Cẩm nang du lịch
Cái tên Kate có nguồn gốc từ Kattika trong tiếng Phạn của người Ấn Độ và từ Katik của người Hindu (Hindu giáo). Khi dịch theo nghĩa hẹp, từ này có nghĩa là lễ cúng vào tháng 7 theo lịch của Chăm. Trong khi, theo nghĩa chung và rộng hơn thì từ Kate dùng để chỉ lễ hội tưởng nhớ thần linh, tổ tiên và những nhân vật đã có công với dân tộc.
Do đó, Lễ hội Kate Ninh Thuận có bản sắc riêng của Chăm Pa cổ. Thế nhưng, về sau, do ảnh hưởng của nền văn hóa Ấn Độ và Hồi giáo mà lễ hội Ninh Thuận này đã có một số thay đổi. Điều đó được thể hiện rõ ràng qua việc 3 cộng đồng tôn giáo là Chăm Awal, Chăm Ahier và Chăm Islam đều có phần lễ nghi, lễ tục ban đầu giống nhau, tuy nhiên sau đó chịu ảnh hưởng của Ấn giáo và Hồi giáo nên mỗi nơi sẽ có những sự khác nhau về nghi thức.
Không nhiều tài liệu ghi chép về lịch sử hay thông tin thời gian cụ thể của lễ hội Kate Ninh Thuận. Tuy nhiên, theo những thông tin còn sót lại và lưu truyền, có thể dựa vào quá trình lịch sử từ thế kỉ II đến thế kỷ XII khi Vương quốc Chăm Pa thịnh vượng nhất để hiểu được bối cảnh ra đời của lễ hội.
Sự du nhập của Ấn độ giáo vào Vương quốc Chăm Pa đã ảnh hưởng khá mạnh tới các nghi lễ cúng tế của dân tộc Chăm khi thực hiện những sự kiện quan trọng như đánh thắng trận, thu hoạch mùa màng, hay lễ đăng cơ của vua chúa. Thủ đô Vijaya (hiện nay là Bình Định) bị suy tàn vào thế kỷ XV (khoảng năm 1471). Sự kiện này là dấu mốc đánh dấu nền văn minh Chăm Pa sụp đổ, kéo theo đó là những ảnh hưởng của Ấn Độ giáo ngày càng mờ nhạt, nhường chỗ cho tín ngưỡng Hồi giáo phát triển.
Dù đạo Hồi phát triển cực thịnh ở thời kỳ này, song nền văn minh Chăm Pa vẫn chịu ảnh hưởng từ những tàn dư của Ấn Độ giáo. Do đó, mãi tới ngày nay, cộng đồng người Chăm ở Ninh Thuận nói riêng và Việt Nam nói chung vẫn chia làm những cộng đồng theo tín ngưỡng khác nhau, trong đó 2 cộng đồng đông đúc nhất là người Chăm Awal theo tôn giáo Bà Ni và người Chăm Ahier theo tôn giáo Bà La Môn. Lễ hội Kate Ninh Thuận là lễ hội truyền thống của người Chăm Bà La Môn, còn lễ hội Ramưwan là truyền thống của người Chăm Bà Ni.
Bắt đầu vào ngày 1/7 theo lịch Chăm, lễ hội Kate Ninh Thuận sẽ diễn ra trong thời gian 3 ngày (từ 25/9 đến 5/10 dương lịch). Đền tháp Ponagar (thuộc địa phận thôn Hữu Đức, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước), tháp Po Rome (thuộc địa phận thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước) và Tháp Po Klong Garai (thuộc địa phận phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang – Tháp Chàm) là những địa điểm tổ chức lễ hội này.
Về trình tự, các nghi thức của lễ hội Kate sẽ bắt đầu từ đền tháp cho tới các làng xã và về mỗi gia đình. Đây được xem là một dòng chảy từ cá nhân tới cộng đồng, được gìn giữ bởi người Chăm hàng ngàn năm qua.
Tại Ninh Thuận, lễ hội Kate của người Chăm sẽ tổ chức các nghi lễ ở đồng thời cả 3 đền tháp. Nhìn chung, các nghi lễ đều tương tự nhau với ngày đầu tư là cúng tế tại đền, ngày thứ 2 tại làng và ngày thứ 3 là cúng tế tại nhà.
Nghi lễ tại đền tháp
Nghi lễ cúng tế tại đền tháp sẽ là mở đầu của lễ hội Kate. Thầy cả sư, hay còn gọi là người chủ lễ sẽ chỉ đạo nghi lễ này. Sau khi kéo đàn Kanhi và hát vàng bài thánh ca, bà bóng làm lễ dâng lên các vị thần, chủ lễ sẽ chủ trì lễ tắm tượng được thực hiện bởi một số tu sĩ Bà La Môn.
Trong lễ hội Kate ở đền tháp, các lễ vật bao gồm 3 con gà để làm lễ tẩy uế trong tháp, 1 con dễ lớn, 1 mâm cơm với muối vừng, 5 mâm cơm với canh và thịt dê, thêm 3 ổ bánh gạo cùng hoa quả. Bên cạnh đó, người dân còn chuẩn bị thêm xôi chè, trứng, rượu, trầu cau… Phần lễ cúng vật này sẽ được bày trên các tháp, trong khi ở dưới chân tháp sẽ có hàng trăm mâm lễ khác nhau của người dự lễ mang tới.
Về quy trình lễ hội Kate tại tháp, khởi đầu là nghi lễ người Chăm đón y phục từ người em út Raglai mang từ trên núi xuống. Thông thường, lễ rước y phục sẽ diễn ra vào lúc 7h sáng. Mọi nghi thức đều được thực hiện một cách tôn nghiêm và trang trọng.
Tiếp đó, người chủ lẽ sẽ mở cửa tháp để đón mời thần linh đến dự và thụ hưởng các lễ vật được dâng lên. Sau đó sẽ là lễ tắm tượng thần, còn được gọi là Manei yang theo ngôn ngữ của người Chăm. Và cuối cùng là phần đại lễ quan trọng nhất - Adaoh tama. Bắt đầu vào lúc 9h sáng, đại lẽ sẽ kéo dài chừng 3 tiếng đến 11h trưa. Hoàn thành xong, người dân sẽ trở về làng để có thể tiếp tục các nghi thức lễ hội khác.
Nghi lễ tại làng và gia đình
Tại làng, nghi thức cúng lễ hội Kate sẽ được tổ chức cùng với phân hội. Trước đó, dân hội sẽ cùng nhau phân công quét dọn đền thờ, trang hoàng cho Nhà làng, cũng như chuẩn bị sân bãi, thức uống và đồ ăn. Bên cạnh đó, người dân còn chuẩn bị các tiết mục văn nghệ để góp vui trong buổi lễ hội.
Tại làng bản, các nghi thức làm lễ cũng được triển khai một cách trang trọng không kém nghi lễ ở đền tháp. Tín ngưỡng cho thấy mỗi làng sẽ thờ một vị thần khác nhau, tuy nhiên nhìn chung đều là cúng tế thần làng, giống như người Kinh vẫn thờ Thành Hoàng. Thông thường, chủ tế tại làng không phải chức sắc tôn giáo mà sẽ là người uy tín được dân tin tưởng. Ông sẽ thay mặt cho dân làng để dâng cúng lễ vật lên thần, cầu mong phước lành phù hộ cho tất cả gia đình và người dân trong làng bản.
Sau nghi lễ ở làng, người Chăm sẽ tiếp tục lễ hội Kate Ninh Thuận khi trở về nhà và làm lễ. Chủ lễ sẽ là người nhiều tuổi nhất trong họ, đại diện cho cả gia đình tiến hành dâng lễ lên tổ tiên. Trong gia đình, toàn bộ các thành viên sẽ có mặt đầy đủ, trang phục chỉn chu và thành tâm để cầu nguyện tổ tiên và phù hộ để có sức khỏe tốt và làm ăn phát đạt. Do đó, lễ hội Kate cũng có ý nghĩa gắn kết gia đình. Đó là dịp những người đi làm xa xứ trở về bên người thân.
Bài viết trên đây đã giúp bạn hiểu hơn về lễ hội Kate Ninh Thuận, để có cái nhìn rõ hơn về giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Chăm. Nếu có dịp đến Ninh Thuận vào đúng mùa lễ hội, du khách không nên bỏ lỡ cơ hội khám phá lễ hội ấn tượng này.
Hà Giang, miền đất địa đầu Tổ quốc, luôn ẩn chứa những điều kỳ diệu níu chân du khách. Từ những cung đường đèo uốn lượn, hùng vĩ đến những thung lũng hoa rực rỡ sắc màu, tất cả tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Sapa, vùng đất mờ sương ẩn chứa bao điều kỳ diệu của thiên nhiên, luôn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước. Nhưng bên cạnh những cái tên quen thuộc như bản Cát Cát, Fansipan hùng vĩ, ít ai biết đến Hầu Thào - một xã vùng cao vẫn giữ nguyên nét hoang sơ, mộc mạc.
Hình ảnh đoàn tàu Sjourney Luxury lộng lẫy vừa cập bến ga Sài Gòn đã nhanh chóng thu hút nhiều sự chú ý. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự ra đời của dịch vụ du lịch đường sắt hạng sang đầu tiên tại Việt Nam.
Ninh Bình, vùng đất cố đô với bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời, không chỉ hấp dẫn du khách bởi cảnh quan non nước hữu tình mà còn bởi những di tích tâm linh linh thiêng, cổ kính.
Hà Nội, luôn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, đặc biệt là vào dịp Tết Nguyên đán. Không khí xuân ngập tràn phố phường, hòa quyện cùng nét đẹp truyền thống tạo nên một sức hút khó cưỡng.
Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến vừa đậm đà bản sắc dân tộc, vừa mang hơi thở hiện đại, thì TP.HCM chính là lựa chọn hoàn hảo. Hãy cùng "bỏ túi" ngay top 7 điểm đến thú vị nhất Sài Gòn dịp Tết này nhé!
Ninh Bình không chỉ có những ngôi chùa cổ kính, những cánh đồng lúa xanh mướt mà còn ẩn chứa những hang động kỳ bí, mang vẻ đẹp huyền ảo của tạo hóa. Trong số đó, hang Nấu Rượu là một điểm đến không thể bỏ qua khi du ngoạn Tràng An, nơi lưu giữ những câu chuyện lịch sử và truyền thuyết ly kỳ.
Động Trung Trang nổi lên như một tuyệt tác của tạo hóa, được mệnh danh là hang động đẹp nhất Cát Bà, Hải Phòng. Hành trình khám phá động Trung Trang hứa hẹn đưa du khách lạc vào thế giới thạch nhũ lung linh, huyền ảo, nơi mỗi bước chân đều mang đến những trải nghiệm đầy bất ngờ và thú vị.
Nằm ngay trung tâm thành phố Đà Nẵng sôi động, chợ Hàn không chỉ là một địa điểm mua sắm quen thuộc của người dân địa phương mà còn là điểm đến hấp dẫn thu hút đông đảo du khách.
Nằm bên bờ vịnh Hạ Long kỳ vĩ, công viên hoa Hạ Long nổi lên như một điểm đến mới toanh, thu hút giới trẻ bởi vẻ đẹp rực rỡ và không gian xanh mát.
Cao Bằng không chỉ thu hút bởi vẻ đẹp hùng vĩ của núi non mà còn bởi những di tích lịch sử, văn hóa linh thiêng. Nằm lặng lẽ giữa chốn biên cương, chùa Sùng Phúc hiện lên như một điểm đến tâm linh thanh tịnh, nơi du khách tìm về với sự bình yên trong tâm hồn giữa khung cảnh thiên nhiên khoáng đạt.
Sở hữu hệ thống hang động kỳ vĩ cùng những hòn đảo nổi tiếng thế giới, Việt Nam đã vinh dự đứng thứ 36 trên bảng xếp hạng 36 quốc gia có cảnh quan thiên nhiên đẹp nhất hành tinh.
Hơn 2.000 du khách quốc tế vừa đặt chân đến Phú Quốc trên một chuyến tàu du lịch sang trọng. Đáng chú ý, phần lớn du khách đến từ châu Âu, chiếm tới 60%. Số còn lại là du khách đến từ Trung Quốc và Hồng Kông (Trung Quốc), cho thấy sức hút của "đảo ngọc" đối với du khách quốc tế ngày càng tăng.
Ẩn mình giữa núi rừng Ba Tơ, Quảng Ngãi, Thác Lũng Ồ là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên và tận hưởng không gian trong lành, mát mẻ. Cùng tìm hiểu những trải nghiệm thú vị tại Thác Lũng Ồ!
Giáng sinh 2024 tại Nha Trang hứa hẹn sẽ "bùng nổ" với những đêm tiệc cuồng nhiệt tại các quán bar, pub sôi động. Cùng khám phá top những địa điểm "quẩy" chất nhất, nơi bạn có thể tận hưởng trọn vẹn không khí lễ hội và những trải nghiệm đáng nhớ.
Năm 2024 sắp khép lại, và Việt Nam đang trở thành điểm đến lý tưởng để du khách khắp nơi trên thế giới tạm biệt năm cũ và chào đón năm mới 2025.
Phan Thiết - "thủ phủ resort" với biển xanh, cát trắng, nắng vàng, không chỉ là điểm đến lý tưởng cho mùa hè mà còn là nơi hứa hẹn mang đến một mùa Giáng sinh ấm áp và lãng mạn.
Bên cạnh những bãi biển trải dài cát trắng, làn nước trong xanh, Phú Quốc còn hấp dẫn du khách bởi những show diễn thực cảnh hoành tráng, mang đến những trải nghiệm khó quên. Dưới đây là 4 show diễn thực cảnh "đỉnh" nhất định phải xem khi đến Phú Quốc.
"Đường bay vàng" Hà Nội - TP HCM tiếp tục khẳng định sức hút mạnh mẽ, giữ vững vị trí thứ 4 trong top những đường bay nội địa nhộn nhịp nhất hành tinh với 10,63 triệu ghế cung ứng trong năm nay.
Du khách Hàn Quốc và Mỹ đang dẫn đầu nhóm khách đón giao thừa tại Việt Nam, với sự ưu ái đặc biệt dành cho các thiên đường nghỉ dưỡng như Phú Quốc, Đà Nẵng và Nha Trang.
Quy Nhơn không chỉ quyến rũ du khách bởi những danh lam thắng cảnh mà còn níu chân du khách bằng nền ẩm thực phong phú, đậm đà hương vị biển cả. Trong đó, bún chả cá Quy Nhơn nổi lên như một biểu tượng, một tinh hoa ẩm thực xứ Nẫu mà bất cứ ai đặt chân đến đây cũng không thể bỏ qua.
