Địa điểm: Đền Hùng, núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ
Thời gian: Từ mùng 1 đến mùng 10/3 (âm lịch) hàng năm, tương ứng ngày 29/3 đến 7/4 dương lịch
Lễ hội Đền Hùng, một trong những lễ hội lớn và linh thiêng của Việt Nam, được tổ chức tại Đền Hùng, tọa lạc trên núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Đây là nơi thờ các Vị Vua Hùng, những người có công dựng nước, và ngày giỗ Tổ Hùng Vương vào mùng 10 tháng 3 âm lịch hàng năm đã trở thành dịp lễ hội trọng đại.
Tuy nhiên, lễ hội không chỉ diễn ra vào ngày Giỗ Tổ, mà còn kéo dài từ mùng 1 đến mùng 10 tháng 3 âm lịch, với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc diễn ra xuyên suốt. Trong suốt một tuần lễ hội, các nghi lễ truyền thống như rước kiệu, dâng hương, múa lân, các trò chơi dân gian và các chương trình văn nghệ sẽ được tổ chức, thu hút hàng triệu du khách và người dân khắp nơi đến tham gia.

Lễ hội chính thức sẽ kết thúc bằng Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng vào ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, một nghi thức linh thiêng và đầy ý nghĩa, thể hiện lòng thành kính với các Vị Vua Hùng. Đây là dịp để con cháu thể hiện đạo lý "Uống nước nhớ nguồn," tưởng nhớ và tri ân công lao của các bậc tổ tiên trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
Lễ hội Đền Hùng, được tổ chức vào ngày Giỗ Tổ Hùng Vương, mang trong mình một ý nghĩa sâu sắc đối với đời sống tâm linh của người dân Việt Nam. Đây không chỉ là dịp để tưởng nhớ và tôn vinh công lao dựng nước và giữ nước của các Vị Vua Hùng mà còn là biểu tượng của lòng biết ơn và tri ân đối với tổ tiên. Lễ hội này thể hiện sự kính trọng đối với những người đã cống hiến hết mình cho sự nghiệp bảo vệ đất nước và xây dựng nền văn minh vững mạnh cho dân tộc Việt Nam.
Lễ hội Đền Hùng còn là dịp để khẳng định tinh thần đoàn kết toàn dân tộc. Những hoạt động diễn ra trong lễ hội không chỉ thể hiện sự tôn vinh các bậc tiền nhân mà còn nhấn mạnh về giá trị đoàn kết trong cộng đồng, sự chung tay gìn giữ và bảo vệ những truyền thống văn hóa cao đẹp của dân tộc. Đây là dịp để mọi người cùng nhau ôn lại lịch sử hào hùng của đất nước và khơi dậy niềm tự hào dân tộc, giúp thế hệ trẻ hiểu rõ hơn về cội nguồn và giá trị của những truyền thống mà cha ông đã gìn giữ.

Bên cạnh đó, lễ hội Đền Hùng còn đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc và sự tôn kính đối với những người đi trước. Lòng biết ơn này được thể hiện qua những nghi lễ trang trọng và sự tham gia của đông đảo người dân, từ các bậc cao niên cho đến thế hệ trẻ, để nhắc nhở mọi người về đạo lý "Uống nước nhớ nguồn," một giá trị văn hóa sâu sắc của dân tộc Việt Nam. Lễ hội cũng là cơ hội để mỗi người dân Việt Nam tự hào về cội nguồn và nhắc nhở bản thân về trách nhiệm bảo vệ đất nước.
Với những giá trị văn hóa và tinh thần sâu sắc, tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sự công nhận này không chỉ ghi nhận những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc mà còn giúp nâng cao ý thức bảo tồn và phát huy những di sản quý giá của cha ông, để các thế hệ sau tiếp tục gìn giữ và phát triển. Lễ hội Đền Hùng không chỉ là một sự kiện tôn vinh lịch sử, mà còn là một phần không thể thiếu trong việc bảo vệ và phát triển di sản văn hóa của dân tộc Việt Nam.