Tháp Bánh Ít: Vẻ đẹp kỳ vĩ của kiến trúc Chăm Pa cổ

Mục lục

Với kiến trúc độc đáo, những đường nét chạm khắc tinh xảo và không gian linh thiêng, Tháp Bánh Ít không chỉ là một công trình kiến trúc cổ mà còn là một biểu tượng văn hóa, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới đến chiêm ngưỡng và khám phá. Hãy cùng bước vào hành trình ngược dòng thời gian, khám phá những bí ẩn và vẻ đẹp vượt thời gian của Tháp Bánh Ít Bình Định.

Đôi nét giới thiệu về Tháp Bánh Ít 

• Địa chỉ: Đại Lộc, xã Phước Hiệp, Tuy Phước, Bình Định
• Khung giờ mở cửa: 7h-18h
• Giá vé tham quan: 20.000 VNĐ

Tháp Bánh Ít, một trong những công trình kiến trúc Chăm Pa độc đáo nhất tại Việt Nam, tọa lạc trên một ngọn đồi thoai thoải ở xã Phước Hiệp, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Với vẻ đẹp cổ kính và kiến trúc độc đáo, Tháp Bánh Ít thu hút đông đảo du khách đến tham quan và khám phá.

Được xây dựng từ cuối thế kỷ XI đến đầu thế kỷ XII, Tháp Bánh Ít là một quần thể gồm bốn tòa tháp với kích thước và hình dáng khác nhau. Tòa tháp chính cao nhất lên đến 22 mét, được xây dựng bằng gạch nung và đá ong, mang đậm nét kiến trúc Chăm Pa với những đường nét chạm khắc tinh xảo và những hình tượng thần linh độc đáo.

Không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mắt, Tháp Bánh Ít còn là một di tích lịch sử quan trọng, gắn liền với nền văn minh Chăm Pa rực rỡ một thời. Nơi đây từng là trung tâm tín ngưỡng và văn hóa của người Chăm, nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo và các hoạt động văn hóa cộng đồng.

Đến với Tháp Bánh Ít, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo mà còn được tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Chăm Pa qua những hiện vật cổ được trưng bày tại đây. Tháp Bánh Ít là một điểm đến không thể bỏ qua cho những ai yêu thích khám phá và tìm hiểu về văn hóa cổ đại.

Thời gian lý tưởng để tham quan tháp Bánh Ít

Tháp Bánh Ít là địa điểm có thể tham quan quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng nhất là vào mùa khô, từ tháng 1 đến tháng 8. Lúc này, thời tiết nắng ráo, ít mưa, thuận lợi cho việc di chuyển và tham quan.

Tuy nhiên, nếu bạn muốn tránh đám đông và tận hưởng không gian yên tĩnh hơn, bạn có thể đến Tháp Bánh Ít vào những tháng đầu năm (tháng 1 - tháng 3) hoặc cuối năm (tháng 11 - tháng 12). Lúc này, thời tiết vẫn còn mát mẻ và lượng khách du lịch cũng ít hơn.

Lý giải tên gọi Tháp Bánh Ít

Cái tên "Tháp Bánh Ít" gắn liền với một giai thoại thú vị và đặc trưng hình dáng của công trình kiến trúc này.

Theo lời kể của người dân địa phương, tên gọi "Bánh Ít" xuất phát từ việc nhìn từ xa, quần thể tháp trông giống như những chiếc bánh ít được xếp chồng lên nhau. Bánh ít là một loại bánh truyền thống của người Bình Định, có hình dáng tam giác và thường được làm từ bột nếp, nhân đậu xanh hoặc dừa. Sự liên tưởng này đã tạo nên một cái tên gần gũi và dễ nhớ cho công trình kiến trúc Chăm Pa này.

Ngoài ra, Tháp Bánh Ít còn có tên gọi khác là Tháp Bạc. Tên gọi này có thể xuất phát từ việc các tòa tháp được xây dựng bằng gạch nung màu đỏ hồng, dưới ánh nắng mặt trời, chúng phản chiếu ánh sáng lấp lánh như bạc.

Dù có tên gọi nào đi chăng nữa, Tháp Bánh Ít vẫn là một công trình kiến trúc độc đáo và mang đậm giá trị lịch sử, văn hóa của người Chăm. Cái tên "Bánh Ít" không chỉ đơn thuần là một cách gọi mà còn là một phần của câu chuyện văn hóa, gắn liền với đời sống và tín ngưỡng của người dân địa phương.

Những điểm nhấn nổi bật tại Tháp Bánh Ít

Tháp Bánh Ít là một quần thể kiến trúc Chăm Pa độc đáo với nhiều điểm nhấn nổi bật, thu hút du khách bởi vẻ đẹp cổ kính và giá trị lịch sử văn hóa sâu sắc.

Kiến trúc độc đáo

Tháp Bánh Ít gồm 4 tòa tháp được xây dựng theo phong cách kiến trúc Chăm Pa truyền thống. Mỗi tòa tháp đều có những nét đặc trưng riêng, tạo nên một tổng thể hài hòa và ấn tượng.

Tháp Cổng

Tháp Cổng, nằm ở phía đông của quần thể Tháp Bánh Ít, là công trình đầu tiên chào đón du khách khi đến tham quan. Với chiều cao khoảng 13 mét, tháp được xây dựng hoàn toàn bằng gạch nung đỏ, mang đậm nét kiến trúc Chăm Pa đặc trưng. 

Tháp Cổng có kiến trúc Gopura với hai cửa thông nhau theo hướng đông - tây, tạo thành một lối đi dẫn vào khu vực chính của quần thể. Vòm cửa hình mũi giáo vươn lên mạnh mẽ, được trang trí bằng những họa tiết hoa văn tinh xảo và các cửa giả hình mũi lao nhọn, tạo nên vẻ đẹp uy nghiêm và ấn tượng. 

Tháp Cổng không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mắt mà còn mang ý nghĩa quan trọng trong việc bảo vệ và dẫn lối cho những người đến tham quan và chiêm bái tại Tháp Bánh Ít.

Tháp Chính

Tháp Chính, hay còn gọi là tháp trung tâm, là công trình nổi bật và quan trọng nhất trong quần thể Tháp Bánh Ít. Với chiều cao ấn tượng lên đến 22 mét, tháp vươn mình kiêu hãnh trên đỉnh đồi, như một cột trụ nối liền trời và đất. 

Kiến trúc của Tháp Chính mang đậm phong cách Chăm Pa cổ điển, với hình dáng vuông vức, nhiều tầng mái cong vút và các cửa vòm cuốn nhọn đặc trưng. Bề mặt tháp được trang trí bằng những họa tiết hoa văn tinh xảo, hình ảnh các vị thần và linh vật thiêng liêng, thể hiện sự tài hoa và tín ngưỡng của người Chăm xưa. 

Bên trong tháp là một không gian linh thiêng, nơi từng diễn ra các nghi lễ tôn giáo quan trọng. Đứng trên đỉnh Tháp Chính, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát toàn cảnh vùng đất xung quanh, tạo nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và yên bình.

Tháp Bia

Trong quần thể kiến trúc độc đáo của Tháp Bánh Ít, Tháp Bia nổi bật với dáng vẻ uy nghi và những đường nét chạm khắc tinh tế. Tọa lạc ở phía Nam, Tháp Bia là một công trình kiến trúc hình vuông, vươn cao với ba tầng mái cong vút, tạo nên một cảm giác thanh thoát và nhẹ nhàng. 

Bề mặt tháp được trang trí bằng những hoa văn, phù điêu công phu, thể hiện sự tài hoa và tinh thần sáng tạo của những nghệ nhân Chăm Pa xưa. Đặc biệt, Tháp Bia còn lưu giữ nhiều bia ký cổ, ghi lại những thông tin quý giá về lịch sử, văn hóa và tôn giáo của vương quốc Chăm Pa, góp phần làm sáng tỏ những bí ẩn về một nền văn minh đã qua.

Tháp Hỏa

Tháp Hỏa là một trong bốn tòa tháp tạo nên quần thể kiến trúc độc đáo của Tháp Bánh Ít. Nằm ở phía tây của Tháp Chính, Tháp Hỏa có kiến trúc độc đáo với phần mái cong hình yên ngựa, tạo nên một điểm nhấn khác biệt so với các tòa tháp còn lại. Mặc dù có kích thước nhỏ hơn so với Tháp Chính và Tháp Bia, Tháp Hỏa vẫn toát lên vẻ đẹp cổ kính và sự tinh tế trong từng chi tiết chạm khắc. 

Các nhà nghiên cứu cho rằng Tháp Hỏa từng được sử dụng để thờ thần lửa Agni, một vị thần quan trọng trong tín ngưỡng của người Chăm. Ngày nay, Tháp Hỏa vẫn là một điểm đến thu hút du khách bởi vẻ đẹp độc đáo và những câu chuyện huyền bí xung quanh nó.

Nghệ thuật chạm khắc tinh xảo

Nghệ thuật chạm khắc trên Tháp Bánh Ít là một minh chứng sống động cho tài năng và sự tinh tế của những nghệ nhân Chăm Pa xưa. Trên các bức tường của tháp, những hình tượng thần linh, vũ nữ Apsara, động vật và hoa lá được khắc họa một cách sống động và tỉ mỉ đến từng chi tiết. 

Những đường nét uyển chuyển, những hoa văn tinh xảo và những biểu cảm sống động trên khuôn mặt các nhân vật thể hiện một trình độ kỹ thuật điêu khắc bậc thầy. Đặc biệt, hình tượng thần Siva với bốn cánh tay, thần Vishnu cưỡi trên chim thần Garuda, hay những vũ nữ Apsara uyển chuyển trong điệu múa... đều là những tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm Pa. 

Sự kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và tín ngưỡng đã tạo nên một không gian linh thiêng và huyền bí, khiến du khách không khỏi trầm trồ và thán phục trước tài năng của người xưa.

Tháp Bánh Ít không chỉ là một công trình kiến trúc đẹp mắt mà còn là một di tích lịch sử quan trọng, gắn liền với nền văn minh Chăm Pa rực rỡ một thời. Nơi đây từng là trung tâm tín ngưỡng và văn hóa của người Chăm, nơi diễn ra các nghi lễ tôn giáo và các hoạt động văn hóa cộng đồng.

Những trải nghiệm thú vị ở Tháp Bánh Ít

Tháp Bánh Ít không chỉ là một di tích lịch sử có giá trị mà còn mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị và đáng nhớ:

Tìm hiểu về nghệ thuật Chăm Pa

Tháp Bánh Ít không chỉ là một công trình kiến trúc đồ sộ mà còn là một bảo tàng nghệ thuật Chăm Pa ngoài trời. Trên từng viên gạch, từng bức tường, du khách có thể chiêm ngưỡng những tuyệt tác điêu khắc tinh xảo, thể hiện sự tài hoa và tinh thần sáng tạo của người Chăm xưa. 

Những hình tượng thần linh, vũ nữ Apsara, động vật và hoa lá được khắc họa một cách sống động, mềm mại và đầy sức sống. Mỗi bức phù điêu, mỗi họa tiết trang trí đều mang một ý nghĩa tâm linh và văn hóa sâu sắc, phản ánh thế giới quan và tín ngưỡng của người Chăm. 

Tìm hiểu về nghệ thuật Chăm Pa tại Tháp Bánh Ít không chỉ là một hành trình khám phá vẻ đẹp mà còn là cơ hội để du khách đắm mình vào không gian văn hóa độc đáo của một dân tộc đã từng rực rỡ trên mảnh đất này.

Ngắm nhìn toàn cảnh từ trên cao

Leo lên đỉnh Tháp Chính, một khung cảnh tuyệt đẹp sẽ mở ra trước mắt bạn. Từ trên cao, toàn cảnh vùng đất An Nhơn hiện lên như một bức tranh thủy mặc đầy mê hoặc. Những cánh đồng lúa xanh mướt trải dài tít tắp, uốn lượn theo dòng sông hiền hòa. 

Xa xa, những ngọn núi trùng điệp nhấp nhô, tạo nên một phông nền hùng vĩ cho bức tranh thiên nhiên thơ mộng. Giữa không gian bao la, Tháp Bánh Ít sừng sững như một chứng nhân lịch sử, lặng lẽ kể lại câu chuyện về một thời kỳ vàng son của nền văn minh Chăm Pa. 

Khoảnh khắc đứng trên đỉnh tháp, phóng tầm mắt ra xa, bạn sẽ cảm nhận được sự giao thoa giữa thiên nhiên và con người, giữa quá khứ và hiện tại, mang đến một trải nghiệm khó quên trong hành trình khám phá vùng đất Quy Nhơn.

Chụp ảnh sống ảo

Tháp Bánh Ít là một thiên đường cho những tín đồ đam mê nhiếp ảnh. Với kiến trúc Chăm Pa độc đáo, những bức phù điêu tinh xảo và cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mỗi góc nhìn tại Tháp Bánh Ít đều mang đến những khung hình tuyệt đẹp. Bạn có thể bắt trọn khoảnh khắc ánh bình minh hoặc hoàng hôn rực rỡ phía sau những tòa tháp cổ kính, tạo dáng bên những bức tường gạch nung đỏ au với những họa tiết chạm khắc tinh tế, hoặc đơn giản là ghi lại vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên xung quanh. 

Với sự sáng tạo và một chút khéo léo, bạn sẽ có những bức ảnh để đời tại Tháp Bánh Ít, lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ về chuyến hành trình khám phá văn hóa Chăm Pa.

Cắm trại

Cắm trại dưới chân Tháp Bánh Ít là một trải nghiệm độc đáo, cho phép bạn hòa mình vào thiên nhiên hoang sơ và cảm nhận vẻ đẹp huyền bí của công trình kiến trúc cổ kính. Khi màn đêm buông xuống, ánh đèn lung linh từ các tòa tháp tạo nên một khung cảnh huyền ảo và thơ mộng. 

Bạn có thể quây quần bên đống lửa trại, thưởng thức những món ăn ngon và trò chuyện cùng bạn bè, người thân. Bầu trời đêm đầy sao trên cao sẽ là một điểm nhấn tuyệt vời cho buổi cắm trại của bạn. Sáng sớm hôm sau, bạn có thể thức dậy đón bình minh, ngắm nhìn những tia nắng đầu tiên chiếu rọi lên Tháp Bánh Ít, tạo nên một khung cảnh đẹp đến nao lòng.

Tham gia các lễ hội

Tháp Bánh Ít không chỉ là một điểm đến để chiêm ngưỡng kiến trúc Chăm Pa độc đáo mà còn là nơi bạn có thể hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống đầy màu sắc. Vào những dịp đặc biệt như lễ hội Kate, lễ hội Rija Nưgar, bạn sẽ được chứng kiến những nghi lễ truyền thống, những điệu múa Chăm uyển chuyển và những bài hát dân ca Chăm sâu lắng. 

Đây là cơ hội để bạn tìm hiểu sâu hơn về văn hóa và tín ngưỡng của người Chăm, cảm nhận sự giao thoa giữa quá khứ và hiện tại, giữa truyền thống và hiện đại.

Thưởng thức ẩm thực địa phương

Sau khi khám phá vẻ đẹp cổ kính của Tháp Bánh Ít, du khách đừng quên thưởng thức những món ngon đặc sản của vùng đất Bình Định. Bánh ít lá gai, một đặc sản nổi tiếng với lớp vỏ dẻo dai làm từ bột nếp và lá gai, nhân đậu xanh béo ngậy, thơm lừng hương vị đặc trưng, sẽ là món quà ý nghĩa cho người thân và bạn bè.

 Ngoài ra, bạn còn có thể tìm thấy những quán ăn địa phương gần khu di tích, nơi phục vụ các món ăn dân dã như bún cá, bánh xèo tôm nhảy, nem chợ Huyện... mang đậm hương vị miền Trung. Đặc biệt, hải sản tươi ngon như tôm, cua, ghẹ, mực... cũng là một lựa chọn không thể bỏ qua khi đến Quy Nhơn.

Một vài lưu ý khi tham quan Tháp Bánh Ít

• Lịch sự và kín đáo: Tháp Bánh Ít là một di tích lịch sử - văn hóa và tâm linh, vì vậy bạn nên ăn mặc lịch sự, kín đáo, tránh mặc quần áo quá ngắn hoặc hở hang.
• Thoải mái và dễ vận động: Bạn sẽ phải leo lên các bậc thang và di chuyển nhiều trong khu vực tháp, nên hãy chọn trang phục thoải mái, gọn nhẹ và dễ vận động.
• Giày dép phù hợp: Mang giày dép đế bằng, thoải mái để dễ dàng di chuyển trên các bậc thang và địa hình không bằng phẳng.
• Không chạm vào các hiện vật: Hãy giữ khoảng cách an toàn với các hiện vật và công trình kiến trúc, không tự ý chạm vào hoặc leo trèo lên chúng.
• Không xả rác: Giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi trong khu vực tháp.
• Tôn trọng không gian: Tránh gây ồn ào, mất trật tự và ảnh hưởng đến những người xung quanh.
• Nước uống: Mang theo đủ nước uống để tránh mất nước, đặc biệt là khi leo lên đỉnh tháp.
• Máy ảnh: Đừng quên mang theo máy ảnh để ghi lại những khoảnh khắc đẹp tại Tháp Bánh Ít.

Tháp Bánh Ít, một công trình kiến trúc Chăm Pa độc đáo, không chỉ là một điểm đến hấp dẫn cho du khách mà còn là một minh chứng sống động cho sự phát triển rực rỡ của nền văn minh Chăm Pa xưa. Qua những nét kiến trúc tinh tế, những bức phù điêu độc đáo và không gian linh thiêng, Tháp Bánh Ít đã kể lại câu chuyện lịch sử và văn hóa đầy tự hào của người Chăm.  

>> Cẩm nang du lịch Bình Định từ A đến Z: Lạc vào chốn bình yên đầy “mê hoặc”