Tắm biển là lựa chọn lý tưởng để “giải nhiệt” trong những ngày hè oi ả. Không chỉ giúp làm mát cơ thể tức thì, việc ngâm mình trong làn nước biển còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Tuy nhiên, nếu tắm không đúng cách, hiệu quả tích cực có thể nhanh chóng biến thành những rủi ro khó lường.
Khi hoạt động quá lâu dưới trời nắng, đặc biệt là vào thời điểm nắng gắt, các tia UV sẽ chiếu trực tiếp lên vùng cổ gáy – nơi tập trung nhiều mạch máu nuôi não. Dưới tác động mạnh và liên tục của ánh nắng mặt trời, trung tâm điều hòa thân nhiệt bị rối loạn, kết hợp với tình trạng mất nước cấp, khiến cơ thể mất khả năng tự cân bằng nhiệt độ.
Say nắng thường biểu hiện nặng ngay từ đầu với các triệu chứng thần kinh rõ rệt như choáng váng, lú lẫn, mất ý thức, thậm chí có thể dẫn đến tổn thương não – hồi phục khó hoặc không hồi phục. Trong những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể bị tụ máu dưới màng cứng hoặc trong não, gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
Cả say nắng và say nóng đều khiến thân nhiệt cơ thể tăng cao bất thường, kéo theo hiện tượng đổ mồ hôi nhiều, làm mất nước và chất điện giải nghiêm trọng. Nếu không được bù nước kịp thời, cơ thể dễ rơi vào tình trạng giảm tuần hoàn, rối loạn điện giải, gây trụy tim mạch và có thể dẫn đến tử vong. Khi nhiệt độ cơ thể tiếp tục tăng, nhiều cơ quan như tim, phổi, thần kinh... cũng bị ảnh hưởng nặng nề.
Biểu hiện của say nắng, say nóng sẽ tùy thuộc vào mức độ và thời gian tiếp xúc với nhiệt. Ban đầu có thể chỉ là mệt mỏi, hồi hộp, tim đập nhanh, thở gấp, sau đó chuyển sang hoa mắt, chóng mặt, nhức đầu, tay chân rã rời, khó thở, chuột rút. Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, nạn nhân có thể ngất xỉu, hôn mê sâu, trụy tim mạch và nguy cơ tử vong rất cao.
Trước hết, cần nhanh chóng đưa nạn nhân vào nơi râm mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo để giúp cơ thể thoát nhiệt nhanh hơn. Nếu nạn nhân còn tỉnh táo, có thể cho uống nước mát pha chút muối để bù nước và điện giải. Đồng thời, tiến hành chườm lạnh bằng khăn mát hoặc đá lạnh vào các vị trí nhiều mạch máu lớn như cổ, nách, bẹn để hạ thân nhiệt hiệu quả.
Nếu nạn nhân rơi vào trạng thái mất ý thức, sốt cao không hạ, nôn liên tục, đau bụng, đau ngực hoặc khó thở, cần chuyển gấp đến cơ sở y tế gần nhất. Trong khi chờ xe cấp cứu hoặc di chuyển, tiếp tục chườm mát liên tục để tránh sốc nhiệt nặng hơn.
Tại cơ sở y tế, nạn nhân sẽ được truyền dịch để bù nước, hạ sốt, chống co giật nếu cần thiết. Với trường hợp hôn mê sâu, bác sĩ có thể chỉ định đặt ống nội khí quản và thở máy.
Phòng ngừa say nắng, say nóng là điều hoàn toàn có thể chủ động thực hiện. Hãy tránh lao động quá lâu ngoài trời nắng gắt, đặc biệt vào khoảng từ 10 giờ sáng đến 3 giờ chiều. Luôn uống đủ nước, bổ sung điện giải khi hoạt động nhiều hoặc ra nhiều mồ hôi. Khi làm việc ngoài trời, cần trang bị đầy đủ mũ, nón, kính râm, áo chống nắng hoặc quần áo bảo hộ, đồng thời cải thiện thông gió và làm mát nơi làm việc, đặc biệt là trong công xưởng hoặc môi trường kín.
Cảm lạnh sau khi tắm là tình trạng khá thường gặp, đặc biệt trong những ngày thời tiết thay đổi hoặc sau khi vận động mạnh. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, khiến cơ thể chưa kịp thích nghi.
Khi tắm, đặc biệt là với nước lạnh, các lỗ chân lông co lại, khiến mồ hôi và nhiệt bên trong không thoát ra được, làm thân nhiệt giảm nhanh chóng. Điều này khiến hệ miễn dịch suy yếu tạm thời, tạo điều kiện cho cảm lạnh hoặc các triệu chứng như ớn lạnh, sổ mũi, đau đầu xuất hiện.
Vì vậy, nên tránh tắm ngay khi cơ thể còn ướt đẫm mồ hôi hoặc quá mệt. Hãy để cơ thể nghỉ ngơi, lau khô mồ hôi và tắm bằng nước ấm trong môi trường kín gió để giữ nhiệt ổn định và tránh cảm lạnh không đáng có.
Khi bị cảm lạnh sau khi tắm, ngoài việc giữ ấm cơ thể, bạn hoàn toàn có thể hỗ trợ quá trình hồi phục bằng những loại thực phẩm và đồ uống đơn giản nhưng hiệu quả sau:
Trà gừng
Gừng có tính ấm, kháng viêm và hỗ trợ lưu thông máu, rất thích hợp để làm dịu các triệu chứng cảm lạnh. Một tách trà gừng ấm, có thể thêm chút mật ong và chanh, không chỉ giúp làm ấm cơ thể mà còn giảm cảm giác ớn lạnh, mệt mỏi rõ rệt.
Trà ấm
Các loại trà thảo mộc như trà xanh, trà bạc hà hoặc trà hoa cúc chứa polyphenol – chất chống viêm và kháng virus tự nhiên. Uống trà ấm sẽ giúp làm dịu cổ họng, hỗ trợ hô hấp và giảm nhẹ các biểu hiện cảm lạnh. Tuy nhiên, nên tránh uống quá gần giờ đi ngủ để không ảnh hưởng đến giấc ngủ.
Nước chanh ấm
Giàu vitamin C và khoáng chất, nước chanh pha ấm là lựa chọn tuyệt vời để tăng sức đề kháng, bổ sung nước cho cơ thể, đồng thời giúp thanh lọc nhẹ nhàng. Đây là thức uống đơn giản, dễ làm nhưng đặc biệt hữu ích khi cơ thể đang mệt mỏi sau khi tắm và bị nhiễm lạnh.
Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thêm các thực phẩm ấm nóng, giàu dinh dưỡng như cháo, súp gà, tỏi, hành... để hỗ trợ hệ miễn dịch, giúp cơ thể nhanh chóng phục hồi.