Khám phá Chùa Xiêm Cán: Điểm đến tâm linh đẹp bậc nhất của người Khmer tại Nam Bộ

Đôi nét về Chùa Xiêm Cán – Ngôi chùa Khmer có tuổi đời gần 140 năm

• Địa chỉ: Ấp Biển Đông B, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu.

Bạc Liêu hiện đang dẫn đầu khu vực Đồng bằng sông Cửu Long về số lượng điểm du lịch tiêu biểu, với 10 trong tổng số 43 điểm, trong đó có đến 9 điểm nằm ngay tại thành phố Bạc Liêu. Chùa Xiêm Cán, hay còn được gọi là "Wotkomphisakoprekchru" trong tiếng Khmer là ngôi chùa Khmer gần 140 năm tuổi, đã được Hiệp hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) công nhận là điểm du lịch tiêu biểu của khu vực vào tháng 11/2022. Trải qua hơn một thế kỷ, chùa Xiêm Cán vẫn giữ nguyên vẹn nét kiến trúc Khmer độc đáo cùng những giá trị lịch sử văn hóa đặc sắc.

Ngôi chùa được khởi công xây dựng vào tháng 3/1887, nhờ vào sự đóng góp to lớn của một cặp vợ chồng giàu có trong vùng, những người sùng đạo Phật. Ngoài ra, hơn 30 hộ gia đình khác cũng chung tay góp sức, khai hoang đất đai, cây cối để xây dựng nên ngôi chùa này.

Ban đầu, chùa có tên là Komp Hisako (tiếng Khmer có nghĩa là sự uyên bác, trí tuệ và sâu xa của Phật pháp). Về sau, chùa được đổi tên thành Xiêm Cán, bắt nguồn từ tiếng Tiều của người Hoa gốc Triều Châu sinh sống tại Bạc Liêu, có nghĩa là "giáp nước". Theo đại diện Ban trị sự chùa, sở dĩ có tên gọi này là do trước kia chùa nằm sát biển, nhưng do quá trình bồi đắp phù sa, hiện nay chùa đã cách biển khoảng 5km.

Tọa lạc trên khuôn viên rộng gần 5 hécta, chùa Xiêm Cán nổi bật với kiến trúc Angkor Khmer truyền thống. Từ những chi tiết tinh xảo trên mái vòm, tường, cột, cầu thang cho đến các phù điêu, hoa văn, đường nét chạm khắc uốn lượn, tất cả đều toát lên vẻ đẹp đặc trưng của văn hóa Khmer.

Bao quanh chùa là hàng rào kiên cố được trang trí bằng nhiều phù điêu độc đáo, tiêu biểu là hình ảnh bánh xe luân hồi. Không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng, chùa Xiêm Cán còn là trung tâm sinh hoạt cộng đồng của người Khmer, nơi họ đến học chữ, học nghề và tham gia các hoạt động văn hóa truyền thống.

Hàng năm, chùa Xiêm Cán đều tổ chức nhiều lễ hội lớn, thu hút đông đảo bà con Khmer từ khắp nơi về tham dự.

Thời điểm lý tưởng để tham quan chùa Xiêm Cán

Tây Nam Bộ có khí hậu ôn hòa với hai mùa mưa nắng rõ rệt. Mùa nắng từ tháng 12 đến tháng 4, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 11. Mỗi mùa đều có nét đẹp riêng, bạn có thể du lịch Tây Nam Bộ vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.

Tuy nhiên, nếu muốn cảm nhận không khí lễ hội đặc sắc của người Khmer tại chùa Xiêm Cán, bạn nên ghé thăm vào các dịp sau:

• Lễ Chôl Chnăm Thmây (Tết cổ truyền Khmer): diễn ra trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng 4 dương lịch.
• Lễ Sen Dolta (cúng ông bà): diễn ra trong 3 ngày 8, 9, 10 tháng 10 dương lịch.
• Lễ Kathina (dâng y cà sa): diễn ra từ 16/9 đến 15/10 âm lịch.

Vào những dịp này, chùa Xiêm Cán là nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa truyền thống đặc sắc, thu hút đông đảo đồng bào Khmer tham gia. Bạn sẽ được hòa mình vào không khí lễ hội nhộn nhịp, tìm hiểu thêm về văn hóa, tín ngưỡng của người Khmer.

Vì sao Chùa Xiêm Cán là điểm đến thu hút du khách?

Chùa Xiêm Cán là một công trình kiến trúc tiêu biểu cho phong cách truyền thống của người Khmer. Sự tinh tế và tỉ mỉ trong từng chi tiết chạm khắc trên vách tường, gốc cột, mái nhà đã tạo nên nét độc đáo riêng biệt, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng du khách.

Khuôn viên chùa rộng rãi, được chia thành nhiều khu vực như chánh điện, Sala, mộ tháp, tháp chuông, giảng đường, khu nghỉ ngơi của các sư thầy,... Các khu vực này được ngăn cách bởi những khoảng sân vườn và cây cối xanh mát, tạo nên không gian thanh tịnh và yên bình cho ngôi chùa.

Ấn tượng Cổng Tam Quan

Ngay từ khi bước chân đến cổng chùa Xiêm Cán, du khách sẽ bị choáng ngợp bởi vẻ đẹp rực rỡ của cổng Tam Quan với sắc vàng đặc trưng của kiến trúc chùa Khmer. Cổng được chạm trổ hoa văn tinh xảo, nổi bật với những phù điêu đắp nổi hình tượng Phật ở giữa và hai tượng thần rắn Nagar uy nghi hai bên.

Phía trên cổng là những bức tượng rắn Naga nhiều đầu cùng hình ảnh thiếu nữ Apsara đang múa. Đặc biệt, bảng tên chùa được nâng đỡ bởi cặp chim thần Garuda và hai con rắn 5 đầu uốn lượn, tạo nên nét độc đáo cho kiến trúc chùa Xiêm Cán.

Chánh điện tráng lệ

Chánh điện nguy nga, tráng lệ tọa lạc tại vị trí trung tâm chùa Xiêm Cán, được xây dựng trên nền cao hơn mặt đất 1,5m. Bên trong chánh điện, hai hàng cột cao vút, sơn son thếp vàng, kết hợp với những họa tiết chạm khắc tinh xảo tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy, khiến du khách không khỏi trầm trồ.

Mái vòm chánh điện được trang trí bằng những bức bích họa, phù điêu với màu sắc rực rỡ cùng hoa văn độc đáo, thu hút mọi ánh nhìn. Bệ thờ trong chánh điện có hình bán nguyệt, cao gần 2 mét với 7 bậc thang. Trung tâm của bệ thờ là tượng Phật Thích Ca uy nghi, xung quanh là các tượng Phật lớn nhỏ khác nhau, thể hiện các kiếp luân hồi của Đức Phật.

Phân khu Sala

Khu vực Sala bao gồm giảng đường và nhà hội, là nơi tiếp đón các phật tử và du khách thập phương đến tham quan, chiêm bái chùa Xiêm Cán.

Đối diện chánh điện là hai tòa tháp Phật với kích thước khác nhau, bên trong có thờ tượng Phật đen huyền bí.

Một điểm đặc biệt trong kiến trúc chùa Xiêm Cán, thể hiện rõ nét phong cách Khmer, đó là tất cả các khu vực đều được xây dựng quay về hướng Đông.

Ngoài những khu vực chính đã kể trên, chùa Xiêm Cán còn nhiều điểm tham quan hấp dẫn khác. Chỉ khi đến tận nơi, du khách mới có thể cảm nhận hết vẻ đẹp rực rỡ và linh thiêng của ngôi chùa này.

Một số lưu ý khi tới chùa Xiêm Cán

Khi đến tham quan chùa Xiêm Cán, bạn nên lưu ý một số điểm sau để chuyến đi được trọn vẹn và thể hiện sự tôn kính với không gian linh thiêng của chùa:

• Mặc trang phục lịch sự, kín đáo, tránh mặc quần áo ngắn, hở hang.
• Nên mang giày dép dễ tháo ra khi vào chánh điện.
• Gửi xe đúng nơi quy định.
• Đi nhẹ, nói khẽ, giữ trật tự trong khuôn viên chùa.
• Không cười đùa ồn ào, gây ảnh hưởng đến không gian thanh tịnh của chùa.
• Hỏi ý kiến trước khi chụp ảnh, đặc biệt là chụp ảnh các sư thầy.
• Không xả rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh chung.
• Nếu muốn dâng hương, hoa quả, nên lựa chọn những lễ vật chay, thanh tịnh.
• Không đặt tiền lẻ bừa bãi lên các ban thờ, tượng Phật.
• Có thể quyên góp vào hòm công đức để góp phần bảo tồn và duy trì hoạt động của chùa.
• Nên tìm hiểu trước về lịch sử, kiến trúc và văn hóa của chùa để có trải nghiệm tham quan thú vị hơn.
• Nếu có cơ hội, hãy trò chuyện với người dân địa phương để hiểu thêm về đời sống văn hóa, tín ngưỡng của đồng bào Khmer.

Chúc bạn có chuyến tham quan chùa Xiêm Cán ý nghĩa và trọn vẹn!

>> Cẩm nang du lịch Bạc Liêu từ A đến Z: Khám phá "cái nôi của Đờn ca tài tử Nam Bộ"