Mùa thu Tây Bắc, khi những thửa ruộng bậc thang khoác lên mình sắc vàng óng ả, cũng là lúc hương cốm Tú Lệ lan tỏa khắp bản làng, níu chân du khách. Giữa mênh mông đất trời, hạt cốm xanh non, dẻo thơm như chắt chiu tinh hoa của nắng gió, của đất trời, của bàn tay khéo léo người dân tộc Thái.
Cốm Tú Lệ không chỉ là món quà của lúa non, mà còn là hương vị đặc trưng của mùa vàng Tây Bắc, mang đến những cảm xúc ngọt ngào khó quên cho bất kỳ ai từng một lần nếm thử.
Nguồn gốc của Cốm Tú Lệ
Cốm Tú Lệ, món quà đặc biệt của mùa thu Tây Bắc, không chỉ đơn thuần là một loại thức quà mà còn mang trong mình cả câu chuyện về vùng đất và con người nơi đây. Nguồn gốc của cốm Tú Lệ gắn liền với đồng bào dân tộc Thái trắng, cư dân bản địa của xã Tú Lệ, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. Từ bao đời nay, người Thái đã biết tận dụng loại lúa nếp tan đặc sản của vùng đất này để tạo nên thứ cốm dẻo thơm, mang hương vị đặc trưng của núi rừng.
Loại lúa nếp tan này chỉ sinh trưởng tốt trên những thửa ruộng bậc thang của Tú Lệ, nơi có khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng phì nhiêu, được tưới tiêu bởi dòng nước tinh khiết từ đỉnh Khau Phạ. Chính điều kiện tự nhiên thuận lợi ấy đã góp phần tạo nên hương vị độc đáo cho hạt cốm Tú Lệ, khác biệt với bất kỳ loại cốm nào khác.
Không chỉ là sản vật của thiên nhiên, cốm Tú Lệ còn là kết tinh của sự khéo léo, tỉ mỉ và kinh nghiệm truyền đời của người Thái. Từ khâu lựa chọn lúa, gặt hái, đến rang, giã, sàng sảy đều được thực hiện cẩn thận, tuân theo những quy tắc riêng. Chính sự trân trọng, nâng niu từng hạt lúa, cộng với tình yêu dành cho quê hương đã giúp người Thái tạo nên món cốm dẻo thơm, mang đậm hồn cốt của núi rừng Tây Bắc.
Cốm Tú Lệ không chỉ là thức quà dân dã, mà còn là nét đẹp văn hóa, là niềm tự hào của người dân Tú Lệ. Mỗi hạt cốm xanh non ấy đều mang trong mình hương vị của đất trời, của truyền thống và tâm hồn người Thái, góp phần làm nên bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất này.
Quy trình chế biến Cốm Tú Lệ
Cốm Tú Lệ nổi tiếng với hương vị thơm ngon đặc trưng, điều này có được là nhờ quy trình chế biến công phu, tỉ mỉ, kết tinh từ kinh nghiệm lâu đời của người Thái.
Để có được những hạt cốm xanh non, dẻo thơm, người dân phải lựa chọn loại lúa nếp tan ngon nhất, trồng trên những thửa ruộng bậc thang được bồi đắp bởi phù sa của dòng suối Mường Lò. Lúa làm cốm phải là lúa đang thì con gái, khi hạt lúa còn ngậm sữa, vỏ mới ngả sang màu vàng nhạt.
Giai đoạn thu hoạch cũng đòi hỏi sự khéo léo, nhanh chóng. Lúa được gặt về phải chế biến ngay trong ngày để giữ được độ tươi ngon. Sau khi tuốt hạt, lúa được đãi sạch, loại bỏ hạt lép rồi cho vào chảo gang lớn rang trên bếp lửa. Đây là công đoạn quan trọng nhất, đòi hỏi người rang phải có kinh nghiệm, canh lửa vừa đủ, đảo đều tay để hạt lúa chín đều mà không bị cháy.
Lúa rang xong được đổ ra nia, để nguội rồi cho vào cối giã. Cối giã cốm thường được làm bằng gỗ tốt, chắc chắn. Người giã cốm phải có sức khỏe và kỹ thuật điêu luyện, nhịp nhàng giã đều tay, kết hợp với người đảo cốm để hạt cốm được tách vỏ mà không bị nát. Cứ giã một lúc, người ta lại sàng sảy để loại bỏ trấu, lấy hạt cốm cho vào cối giã tiếp. Công đoạn này được lặp đi lặp lại nhiều lần cho đến khi hạt cốm đạt được độ dẻo thơm, mịn màng như ý muốn.
Cuối cùng, cốm được sàng sảy kỹ lưỡng lần cuối để loại bỏ hoàn toàn vỏ trấu và tạp chất. Cốm thành phẩm có màu xanh non bắt mắt, hạt dẹt, dẻo thơm, ăn có vị ngọt dịu, thanh mát. Cốm Tú Lệ thường được gói trong lá dong, lá chuối hoặc bọc trong túi nilon hút chân không để bảo quản được lâu hơn.
Ngày nay, một số công đoạn trong quy trình làm cốm Tú Lệ đã được cơ giới hóa để tiết kiệm thời gian và công sức. Tuy nhiên, nhiều gia đình vẫn giữ cách làm truyền thống để tạo ra những mẻ cốm thơm ngon, đậm đà hương vị quê hương.
Đặc điểm và ý nghĩa của cốm Tú Lệ
Cốm Tú Lệ không chỉ đơn thuần là một món ăn, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật được tạo nên từ sự kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên và bàn tay khéo léo của con người. Sở dĩ cốm Tú Lệ có hương vị đặc biệt thơm ngon là nhờ loại lúa nếp tan đặc sản của vùng đất này. Gieo trồng trên những thửa ruộng bậc thang được bồi đắp bởi dòng nước mát lành từ suối Mường Lùng, lúa nếp tan Tú Lệ cho hạt gạo tròn mẩy, trắng trong, mang hương thơm tự nhiên thanh khiết.
Để làm ra cốm, người Thái phải lựa chọn những bông lúa nếp vừa chín tới, thu hoạch cẩn thận rồi đem rang trên lửa nhỏ cho đến khi hạt lúa dậy mùi thơm. Sau đó, lúa được giã nhẹ nhàng trong cối đá, tách vỏ trấu mà vẫn giữ nguyên hạt cốm xanh non, dẻo thơm. Cốm thành phẩm có màu xanh ngọc bích đẹp mắt, hạt cốm mềm dẻo, khi ăn có vị ngọt dịu, thanh mát, thoảng hương lúa non đặc trưng.
Cốm Tú Lệ thường được thưởng thức ngay khi còn tươi mới để cảm nhận trọn vẹn hương vị tinh tế. Người ta có thể ăn cốm trực tiếp, hoặc dùng kèm với chuối chín trứng cuốc, hồng đỏ, tạo nên sự kết hợp hài hòa giữa vị ngọt bùi và hương thơm dịu nhẹ. Ngoài ra, cốm Tú Lệ còn được dùng làm nguyên liệu cho nhiều món ăn hấp dẫn khác như chả cốm, xôi cốm, chè cốm...
Đối với người Thái, cốm Tú Lệ không chỉ là món ăn ngon mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Cốm là biểu tượng cho sự no đủ, may mắn, thường được dùng trong các dịp lễ tết, cưới hỏi, mừng nhà mới... như một món quà quý giá, thể hiện tấm lòng thành kính và sự trân trọng của người tặng.
Mua Cốm Tú Lệ ở đâu?
Bạn có thể mua cốm Tú Lệ ở những nơi sau:
Mua trực tiếp tại Tú Lệ, Yên Bái:
Đây là cách tốt nhất để bạn mua được cốm tươi ngon, đảm bảo chất lượng. Bạn có thể đến các bản làng ở Tú Lệ, nơi người dân trực tiếp làm cốm và bán cho du khách. Giá cốm mua tại đây thường dao động từ 100.000 - 150.000 VNĐ/kg.
Các cửa hàng đặc sản Tây Bắc:
Tại Hà Nội và các thành phố lớn, có rất nhiều cửa hàng bán đặc sản Tây Bắc, trong đó có cốm Tú Lệ. Bạn nên lựa chọn những cửa hàng uy tín, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Giá cốm ở các cửa hàng này thường cao hơn so với mua tại Tú Lệ, khoảng 150.000 - 200.000 VNĐ/kg.
Mua online:
Hiện nay, nhiều trang web và sàn thương mại điện tử cũng bán cốm Tú Lệ. Bạn có thể tìm kiếm trên các trang web như Shopee, Lazada, Tiki... hoặc các website chuyên bán đặc sản vùng miền.
Giá cốm online cũng khá đa dạng, tùy thuộc vào nhà cung cấp và loại cốm. Tuy nhiên, khi mua online, bạn cần lưu ý lựa chọn những shop uy tín, có đánh giá tốt để đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Lưu ý:
Cốm Tú Lệ ngon nhất là khi còn tươi mới, vì vậy bạn nên mua cốm vào đúng mùa (tháng 9 - tháng 10) và sử dụng trong vòng 2-3 ngày.
Nếu muốn bảo quản cốm được lâu hơn, bạn có thể cho vào ngăn đá tủ lạnh.
Hương vị thơm dẻo, ngọt ngào của cốm không chỉ níu chân du khách mà còn là niềm tự hào của người dân Tây Bắc. Cốm Tú Lệ xứng đáng là một nét chấm phá độc đáo trong bức tranh ẩm thực vùng cao mà bạn không nên bỏ qua.
Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với sứ mệnh mang đến những trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi không ngừng cập nhật những thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay tự hào là đơn vị uy tín, luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo của mình.
Từ trên núi Chóp Chài, bạn sẽ được thu vào tầm mắt bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ của Phú Yên, nơi biển cả xanh biếc hòa quyện cùng những cánh đồng lúa vàng óng ả, những làng chài yên bình và thành phố Tuy Hòa năng động.
Hè 2025 là thời điểm lý tưởng để khám phá miền Tây sông nước và Cần Thơ chính là điểm đến không thể bỏ qua. Nếu bạn đang tìm kiếm nơi lưu trú vừa tiện nghi vừa "sống ảo" cực chất, đừng bỏ lỡ 5 homestay Cần Thơ có view đẹp lung linh dưới đây!
Chùa Phổ Minh, một trong những ngôi chùa cổ kính và nổi bật của tỉnh Hậu Giang, là biểu tượng của lịch sử, văn hóa và truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam. Với hơn 100 năm tuổi, ngôi chùa đã chứng kiến nhiều thăng trầm của đất nước, đặc biệt là trong các cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Chùa Bà Đen Tây Ninh là một trong những điểm đến linh thiêng và nổi tiếng của du khách khi đến Tây Ninh. Với khung cảnh thanh tịnh và không gian yên bình, nơi đây thu hút không chỉ các Phật tử mà còn nhiều người yêu thích du lịch khám phá.
Dù không sở hữu đường bờ biển trực tiếp, thủ đô Hà Nội lại có lợi thế dễ dàng kết nối với nhiều thiên đường biển tuyệt đẹp ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ chỉ sau vài giờ di chuyển.
Trường Dục Thanh - nơi chủ tịch Hồ Chí Minh từng dạy học - là một di tích lịch sử quan trọng gắn liền với hành trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Với ý nghĩa lịch sử và văn hóa sâu sắc, trường Dục Thanh là niềm tự hào của người dân Phan Thiết và cả dân tộc Việt Nam.
Từ sân bay Cần Thơ đến Chợ nổi Cái Răng không quá xa, đây là quãng đường lý tưởng cho chuyến khám phá nét văn hóa đặc trưng miền Tây. Bài viết sẽ giúp bạn biết rõ khoảng cách, thời gian di chuyển và các phương tiện thuận tiện nhất để đến chợ nổi nổi tiếng này.
Theo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, dịp lễ 30/4 – 1/5 năm nay, Bình Thuận đón khoảng 228.000 lượt khách tham quan, lưu trú. Công suất phòng tại các ngày cao điểm đạt 75 – 95%, mang về doanh thu ước tính khoảng 450 tỷ đồng – tín hiệu tích cực cho ngành du lịch địa phương.
Muối kiến vàng Phú Yên - đặc sản độc đáo của miền Trung, không chỉ đơn thuần là một món chấm mà còn là một hành trình khám phá hương vị đầy và thú vị. Được tạo nên từ những con kiến vàng rừng nhỏ bé, muối kiến vàng mang trong mình sự kết hợp tinh tế giữa vị chua, cay, mặn khó cưỡng.
Ngư dân Phú Yên là những người tiên phong đưa nghề câu cá ngừ đại dương vào Việt Nam. Giờ đây, cá ngừ không chỉ là đặc sản giàu giá trị xuất khẩu mà còn trở thành biểu tượng ẩm thực, góp phần quảng bá hình ảnh du lịch đặc trưng của vùng biển này.
Phú Yên mùa hè 2025 hứa hẹn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn trốn cái nắng oi ả và tìm về với biển xanh, cát trắng. Bài viết giới thiệu 5 resort view biển tuyệt đẹp - nơi du khách có thể tận hưởng kỳ nghỉ thư thái, hòa mình vào thiên nhiên trong lành và yên bình.
Bình Dương là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn nghỉ ngơi giữa thiên nhiên, đặc biệt với các khu cắm trại đang ngày càng được đầu tư và phát triển. Không cần đi xa, bạn vẫn có thể tận hưởng kỳ nghỉ thư giãn giữa không gian yên bình và đầy trải nghiệm thú vị ngay tại vùng đất phía Nam này.
Lặn biển trên đảo Phú Quý là một hành trình khám phá thế giới dưới lòng đại dương xanh biếc. Bạn sẽ được đắm mình trong làn nước trong vắt, chiêm ngưỡng những rạn san hô đầy sắc màu và khám phá hệ sinh thái biển phong phú tạo nên một trải nghiệm khó quên giữa thiên nhiên hoang sơ và huyền bí.
Hướng tới sự kiện đăng cai Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) vào năm 2027, Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Phú Quốc đang chuẩn bị cho một bước chuyển mình mạnh mẽ với kế hoạch xây dựng thêm nhà ga hành khách T2 theo tiêu chuẩn quốc tế, hiện đại bậc nhất thế giới.
Không chỉ nổi tiếng với những bãi biển hoang sơ, Nha Trang còn ghi dấu ấn với các cung đường ven biển tuyệt đẹp. Trong đó, đèo Lương Sơn – Khánh Hòa là điểm đến yêu thích của các tín đồ xê dịch, nơi hội tụ vẻ đẹp hùng vĩ của núi non và sự bao la của biển cả.
Bên dòng Hương thơ mộng, Đại lễ Phật đản năm nay tại TP. Huế thêm phần long trọng và rực rỡ với sự xuất hiện trang nghiêm của lá đại kỳ – biểu tượng thiêng liêng mang đậm dấu ấn văn hóa Phật giáo.
Trong tháng 4, Quảng Nam ước thu hơn 1.000 tỷ đồng từ hoạt động tham quan, lưu trú du lịch, nâng tổng doanh thu 4 tháng đầu năm lên gần 3.900 tỷ đồng — một tín hiệu tích cực cho đà phục hồi và tăng trưởng mạnh mẽ của ngành du lịch địa phương.
Khi nhắc đến Yên Bái, hình ảnh những thửa ruộng bậc thang vàng óng mùa lúa chín ở Mù Cang Chải thường là điều đầu tiên hiện lên trong tâm trí du khách. Vẻ đẹp kỳ vĩ ấy đã đưa Mù Cang Chải trở thành một biểu tượng du lịch của tỉnh, thu hút hàng vạn người đến chiêm ngưỡng mỗi năm.
Định hướng phát triển lấy “hòn đảo núi lửa” Lý Sơn và thị trấn nổi tiếng Măng Đen làm các trụ cột chính, tỉnh Quảng Ngãi sau sáp nhập kỳ vọng sẽ phát huy hiệu quả các thế mạnh về rừng và biển, từ đó nâng cao vị thế ngành du lịch địa phương, hướng đến mục tiêu ngang tầm với Đà Nẵng.
TP. Hồ Chí Minh (Sài Gòn) là trung tâm kinh tế, văn hóa lớn nhất nhì cả nước. Trong khi đó, Hà Tiên lại mang vẻ đẹp trầm mặc, cổ kính của một thành phố Tây Nam, là cửa ngõ quan trọng dẫn ra đảo ngọc Phú Quốc.
Cần Thơ từ lâu đã nổi tiếng với những đặc trưng văn hóa, thiên nhiên và con người hiếu khách. Một trong những công trình kiến trúc đặc sắc của thành phố này là cầu đi bộ Ninh Kiều. Nằm vắt ngang dòng sông Hậu thơ mộng, cầu đi bộ Ninh Kiều đã trở thành điểm đến yêu thích của người dân và du khách.