Chính phần nước dùng đặc trưng đã tạo nên cái tên độc đáo cho món cháo canh, đồng thời trở thành “linh hồn” hương vị bên cạnh sự đa dạng của các loại topping tùy từng quán.
Ghé thăm Nghệ An, đặc biệt là thành phố Vinh, nếu được mời ăn "cháo canh", bạn đừng vội hình dung đến món cháo truyền thống quen thuộc. Dù mang tên “cháo”, nhưng món ăn này lại có ngoại hình và cách chế biến gần giống bánh canh miền Trung – với sợi bột to, tròn, dai mềm và nước dùng sánh đặc.
Cái tên “cháo canh” bắt nguồn từ chính phần nước dùng – phải đạt được độ sánh như cháo, mang vị ngọt thanh đặc trưng từ xương heo hầm cùng gia vị. Nồi nước thường được ninh kỹ từ sáng sớm, càng lâu càng đậm đà, dậy mùi thơm hấp dẫn. Sợi bánh được làm thủ công từ bột mì trộn cùng chút bột gạo, nhào kỹ, cán mỏng rồi cắt sợi. Khi ăn, sợi bánh sẽ được trụng lại trong nước sôi, vừa giữ được độ dai lại vừa thấm đẫm vị ngọt từ nước dùng.
Một tô cháo canh đúng điệu thường ăn kèm với thịt heo lát hoặc thịt bằm, trứng cút luộc, tôm, chả hay chả giò. Tùy mỗi quán mà nguyên liệu có phần khác nhau, nhưng không thể thiếu hành lá, hành phi, rau mùi rắc lên trên – vừa tạo màu sắc bắt mắt, vừa làm dậy hương thơm nức mũi.
Điều đặc biệt là người Nghệ An thường ăn cháo canh cùng với bánh mì đặc ruột. Khi chấm bánh mì vào nước dùng sánh nóng hổi, cắn miếng bánh thấm đẫm hương vị, người ta như được đánh thức mọi giác quan – từ vị ngọt đậm đà, độ dai của sợi bánh, đến cảm giác béo thơm từ các loại topping.
Cháo canh có mặt ở nhiều nơi trên đất Nghệ, từ các quán ven đường đến hàng ăn gia truyền, phục vụ suốt cả ngày. Dù là sáng sớm se lạnh hay chiều muộn, một tô cháo canh nóng hổi vẫn luôn là lựa chọn làm ấm lòng thực khách. Mộc mạc, bình dị nhưng đầy cuốn hút, món ăn này chính là “gương mặt đại diện” cho tinh thần ẩm thực xứ Nghệ – ăn một lần là nhớ mãi không quên.
Cháo canh xứ Nghệ chinh phục thực khách bởi sự hòa quyện tinh tế giữa sợi bánh dai mềm, nước dùng ngọt thanh và những topping đậm vị như thịt heo, chả, trứng cút, cá hay tôm – tùy từng nơi chế biến.
Để làm sợi bánh chuẩn vị, người dân thường pha bột mì với một ít bột gạo, trộn đều cùng nước rồi nhào đến khi mịn dẻo. Bột được cán mỏng, sau đó cắt thành sợi thủ công bằng tay, tạo nên độ dai và mềm đặc trưng. Chính vì vậy, nếu dùng sợi bánh canh đóng gói sẵn để nấu cháo canh, bạn sẽ cảm nhận được sự khác biệt rõ rệt.
Điểm làm nên “linh hồn” của món ăn chính là nước dùng – được ninh từ xương heo cùng các loại gia vị truyền thống. Nồi nước dùng thường được hầm từ sớm, càng ninh lâu vị càng ngọt sâu, thơm đậm và có độ sánh đặc trưng – một nét đặc biệt khiến cháo canh xứ Nghệ khác biệt so với nhiều món nước khác.
Tô cháo canh sau khi hoàn tất bốc khói nghi ngút, nước dùng sánh nhẹ, sợi bánh trắng mềm, điểm tô bên trên là hành lá, rau mùi và hành phi thơm lừng. Mỗi quán lại có cách kết hợp topping riêng như thịt heo thái lát, thịt bằm, trứng cút, tôm, chả giò… tạo nên sự phong phú trong hương vị và kết cấu.
Khi ăn, chỉ cần vắt thêm chút chanh, thêm vài lát ớt cay là đã đủ đánh thức mọi giác quan. Đặc biệt, cháo canh ngon nhất khi thưởng thức vào sáng sớm – lúc thời tiết se lạnh. Vị nước dùng đậm đà, sợi bánh dai thấm đều gia vị cùng hơi ấm lan tỏa từ tô cháo khiến món ăn trở thành một trải nghiệm ẩm thực tinh tế, dân dã mà khó lòng quên được của xứ Nghệ.