cho thấy mỗi làng sẽ thờ một vị thần khác nhau, tuy nhiên nhìn chung đều là cúng tế thần làng, giống như người Kinh vẫn thờ Thành Hoàng. Thông thường, chủ tế tại làng không phải chức sắc tôn giáo mà sẽ là người uy tín được dân tin tưởng. Ông sẽ thay mặt cho dân làng để dâng cúng lễ vật lên thần, cầu mong phước lành phù hộ cho tất cả gia đình và người dân trong làng bản.
Sau nghi lễ ở làng, người Chăm sẽ tiếp tục lễ hội Kate Ninh Thuận khi trở về nhà và làm lễ. Chủ lễ sẽ là người nhiều tuổi nhất trong họ, đại diện cho cả gia đình tiến hành dâng lễ lên tổ tiên. Trong gia đình, toàn bộ các thành viên sẽ có mặt đầy đủ, trang phục chỉn chu và thành tâm để cầu nguyện tổ tiên và phù hộ để có sức khỏe tốt và làm ăn phát đạt. Do đó, lễ hội Kate cũng có ý nghĩa gắn kết gia đình. Đó là dịp những người đi làm xa xứ trở về bên người thân.
Bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về lễ hội Kate Ninh Thuận, để có cái nhìn rõ hơn về giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Chăm. Nếu có dịp đến Ninh Thuận vào đúng mùa lễ hội, du khách không nên bỏ lỡ cơ hội khám phá lễ hội ấn tượng này.
| Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với sứ mệnh mang đến những trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi không ngừng cập nhật những thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay tự hào là đơn vị uy tín, luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo của mình. Thông tin liên hệ:
|
Săn mây ở Tam Đảo là trải nghiệm tuyệt vời, cho phép bạn chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên. Thú vị nhất là lúc chọn đúng giờ bắt trọn khoảnh khắc huyền ảo và thư giãn trong không gian yên bình.
Mới đây, tại xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông, tỉnh Kon Tum, lễ đón nhận quyết định công nhận Làng tái định cư Tu Thó là Làng du lịch cộng đồng đã diễn ra trong không khí trang trọng. Đây là sự kiện đánh dấu bước ngoặt mới trong phát triển du lịch cộng đồng của huyện Tu Mơ Rông, Kon Tum.
Sài Gòn hoa lệ, năng động vốn đã rực rỡ, nay càng thêm phần lộng lẫy khi Tết Ất Tỵ 2025 gõ cửa. Không khí xuân tràn ngập khắp các con phố, từ những khu chợ sầm uất, những trung tâm thương mại hiện đại cho đến những góc phố nhỏ bình yên.
Ghé thăm Sông Lô, bạn sẽ được hòa mình vào vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng và không gian linh thiêng trầm mặc. Đây chính là nơi lý tưởng để tạm rời xa những bộn bề của cuộc sống, tìm lại sự bình yên và thư thái trong tâm hồn.
Khi nhắc đến Phú Thọ, hẳn những người đam mê xê dịch đều ao ước một lần được ghé thăm Yên Lập – vùng đất quyến rũ bởi vẻ đẹp thiên nhiên, ẩm thực phong phú và những địa điểm du lịch độc đáo.
Đầm Vạc là một trong những đầm nước tự nhiên lớn nhất tại thành phố Vĩnh Yên. Không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn nước sạch cho khu vực thành phố và các vùng lân cận, Đầm Vạc còn là nguồn tài nguyên dồi dào với các sản vật phong phú, mang lại giá trị kinh tế lớn.
Làng mộc Kim Bồng, Hội An từ lâu đã nổi tiếng với những sản phẩm gỗ tinh xảo, mang đậm nét đẹp văn hóa truyền thống. Hàng năm, cứ vào mùng 6 tháng Giêng Âm lịch, người dân Kim Bồng lại tưng bừng tổ chức Lễ hội Giỗ tổ nghề mộc, một sự kiện văn hóa đặc sắc thu hút đông đảo du khách.
Tin vui cho ngành du lịch Khánh Hòa! Công ty Anex Việt Nam cùng các đối tác sẽ phối hợp với hãng hàng không SkyUp Airlines để tổ chức các chuyến bay charter đưa du khách Ba Lan đến nghỉ dưỡng tại Khánh Hòa từ cuối tháng 1/2025.
Haeundae Blueline hút hồn du khách với những góc chụp tuyệt đẹp và khung cảnh tựa như bước ra từ phim anime Nhật Bản. Tuyến đường sắt ven biển này sẽ mang đến trải nghiệm khó quên khi bạn khám phá vẻ đẹp nên thơ của bờ biển phía đông nam thành phố Busan.
Vào đêm giao thừa Ất Tỵ 2025, ngành đường sắt sẽ tổ chức hai đoàn tàu đặc biệt mang tên "Chuyến tàu Xuân", nối liền Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Đây sẽ là hành trình đầy ắp không khí lễ hội, với nhiều hoạt động thú vị và không khí Tết ngập tràn.
Sáng ngày 15/1, vùng biển xã Gành Dầu, TP Phú Quốc trở nên sôi động khi một đàn cá heo xuất hiện, thu hút sự chú ý của hàng trăm du khách trong và ngoài nước. Khoảnh khắc thiên nhiên kỳ thú này đã mang đến trải nghiệm đáng nhớ cho những ai may mắn được chứng kiến.
Với những nét đặc trưng văn hóa, những con phố cổ kính, không khí tết truyền thống đậm đà, Hà Nội đã vinh dự đứng thứ 7 trong bảng xếp hạng những địa điểm tham quan và trải nghiệm hấp dẫn nhất dịp Tết Ất Tỵ 2025.
Đà Nẵng tiếp tục khẳng định sức hút trên bản đồ du lịch thế giới khi được vinh danh trong nhiều bảng xếp hạng uy tín.
Huế không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc nên thơ, những di tích lịch sử cổ kính mà còn làm say lòng du khách bởi nền ẩm thực tinh tế, đặc sắc. Trong số đó, là món ăn dân dã mà "gây thương nhớ", khiến ai đã từng nếm thử đều phải xuýt xoa khen ngợi.
Đầm Rưng là một điểm đến không thể bỏ qua khi du khách đặt chân đến Vĩnh Phúc.Với vẻ đẹp hoang sơ và không gian yên bình, Đầm Rưng đã và đang thu hút rất nhiều du khách, là nơi lý tưởng để khám phá thiên nhiên, tận hưởng sự thư giãn và tìm lại sự bình yên giữa cuộc sống hối hả.
Ẩm thực Kiên Giang là một bản hòa ca đầy màu sắc, nơi hội tụ tinh hoa của biển cả và những nét đặc trưng của vùng đất Nam Bộ. Trong bản hòa ca ấy, xôi Hà Tiên nổi lên như một nốt hương dịu dàng mà khó quên.
Với khí hậu mát lành cùng khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, Yên Lạc, Vĩnh Phúc đã trở thành một trong những điểm đến lý tưởng của du khách miền Bắc, đặc biệt thu hút với những hành trình khám phá các địa điểm du lịch tâm linh.
Nha Trang không chỉ nổi tiếng với biển xanh, cát trắng, nắng vàng mà còn hấp dẫn du khách bởi những nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc. Vào tháng 3 Âm lịch, nơi đây diễn ra Lễ hội Am Chúa - một lễ hội dân gian đặc sắc, mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Khánh Hòa.
Với những cấu trúc đá vôi kỳ lạ, những thạch nhũ rực rỡ, Hang Lạng sẽ mang đến cho du khách một trải nghiệm thám hiểm khó quên, như bước vào một thế giới ngầm đầy huyền bí và đầy bất ngờ.
Phú Quốc, hòn đảo ngọc xinh đẹp với những bãi biển trải dài cát trắng, làn nước trong xanh và những khu rừng nguyên sinh bạt ngàn, là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn trốn khỏi sự ồn ào, náo nhiệt của phố thị, hòa mình vào thiên nhiên trong lành và tận hưởng không khí Tết yên bình.
Tờ báo The Star nổi tiếng của Malaysia mới đây đã dành những lời có cánh cho Cam Ranh (Khánh Hòa), miêu tả thành phố biển này như một thiên đường nghỉ dưỡng với những khách sạn, resort sang trọng trải dài bên bờ cát trắng mịn màng.
