Kinh nghiệm đi lễ hội đền Hùng: Bỏ túi bí kíp vui chơi trọn vẹn

Tuy nhiên, để có một trải nghiệm trọn vẹn và đáng nhớ tại lễ hội Đền Hùng, việc trang bị cho mình những kinh nghiệm và bí kíp là vô cùng quan trọng. Bài viết này sẽ chia sẻ những thông tin hữu ích nhất, giúp bạn bỏ túi những "bí kíp" để có một chuyến đi lễ hội Đền Hùng thật vui vẻ và ý nghĩa.

Lễ hội đền Hùng diễn ra ở đâu, khi nào?

Lễ hội Đền Hùng, hay còn gọi là Giỗ Tổ Hùng Vương, là một lễ hội truyền thống quan trọng của người Việt Nam để tưởng nhớ và tôn vinh các Vua Hùng, những người đã có công dựng nước và lập nên nhà nước Văn Lang - nhà nước đầu tiên của Việt Nam. Lễ hội này được tổ chức hàng năm tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, nằm trên núi Nghĩa Lĩnh, thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ.

Thời gian diễn ra lễ hội thường kéo dài trong khoảng một tuần, từ ngày 1 đến ngày 10 tháng 3 Âm lịch. Trong đó, ngày 10 tháng 3 Âm lịch là ngày chính diễn ra lễ Giỗ Tổ Hùng Vương.

Lễ hội Đền Hùng không chỉ là dịp để người dân cả nước bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên mà còn là dịp để tham gia vào các hoạt động văn hóa truyền thống, như rước kiệu, dâng hương, hát xoan, đánh trống đồng,... Đây cũng là dịp để du khách thập phương đến tham quan, khám phá vẻ đẹp của vùng đất cội nguồn và tìm hiểu thêm về lịch sử, văn hóa của dân tộc Việt Nam.

Thời điểm lý tưởng để đi lễ hội đền Hùng

Thời điểm lý tưởng nhất để đi lễ hội đền Hùng là vào mùa xuân, khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 4 Âm lịch. Lúc này, thời tiết mát mẻ, dễ chịu, không quá nóng cũng không quá lạnh, rất thích hợp cho việc tham gia các hoạt động lễ hội ngoài trời. 

Đặc biệt, nếu bạn muốn trải nghiệm không khí lễ hội náo nhiệt và đông vui nhất, thì nên đến vào dịp chính lễ, từ ngày 1 đến ngày 10 tháng 3 Âm lịch, trong đó ngày 10 tháng 3 là ngày chính diễn ra lễ Giỗ Tổ Hùng Vương. Tuy nhiên, bạn cũng cần chuẩn bị tinh thần cho việc phải chen chúc và đông đúc khi đến vào những ngày này.

Ngoài ra, bạn cũng có thể chọn đi vào những ngày thường trong tuần hoặc vào đầu mùa lễ hội (tháng 2 Âm lịch) để tránh đông đúc hơn. Tuy nhiên, có thể một số hoạt động hoặc gian hàng sẽ không có đầy đủ như vào dịp chính lễ.

Lễ rước kiệu Đền Hùng diễn ra như thế nào?

Lễ rước kiệu, một phần không thể thiếu của lễ hội Đền Hùng, được tổ chức trang trọng và uy nghiêm. Bắt đầu từ cổng lớn, đoàn rước kiệu di chuyển qua sân Trung tâm lễ hội, dừng chân tại cổng chính để thực hiện nghi lễ vọng lên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, nơi linh thiêng thờ tự các Vua Hùng. Tại đây, đội múa lân sư rồng và đội múa sư tử sẽ biểu diễn những tiết mục đặc sắc, phục vụ đồng bào và du khách. Sau đó, đoàn kiệu tiếp tục hành trình đến ngã 5 đền Giếng, dưới chân bức phù điêu Bác Hồ nói chuyện với cán bộ chiến sĩ Đại đoàn quân Tiên phong. Đội múa lân một lần nữa biểu diễn, kết thúc buổi rước kiệu.

Thị trấn Hùng Sơn (huyện Lâm Thao), với nhiều di tích gắn liền với thời đại Hùng Vương, luôn chuẩn bị chu đáo đội hình tham gia rước kiệu mỗi dịp lễ hội. Theo thông lệ hàng năm, có 7 đội rước kiệu từ các xã Hy Cương, Hùng Lô, Kim Đức, Chu Hóa và phường Vân Phú (thành phố Việt Trì); xã Tiên Kiên và thị trấn Hùng Sơn (huyện Lâm Thao) - những địa phương dưới chân núi Nghĩa Lĩnh - tham gia rước kiệu về Đền Hùng.

Đội hình rước kiệu được sắp xếp theo thứ tự trang nghiêm: Đi đầu là đội múa sư tử, tiếp theo là đoàn rước Quốc kỳ và cờ hội; đội chiêng, trống; đội bát âm và múa sinh tiền; đội rước cờ thần; đội rước bát bửu, tàn, lọng; kiệu bát cống; chủ tế và quan viên, sau đó là lãnh đạo xã, phường, thị trấn, các cụ cao tuổi của địa phương mặc áo the, khăn xếp cùng nhân dân tham gia rước kiệu. Lễ vật dâng cúng bao gồm hương, hoa, quả, bánh chưng, bánh giầy và các sản vật địa phương.

Khu di tích lịch sử Đền Hùng bao gồm bao nhiêu đền chính?

Khu di tích lịch sử Đền Hùng, quần thể đền thiêng liêng và là biểu tượng văn hóa của dân tộc Việt Nam, tọa lạc trên núi Nghĩa Lĩnh, tỉnh Phú Thọ. Nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi để mỗi người con đất Việt hướng về cội nguồn, tri ân công lao dựng nước của các Vua Hùng. Quần thể kiến trúc uy nghi và cổ kính này bao gồm nhiều hạng mục, trong đó có 4 đền chính, mỗi đền mang trong mình một ý nghĩa lịch sử và văn hóa sâu sắc.

Đền Hạ

Đền Hạ, ngôi đền nằm ở vị trí thấp nhất, là nơi đầu tiên du khách đặt chân đến khi hành hương về Đền Hùng. Tương truyền, đây là nơi các Vua Hùng thường lui tới để bàn việc nước, đồng thời cũng là nơi công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa - con gái của Vua Hùng thứ 18 - thường du ngoạn, ngắm cảnh. Đền Hạ không chỉ là nơi thờ cúng các Vua Hùng mà còn là nơi ghi dấu những câu chuyện lịch sử hào hùng của dân tộc.

Đền Trung

Đền Trung, nằm ở lưng chừng núi Nghĩa Lĩnh, là nơi các Vua Hùng thường dừng chân nghỉ ngơi và hội họp với các quan lại. Nơi đây còn gắn liền với truyền thuyết về nàng Tiên Dung hạ phàm, gặp gỡ và kết duyên cùng Chử Đồng Tử. Đền Trung không chỉ là một công trình kiến trúc tâm linh mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu của đất nước.

Đền Thượng

Đền Thượng, ngôi đền nằm ở vị trí cao nhất trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, là nơi linh thiêng nhất trong quần thể Đền Hùng. Đền Thượng là nơi thờ cúng các Vua Hùng và các vị thần linh có công với đất nước. Tương truyền, đây là nơi vua Hùng thứ 6 đã hóa thân về trời. Đền Thượng không chỉ là một biểu tượng của lòng biết ơn đối với tổ tiên mà còn là nơi để mỗi người con đất Việt tìm về cội nguồn, cầu mong sự bình an và thịnh vượng cho bản thân và gia đình.

Đền Giếng

Cuối cùng là Đền Giếng, nằm dưới chân núi Nghĩa Lĩnh. Tương truyền, đây là nơi công chúa Tiên Dung và Ngọc Hoa thường soi gương, chải tóc. Đền Giếng không chỉ là một công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn lịch sử mà còn là biểu tượng của vẻ đẹp và lòng chung thủy của người phụ nữ Việt Nam.

Bốn đền chính ở Đền Hùng không chỉ là những công trình kiến trúc tâm linh mà còn là những chứng nhân lịch sử, là nơi lưu giữ và truyền lại cho thế hệ sau những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu của dân tộc. Mỗi dịp hành hương về Đền Hùng, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp uy nghi, cổ kính của những ngôi đền mà còn được đắm mình trong không gian văn hóa, lịch sử hào hùng của đất nước.

Đi lễ đền Hùng cần chuẩn bị gì?

Để chuyến đi diễn ra suôn sẻ và ý nghĩa, việc chuẩn bị chu đáo là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những gợi ý chi tiết về những điều cần chuẩn bị cho chuyến hành hương về Đền Hùng.

Lễ vật - Tâm thành kính dâng lên Tổ tiên

Lễ vật không chỉ là vật phẩm dâng cúng mà còn là cầu nối giữa lòng thành kính của hậu thế với các Vua Hùng. Chuẩn bị lễ vật không cốt ở giá trị vật chất mà quan trọng là tấm lòng thành tâm. 

Những lễ vật thường được chuẩn bị bao gồm hương, hoa tươi thắm, nến hoặc đèn, tiền vàng (tiền thật hoặc tiền giấy), và nếu có điều kiện, có thể chuẩn bị thêm các lễ vật chay như oản, xôi, chè, bánh trái. Ngoài ra, tùy theo phong tục và tín ngưỡng cá nhân, bạn có thể chuẩn bị thêm các lễ vật đặc trưng của địa phương hoặc những sản vật mà bạn tâm đắc.

Trang phục - Sự tôn trọng thể hiện qua vẻ ngoài

Trang phục khi đi lễ đền, chùa cần sự trang nghiêm và lịch sự, thể hiện lòng tôn trọng đối với không gian linh thiêng. Nên chọn quần áo kín đáo, nhã nhặn, tránh mặc quần áo hở hang hoặc quá sặc sỡ. 

Chất liệu và kiểu dáng nên phù hợp với thời tiết để đảm bảo sự thoải mái trong suốt hành trình. Nếu đi vào mùa hè, nên chọn quần áo thoáng mát, thấm mồ hôi. Ngược lại, nếu đi vào mùa đông, cần chuẩn bị áo ấm để giữ ấm cơ thể. Giày dép nên chọn loại thoải mái, dễ di chuyển vì bạn sẽ phải đi bộ khá nhiều trong khu di tích.

Vật dụng cá nhân - Đảm bảo sự tiện nghi cho chuyến đi

Để chuyến đi được thuận tiện và thoải mái, việc chuẩn bị đầy đủ vật dụng cá nhân là rất cần thiết. Tiền mặt là thứ không thể thiếu để chi tiêu cho các hoạt động ăn uống, mua sắm và các dịch vụ khác trong khu vực lễ hội. Nước uống cũng là một yếu tố quan trọng, đặc biệt là trong thời tiết nóng bức. 

Mang theo khăn giấy, giấy ướt để vệ sinh cá nhân cũng rất cần thiết. Nếu bạn có làn da nhạy cảm, đừng quên mang theo kem chống nắng và mũ nón để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời gay gắt. Đối với những người có bệnh mãn tính hoặc dễ bị say xe, việc mang theo thuốc men là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe trong suốt hành trình.

Các vật phẩm tâm linh - Niềm tin và sự an yên

Nhiều người có thói quen mang theo vòng tay trầm hương hoặc đá phong thủy khi đi lễ chùa, đền để cầu may mắn và bình an. Đây là những vật phẩm mang ý nghĩa tâm linh, giúp con người cảm thấy an yên và tĩnh tâm hơn. Ngoài ra, nếu bạn có bùa hộ mệnh, cũng có thể mang theo để được bảo vệ và che chở trong suốt chuyến đi.

Đi Đền Hùng ăn gì?

Đến với Đền Hùng, ngoài việc hành hương và khám phá những giá trị lịch sử, văn hóa, du khách còn có cơ hội thưởng thức những món ăn đặc sản mang đậm hương vị của vùng đất cội nguồn. Ẩm thực Phú Thọ nói chung và khu vực Đền Hùng nói riêng có nhiều món ngon và độc đáo mà bạn không nên bỏ lỡ.

Một trong những món ăn nổi tiếng nhất khi đến với Phú Thọ chính là thịt chua. Đây là món ăn đặc sản được làm từ thịt lợn tươi ngon, lên men tự nhiên và có hương vị chua ngọt đặc trưng. Thịt chua thường được ăn kèm với lá ổi, đinh lăng, sung hoặc bánh phở. Món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm hương vị truyền thống của vùng đất Phú Thọ.

Ngoài thịt chua, bánh tai cũng là một món ăn được nhiều du khách yêu thích. Bánh tai có hình dáng giống như chiếc tai, được làm từ gạo tẻ và nhân thịt lợn. Bánh có hương vị thơm ngon, mềm dẻo và thường được ăn nóng.

Nếu bạn muốn thưởng thức một món ăn dân dã và đậm chất quê hương, thì không thể bỏ qua món xáo chuối. Món ăn này được làm từ chuối xanh thái mỏng, xào cùng với thịt ba chỉ và các loại gia vị. Xáo chuối có hương vị chua cay mặn ngọt hấp dẫn và thường được ăn kèm với cơm trắng.

Phú Thọ cũng nổi tiếng với nhiều loại đặc sản trái cây ngon như bưởi Đoan Hùng. Bưởi Đoan Hùng có hương vị ngọt thanh mát, múi bưởi mọng nước và thường được dùng để làm quà biếu tặng.

Ngoài ra, còn rất nhiều món ăn đặc sản khác mà bạn có thể thưởng thức khi đến với Đền Hùng như cơm nắm lá cọ, rêu đá, cọ ỏm, xôi nếp gà gáy... Mỗi món ăn đều mang một hương vị riêng, đặc trưng cho ẩm thực của vùng đất cội nguồn.

Để thưởng thức các món ăn đặc sản này, bạn có thể ghé thăm các nhà hàng, quán ăn xung quanh khu di tích Đền Hùng.

Lễ hội Đền Hùng không chỉ là dịp để chúng ta tìm về cội nguồn, tri ân công đức tổ tiên mà còn là cơ hội để trải nghiệm những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của dân tộc. Hy vọng rằng, với những kinh nghiệm và bí kíp đã được chia sẻ trong bài viết này, bạn sẽ có một chuyến đi thật ý nghĩa, trọn vẹn niềm vui và những kỷ niệm đáng nhớ tại vùng đất linh thiêng này.