Bánh tai Phú Thọ có gì hấp dẫn thực khách tới vậy?

Nguồn gốc tên gọi "bánh tai"

Bánh tai, hay còn được gọi là bánh hòn, là một đặc sản nổi tiếng của Phú Thọ. Trước đây, bánh có tên "bánh hòn tai" do hình dáng ban đầu giống con trai trai. Về sau, người dân gọi tắt là "bánh tai", nhưng hình dạng bánh dần được cải tiến, trở nên thon dài, mỏng hơn và hơi cong cong như một chiếc tai – từ đó, cái tên bánh tai ra đời.

Bánh tai Phú Thọ có màu trắng đục đặc trưng của bột gạo tẻ, mang đến hương thơm dịu nhẹ. Nhân bánh làm từ thịt lợn xay nhuyễn kết hợp với các nguyên liệu khác, tạo nên vị béo ngậy, dẻo ngọt khó cưỡng. Nhờ sự giản dị, dễ ăn, bánh tai trở thành món quà quê thân thuộc, gắn liền với đời sống người dân Phú Thọ.

Trong ẩm thực địa phương, bánh tai thường được ăn kèm cháo bột thái hoặc cháo gạo tẻ, chan thêm bát nước mắm ngon pha sẵn. Khi thưởng thức, người ta có thể cắt nhỏ bánh tai thả vào cháo, tạo nên hương vị hòa quyện, vừa no bụng vừa dễ ăn. Ngày nay, tùy theo khẩu vị, thực khách có thể chấm bánh tai với nước mắm pha chanh, ớt, tiêu để tăng thêm độ đậm đà mà không hề bị ngấy.

Bí quyết tạo nên hương vị đặc trưng

Lựa chọn gạo tẻ ngon

Để làm nên những chiếc bánh tai dẻo thơm, béo ngậy, người dân Phú Thọ phải chọn loại gạo tẻ trắng ngần, hạt mẩy, dẻo dai. Đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định chất lượng bánh. Gạo sau khi chọn kỹ sẽ được đãi sạch, ngâm trong 3 - 4 giờ để nở đều rồi vớt ra để ráo nước. 

Tiếp đó, gạo sẽ được nghiền hoặc giã thật mịn, sau đó nắm thành từng khối bột dẻo, có độ kết dính cao. Người làm bánh tiếp tục giã bột trong cối đá đến khi đạt độ nhuyễn, tơi và dẻo mịn như ý.

Nhân thịt lợn béo ngậy

Nhân bánh tai không thể thiếu thịt lợn băm nhỏ trộn lẫn một chút mỡ để tạo độ béo ngậy vừa phải. Thịt được thái nhuyễn cùng hành khô, nêm nếm thêm muối, mì chính, hạt tiêu… tạo nên hương vị đậm đà.

Nước chấm – linh hồn của món ăn

Món bánh tai sẽ ngon hơn khi ăn kèm bát nước mắm pha vừa miệng. Nước mắm ngon được hòa cùng tỏi băm, ớt tươi, chút chanh và đường, tạo nên vị chua ngọt hài hòa, giúp món bánh thêm đậm đà và bớt ngấy.

Công đoạn làm vỏ bánh và hấp bánh

Bột sau khi được đánh tơi sẽ được chia thành từng phần nhỏ để làm vỏ bánh. Vỏ bánh có độ dày vừa phải, đường kính khoảng 10cm. Người làm bánh khéo léo đặt nhân thịt vào giữa, rồi gấp mép lại, tạo hình cong cong như chiếc tai. Công đoạn này đòi hỏi sự cẩn thận để khi hấp, lớp vỏ không bị bung ra.

Bánh sau khi nặn sẽ được hấp cách thủy trong khoảng 30 phút. Lửa phải thật to để bánh chín đều, nếu lửa nhỏ, bánh dễ bị vón cục, mất đi độ mềm mịn và dẻo dai. Khi bánh chín, mùi thơm từ bột gạo quyện cùng nhân thịt lan tỏa hấp dẫn.

Thưởng thức bánh tai Phú Thọ ở đâu?

Bánh tai là món ăn sáng quen thuộc của người dân Phú Thọ. Mỗi sáng, những gánh bánh tai nóng hổi theo chân các bà, các mẹ tỏa ra khắp các chợ quê. Dù là món ăn dân dã, nhưng bánh tai rất đắt hàng, nếu đến chợ muộn, bạn có thể sẽ bỏ lỡ cơ hội thưởng thức.

Nếu muốn ăn bánh tai chuẩn vị, hãy ghé chợ phường Hùng Vương, tìm những gánh bánh được ủ kín trong thúng. Bánh ngon nhất khi ăn tại chỗ, lúc còn nóng hổi, để cảm nhận trọn vẹn độ dẻo thơm của bột và vị béo bùi của nhân thịt.

Nghề làm bánh tai – Giữ gìn hương vị truyền thống

Ngày nay, bánh tai vẫn được làm thủ công, dù không còn quá nhiều hộ gia đình theo nghề. Những địa chỉ lâu đời như bánh tai Bà Định, chị Phương, cô Lâm… vẫn miệt mài gìn giữ tinh hoa món bánh truyền thống. Với họ, làm bánh không chỉ là kế sinh nhai mà còn là cách lưu giữ hương vị quê hương qua bao thế hệ.

Dù trải qua bao thăng trầm, bánh tai Phú Thọ vẫn giữ nguyên nét mộc mạc, đậm đà hương vị quê nhà. Nếu có dịp về đất Tổ, đừng quên thưởng thức món bánh tai giản dị mà đầy mê hoặc này. Chắc chắn bạn sẽ cảm nhận được cả tấm lòng của người dân Phú Thọ gửi gắm trong từng chiếc bánh dẻo thơm, béo ngậy, chan chứa tình quê.