Đền Hùng Phú Thọ nằm trên núi gì?

Đền Hùng Phú Thọ nằm trên núi gì?

Đền Hùng được dựng trên núi Nghĩa Lĩnh, giữa vùng đất Phong Châu, nay thuộc xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Quần thể di tích đền Hùng trải dài từ chân núi đến đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, với độ cao 175 mét. 

Núi Nghĩa Lĩnh, trước đây còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như Hùng Vương sơn, Núi Cả, Nghĩa Cương, Hy Cương, Hy Sơn, Bảo Thiếu Lĩnh và Bảo Thiếu Sơn, nằm trong khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, giáp ranh với các xã thuộc huyện Lâm Thao, Phù Ninh và vùng ngoại ô thành phố Việt Trì. Cách trung tâm thành phố Việt Trì chỉ khoảng 10 km, núi Nghĩa Lĩnh là một địa danh lịch sử đặc biệt, mang trong mình nhiều giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc.

Khu vực đền Hùng ngày nay nằm trong phạm vi của kinh đô Phong Châu xưa, nơi được cho là trung tâm của quốc gia Văn Lang thời các Vua Hùng. Theo cuốn Ngọc phả Hùng Vương, các vua Hùng đã cho xây dựng điện Kính Thiên tại khu vực này, một công trình tôn nghiêm để thờ cúng tổ tiên và bảo vệ những giá trị văn hóa truyền thống. Sự linh thiêng của đền Hùng không chỉ đến từ vị trí đặc biệt của nó mà còn từ những truyền thuyết, sự kiện lịch sử đã gắn liền với tên tuổi của các vua Hùng, biểu tượng của lòng yêu nước và tinh thần đoàn kết dân tộc.

Tham quan kiến trúc Đền Hùng

Cổng đền

Cổng Đền Hùng có kiến trúc truyền thống, mái vòm uy nghiêm, trang trí họa tiết lưỡng long chầu nguyệt. Cổng cao 2 tầng, với chiều cao 8,5m và rộng 4,5m, chính giữa là bức đại tự khắc 4 chữ Hán "Cao Sơn Cảnh Hành", có nghĩa là "Núi cao đường lớn".

Đền Hạ

Bước qua cổng, du khách sẽ đến Đền Hạ, xây dựng vào thế kỷ 17-18, trải qua nhiều lần trùng tu, gần đây nhất vào năm 2011. Đền có 2 tòa nhà, một là nhà tiền tế, một là hậu cung, thờ các vị thần núi, vua Hùng và công chúa Tiên Dung, Ngọc Hoa. Theo truyền thuyết, đây là nơi mẹ Âu Cơ hạ sinh bọc trăm trứng, tượng trưng cho sự sinh sôi nảy nở. Dưới Đền Hạ là Nhà bia hình lục giác, nơi khắc lời dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Các Vua Hùng đã có công dựng nước. Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước".

Giếng cổ Đền Hùng

Tiếp theo là Giếng Cổ, hay Giếng Rồng, nơi theo truyền thuyết mẹ Âu Cơ đã lấy nước để tắm cho các con. Giếng hiện nay đã được đậy nắp để bảo tồn, là nơi du khách có thể đến khấn nguyện những điều bình an.

Chùa Thiên Quang

Chùa Thiên Quang, xây dựng vào thế kỷ 18-19, là nơi thờ Phật theo phái Đại thừa, lưu giữ 32 pho tượng Phật bằng gỗ sơn son thiếp vàng. Trước cửa chùa là cây vạn tuế ba ngọn, tuổi đời khoảng 800 năm, tượng trưng cho ba miền Bắc - Trung - Nam.

Đền Trung

Đền Trung, còn gọi là "Hùng Vương tổ miếu", nằm ở lưng chừng núi, là nơi các Vua Hùng xưa họp bàn việc nước. Tương truyền, đây cũng là nơi Vua Hùng Vương thứ 6 tổ chức cuộc thi tìm người tài, nơi Hoàng tử Lang Liêu thắng lợi với bánh chưng và bánh giầy.

Đền Thượng

Đền Thượng, còn gọi là Kính thiên lĩnh điện, nằm trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, là nơi các Vua Hùng xưa lập đàn tế trời cầu quốc thái dân an. Cột đá thề bên trái Đền Thượng, phục dựng sau nhiều năm bị vùi lấp, đánh dấu lời thề của An Dương Vương về sự trường tồn của đất nước.

Lăng Hùng Vương

Lăng Hùng Vương, xây dựng trên đỉnh núi Cả, là nơi vua Hùng thứ 6 được an táng theo di nguyện, nhằm trông coi bờ cõi dân tộc. Lăng đã được tu sửa nhiều lần nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc ban đầu, là nơi du khách bày tỏ lòng thành kính với các Vua Hùng.

Lễ hội Đền Hùng Phú Thọ

Lễ hội Đền Hùng Phú Thọ diễn ra từ mùng 1 đến mùng 10 tháng 3 âm lịch. Trong đó, từ mùng 1 đến mùng 5 là lễ dâng hương do lãnh đạo các quận, huyện Phú Thọ thực hiện. Ngày mùng 6 tổ chức lễ giỗ Đức Quốc Tổ Lạc Long Quân và dâng hương Tổ Mẫu Âu Cơ. Mùng 7 là lễ rước kiệu Vua Hùng, một hoạt động quan trọng. Lễ hội chính diễn ra vào ngày mùng 10 với các nghi lễ quy mô lớn.