Trải nghiệm lễ hội Ok Om Bok – Linh hồn văn hóa Khmer giữa lòng Vĩnh Long

Cùng với Chol Chnăm Thmây và Sene Đolta, lễ hội Ok Om Bok là một trong ba lễ hội truyền thống lớn nhất của người Khmer Nam Bộ, gắn liền với vòng quay mùa vụ và đời sống tâm linh của cộng đồng trong suốt một năm. Đây là dịp người dân bày tỏ lòng tri ân và cầu mong mùa màng bội thu, cuộc sống an lành.

Thời gian diễn ra và ý nghĩa lễ hội

Ok Om Bok, còn được gọi là Lễ hội Cúng Trăng hay Lễ Đút Cốm Dẹp, là một trong ba lễ hội quan trọng nhất trong năm của người Khmer Nam Bộ, bên cạnh Chol Chnam Thmay và Sene Đôlta. Lễ hội diễn ra vào ngày 14 và 15 tháng 10 âm lịch hàng năm, đúng vào dịp rằm tháng Kađar theo Phật lịch. Đây là thời điểm người dân Khmer tổ chức lễ cúng tạ ơn Thần Mặt Trăng – vị thần mang đến ánh sáng, mùa màng bội thu và cuộc sống đủ đầy.

Theo quan niệm dân gian, lễ hội thể hiện lòng biết ơn sâu sắc sau mùa thu hoạch, là dịp để người dân cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, thóc lúa đầy bồ. Cái tên “Ok Om Bok” có nghĩa là “bốc tay đút cốm dẹp”, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống nông nghiệp lúa nước.

Có gì tại lễ hội ok Om Bok

Nghi lễ Cúng Trăng

Tại các hộ gia đình hoặc chùa chiền trong phum sóc Khmer, lễ cúng diễn ra khi mặt trăng lên cao, ánh trăng soi rọi khắp sân. Vật phẩm dâng cúng gồm cốm dẹp, chuối, khoai, dừa... được chuẩn bị kỹ lưỡng từ những sản vật mới thu hoạch. Sau nghi thức khấn nguyện, người lớn sẽ đút cốm dẹp cho trẻ nhỏ, vừa xoa lưng vừa hỏi ước nguyện. Lời nói ngây thơ của trẻ chính là mong ước chung gửi đến Thần Mặt Trăng – một nét văn hóa đẹp mang đậm tính nhân văn.

Đua ghe ngo trên sông Long Bình

Ngày 14 âm lịch, trên sông Long Bình – trái tim của thành phố Trà Vinh – diễn ra hoạt động đua ghe ngo sôi nổi. Đây là môn thể thao truyền thống gắn liền với tín ngưỡng tạ ơn Thần Nước. Mỗi chiếc ghe ngo được chạm khắc hình rắn thần Nagar, có từ 40–50 tay bơi, thi đấu trong tiếng nhạc ngũ âm rộn ràng và tiếng reo hò vang dội của hàng chục nghìn khán giả.

Cúng Trăng tại Ao Bà Om

Rằm tháng 10, tại khu di tích Ao Bà Om, nghi lễ cúng trăng cấp tỉnh được tổ chức long trọng. 143 chùa Khmer trên toàn tỉnh cử đại diện tham gia. Khi trăng tròn lên cao, các bô lão tiến hành cúng dâng sản vật như cốm dẹp, mía, dừa, chuối, khoai… để tạ lỗi và tạ ơn thần linh.

Sau lễ cúng, lễ rước hoa đăng lung linh diễn ra quanh bờ ao với những chiếc đèn lồng khổng lồ, đội múa Chayyam, nhạc ngũ âm và hàng trăm ngọn đèn nhỏ tạo nên một đêm hội lung linh đầy màu sắc và xúc cảm.

Các hoạt động giải trí

Ngoài nghi lễ truyền thống, lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian như kéo co, đẩy gậy, đi cà kheo... và chương trình biểu diễn nghệ thuật dân tộc đặc sắc. Bên cạnh đó, chính quyền tỉnh Trà Vinh còn lồng ghép các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ sản vật địa phương để quảng bá du lịch.

Lễ hội Ok Om Bok không chỉ là một sự kiện văn hóa – tâm linh quan trọng của đồng bào Khmer, mà còn là biểu tượng của tinh thần đoàn kết, tôn vinh bản sắc văn hóa dân tộc. Từ năm 2015, lễ hội đã được công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể cấp quốc gia, xứng đáng là niềm tự hào của người dân Trà Vinh nói riêng và Nam Bộ nói chung.

>> Tra cứu xã phường, tỉnh thành sau sáp nhập năm 2025 <<