
Tọa lạc ở độ cao 85m so với mực nước biển, chùa Châu Thới (hay chùa núi Châu Thới) mang đến cho du khách hai lựa chọn để lên chùa: chinh phục 225 bậc thang hoặc đi xe theo con đường nhựa.
Theo các nguồn tài liệu khảo cứu, chùa Châu Thới được Thiền sư Khánh Long thành lập năm 1612 với tên gọi ban đầu là Hội Sơn Tự. Xuất phát từ lòng thương xót người dân phiêu bạt nơi rừng thiêng nước độc, thiền sư Khánh Long đã tự nguyện đồng hành cùng họ, ngày ngày tụng kinh cầu an. Ngài sau đó chọn núi Châu Thới làm nơi dựng chùa Hội Sơn. Trải qua nhiều đời trụ trì, chùa được đổi tên thành chùa Châu Thới, theo tên ngọn núi. Nhờ địa thế hiểm trở, nơi đây đã trở thành căn cứ hoạt động cách mạng trong suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Trải qua hơn 3 thế kỷ với 13 đời trụ trì, ngôi chùa đã được trùng tu nhiều lần để có được diện mạo như hiện tại. Từ việc trùng tu nhà thờ Tổ và giảng đường năm 1930, xây dựng 220 bậc thang năm 1971, cho đến trùng tu chánh điện năm 1993 và gần đây là bổ sung các hạng mục như bảo tháp, tượng Phật, rồng chầu...

Tọa lạc tại vị trí đắc địa, cách TP.HCM chỉ 30km và thành phố Thủ Dầu Một 20km, chùa Châu Thới không chỉ là điểm đến tâm linh quen thuộc mà còn là nơi lý tưởng để du khách hòa mình vào thiên nhiên, tận hưởng không khí trong lành và yên bình. Nằm trên trục đường chính nối liền TP.HCM - Bình Dương - Bà Rịa Vũng Tàu, du khách chỉ mất khoảng 1 giờ lái xe từ trung tâm TP.HCM để đến với chốn thanh tịnh này.
Chùa Châu Thới quả là một điểm đến hấp dẫn với nhiều nét đặc sắc. Dưới đây là những điểm nổi bật thu hút du khách khi đến với ngôi chùa này.

Chùa Châu Thới từ lâu đã nổi tiếng linh thiêng, gắn liền với nhiều truyền thuyết huyền bí, đặc biệt là câu chuyện về "ông Tà" - hòn đá thần. Theo báo Vietnamnet, năm 1971, khi mở đường lên chùa, dù đã phá vỡ rất nhiều đá để xây bậc thang, nhưng đến bậc thứ 170, người ta gặp phải một tảng đá lớn chắn ngang, và kỳ lạ thay, không ai có thể di chuyển hay phá vỡ nó.
Nhận thấy sự lạ thường của tảng đá, sư trụ trì quyết định giữ nguyên vị trí của nó, tin rằng đây là vật trấn yểm, là "vị thần" bảo vệ chùa. Hòn đá vẫn nằm đó cho đến ngày nay, giữa con đường lên chùa. Sư trụ trì đã dùng sơn viết lên đó mấy chữ Hán "Tà lão trung sơn", có nghĩa là "ông Tà giữa núi". Từ đó, người dân trong vùng quen gọi tảng đá là "ông Tà" hay "hòn đá thần" và thờ cúng rất trang trọng.

Bước vào chùa Châu Thới, du khách như lạc vào một thế giới tâm linh huyền ảo với quần thể kiến trúc đa dạng, bao gồm chánh điện uy nghiêm, điện thờ Ngũ Hành Nương Nương, Thiên Thủ Thiên Nhãn, Diêu Trì Kim Mẫu, Linh Sơn Thánh Mẫu và điện thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế. Đặc biệt, bảo tháp 4 tầng cao 22m được xây dựng vào năm 1996 không chỉ làm tăng thêm vẻ đẹp cho ngôi chùa mà còn mở rộng không gian cho du khách tham quan, chiêm bái.
Lớp sơn vàng hoàng kim phủ lên toàn bộ ngôi chùa, từ mái ngói cong vút đến những bức tường rêu phong, tạo nên vẻ đẹp cổ kính, trang nghiêm. Nổi bật giữa không gian linh thiêng ấy là tượng Quan Thế Âm được chế tác tinh xảo từ đồng và đá cẩm thạch. Bức tượng to lớn, sừng sững với hình ảnh Quan Thế Âm hiền từ ngự trên đài sen, tay cầm cành dương liễu vẩy nước cam lồ, ban phước lành cho chúng sinh.

Một điểm nhấn kiến trúc độc đáo của chùa Châu Thới chính là hình ảnh 9 con rồng uốn lượn trên mái chùa. Hai con rồng dài hơn chục mét ở đầu đao được tạo nên từ những mảnh gốm sứ nhiều màu sắc, kết hợp tinh xảo, tạo hiệu ứng thị giác ấn tượng. Nhìn từ trên cao, những con rồng vươn mình ra các hướng như đang bay lượn giữa không trung, vừa tạo nên vẻ đẹp sinh động, vừa thể hiện sự uy nghiêm, linh thiêng của ngôi chùa cổ kính.
Dù trải qua hàng trăm năm với bao biến cố lịch sử, chùa Châu Thới vẫn giữ được những giá trị văn hóa và lịch sử quý báu. Nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật và bút tích cổ, trong đó có hai quả chuông đồng được đúc theo mẫu của chùa Thiên Mụ (Huế), một quả nặng 1,5 tấn (đúc năm 1988) và một quả nặng 5 tấn (đúc năm 2003).

Chùa Châu Thới là nơi lưu giữ nhiều pho tượng Phật quý giá, có giá trị lịch sử và nghệ thuật cao. Du khách đến đây sẽ có dịp chiêm ngưỡng những bức tượng Phật lớn, tượng Quan Thế Âm Bồ Tát được chế tác công phu bằng đồng hoặc đá cẩm thạch. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ ba pho tượng Phật bằng đá cổ và một pho tượng Quan Âm bằng gỗ mít có tuổi đời lên đến 100 năm, là những báu vật tinh thần vô giá.

Nằm trên đỉnh núi với cây cối um tùm, chùa Châu Thới còn là nơi sinh sống của nhiều loài khỉ, tạo nên một không gian vừa linh thiêng, vừa gần gũi với thiên nhiên. Tất cả những yếu tố đó đã góp phần tạo nên sức hút đặc biệt cho ngôi chùa cổ kính này.
Chùa Châu Thới không chỉ là điểm đến tâm linh hấp dẫn mà còn là điểm khởi đầu lý tưởng cho hành trình khám phá những danh lam thắng cảnh xung quanh. Nằm gần nhiều khu vui chơi, nghỉ mát nổi tiếng như chùa Tam Bảo với kiến trúc độc đáo, suối Lồ Ồ với dòng nước mát trong vắt, hay núi Bửu Long (Biên Hòa) với cảnh quan hùng vĩ, du khách có thể kết hợp chuyến tham quan chùa Châu Thới với việc trải nghiệm những địa điểm thú vị này.

Ví dụ, sau khi vãn cảnh chùa Châu Thới, du khách có thể di chuyển đến:
Sáng sớm, khi sương mù còn giăng mắc, chùa Châu Thới hiện lên như chốn bồng lai tiên cảnh. Từ trên đỉnh núi cao, phóng tầm mắt ra xa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp với vực sâu thăm thẳm, hồ nước trong xanh phẳng lặng. Không gian yên bình, chỉ có tiếng gió vi vu, mây trời lơ lửng, mang đến cảm giác thư thái, thanh tịnh.
>> Cẩm nang du lịch Bình Dương từ A-Z: Những điểm đến hấp dẫn bậc nhất