Crystal bay

Thông tin du lịch

Miếu bà Phi Yến: Truyền thuyết và sự thật về ngôi miếu thiêng nổi tiếng Côn Đảo

14/10/2024

Tọa lạc tại Côn Đảo, An Sơn Miếu, hay còn được biết đến với cái tên gần gũi Miếu Bà Phi Yến, là nơi người dân địa phương lập nên để tưởng nhớ và tri ân bà Hoàng Phi Yến - một người phụ nữ đức hạnh, giàu lòng vị tha, thứ phi của vua Gia Long (Nguyễn Ánh).

Bà Phi Yến là ai ?

Bà Hoàng Phi Yến - một người phụ nữ đức hạnh, giàu lòng vị tha, thứ phi của vua Gia Long (Nguyễn Ánh).  Truyền thuyết kể rằng, năm 1783, trong lúc chạy trốn sự truy đuổi của quân Tây Sơn, vua Nguyễn Ánh cùng gia quyến và binh lính đã đến Côn Đảo. Tại đây, ông có ý định cầu viện quân Pháp và thậm chí gửi con trai là hoàng tử Cải sang làm con tin.

Thứ phi Hoàng Phi Yến, một người phụ nữ thông minh và yêu nước, đã hết lời can ngăn chồng. Bà cho rằng việc cầu viện ngoại bang là "cõng rắn cắn gà nhà", dù có thể chiến thắng quân Tây Sơn nhưng sẽ để lại hậu quả khó lường cho đất nước về sau.

Tuy nhiên, lời can gián thẳng thắn của bà Phi Yến lại khiến vua Nguyễn Ánh nổi giận. Ông nghi ngờ bà thông đồng với quân Tây Sơn và ra lệnh xử tử bà.

Dù phẫn nộ, nhưng nhờ lời can gián của quan đô đốc Ngọc Lân, vua Nguyễn Ánh đã không xử tử bà Phi Yến. Ông cho rằng hoàng tử Hội An còn quá nhỏ, nếu mất mẹ sẽ rất tội nghiệp. Tuy nhiên, Nguyễn Ánh vẫn quyết định đày bà vào một hang đá trên núi, nay được gọi là Hòn Bà (Côn Đảo). Ông chỉ để lại cho bà một ít bánh nếp, một chum nước rồi lấp kín cửa hang.

Không lâu sau, quân Tây Sơn tấn công Côn Đảo. Nguyễn Ánh vội vã cùng tùy tùng bỏ chạy ra đảo Phú Quốc, bỏ mặc bà Phi Yến trong hang đá. Khi lên thuyền, hoàng tử Hội An không thấy mẹ đâu liền khóc lóc, van xin vua cha tha thứ cho mẹ và đưa mẹ đi cùng. Trong cơn giận dữ và sợ hãi quân Tây Sơn đuổi kịp, Nguyễn Ánh đã nhẫn tâm ném đứa con thơ dại của mình xuống biển.

Thi hài hoàng tử Hội An sau đó dạt vào bãi san hô và được người dân làng Cỏ Ống chôn cất, lập miếu thờ tại khu rừng bên Bãi Đầm Trầu (Côn Đảo).

Sau khi chúa Nguyễn Ánh rời đi, người dân đã giải cứu bà Phi Yến khỏi hang đá và cho bà biết về cái chết của hoàng tử Cải. Thương cảm trước tình cảnh của bà, dân làng đã dựng một ngôi nhà nhỏ bên mộ hoàng tử để bà tiện bề hương khói cho con. Vì tên tục của bà là Lê Thị Dăm, còn tên riêng của hoàng tử Hội An là Cải, nên mới có câu ca dao: "Gió đưa cây Cải về trời / Rau Răm ở lại chịu đời đắng cay".

Vào rằm tháng bảy năm 1785, làng An Hải tổ chức đàn chay lớn và mời bà Phi Yến đến tham dự. Nổi tiếng là người tài sắc vẹn toàn, bà Phi Yến năm ấy mới 24 tuổi, nhan sắc trẻ trung khiến tên đồ tể Biện Thi nảy sinh tà niệm. Đêm đến, hắn lẻn vào phòng bà định giở trò đồi bại, nhưng bà đã phát hiện và kêu cứu. Quá xấu hổ và tủi nhục, bà Phi Yến đã chặt đứt cánh tay bị tên đồ tể chạm vào, rồi tự vẫn để bảo toàn danh tiết.

Xót thương trước cái chết oan uổng của bà Phi Yến, người dân làng An Hải và Cỏ Ống đã trừng trị tên đồ tể Biện Thi, đồng thời lập nên An Sơn Miếu (hay còn gọi là Miếu Bà Phi Yến) để tưởng nhớ và thờ cúng bà cùng hoàng tử Cải. Người dân địa phương kể lại rằng, bà Phi Yến và hoàng tử Cải đã nhiều lần hiển linh giúp đỡ dân làng, báo trước những điềm lành, dữ. Chính vì vậy, ngôi miếu này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân Côn Đảo. Dù bị tàn phá trong thời kỳ Pháp thuộc, miếu đã được người dân xây dựng lại khang trang hơn sau này.

Ngày 25/10/2005, An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) Côn Đảo đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh, cần được bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử.

Câu chuyện về Hoàng phi Phi Yến và Hoàng tử Cải chỉ là truyền thuyết?

Truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải tuy được lưu truyền rộng rãi ở Côn Đảo, nhưng nhiều nhà nghiên cứu cho rằng đây chỉ là một câu chuyện dân gian, không có bằng chứng lịch sử xác thực. Có nhiều yếu tố khiến họ đưa ra kết luận này.

Truyền thuyết dân gian kể rằng, trong thời gian lánh nạn tại Côn Đảo (1783), chúa Nguyễn Ánh đã quyết định đưa hoàng tử Cảnh sang Pháp cầu viện, và đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc chúa trừng phạt bà Phi Yến và hoàng tử Cải.

Tuy nhiên, sử sách ghi chép lại sự việc hoàn toàn khác. Theo Đại Nam thực lục (trang 218), sau khi thoát khỏi sự truy đuổi của quân Tây Sơn tại Côn Đảo, chúa Nguyễn Ánh mới gặp giám mục Bá Đa Lộc và bàn bạc về việc cầu viện nước Pháp. Điều này cho thấy truyền thuyết có sự sai lệch so với thực tế lịch sử.

Lịch sử chính thống không hề ghi chép về một bà phi nào tên là Răm hay hoàng tử nào tên là Cải. Khi Nguyễn Ánh đến Côn Đảo năm 1783, hoàng tử Cảnh mới chỉ 3 tuổi (sinh năm 1780). Người em trai của hoàng tử Cảnh là hoàng tử Hy (sinh năm 1782) cũng chỉ mới 1 tuổi. Như vậy, trong giai đoạn 1780-1783, hoàng tử Cảnh là con trưởng và mới lên 3, còn hoàng tử Hy mới 1 tuổi, không có chỗ nào cho sự tồn tại của một hoàng tử Cải.

Ngoài ra, sử sách còn ghi nhận một hoàng tử khác là hoàng tử Tuấn, cũng mất sớm trước năm 1802, nhưng không rõ năm sinh năm mất. Tất cả những điều này càng khẳng định thêm rằng nhân vật hoàng tử Cải trong truyền thuyết không có thật trong lịch sử.

Câu chuyện về bà thứ phi Lê Thị Răm và hoàng tử Cải là một ví dụ điển hình cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa truyền thuyết dân gian và ghi chép lịch sử. Dù không có bằng chứng lịch sử xác thực, câu chuyện này vẫn sống động trong tâm thức người dân Côn Đảo, bất kể thực tế lịch sử ra sao.

An Sơn Miếu – Điểm đến tâm linh không thể bỏ qua khi tới Côn Đảo

An Sơn Miếu ban đầu được người dân địa phương xây dựng vào năm 1785. Tuy nhiên, đến năm 1861, khi thực dân Pháp chiếm đóng Côn Đảo và buộc người dân phải di dời vào đất liền, ngôi miếu đã bị bỏ hoang. Mãi đến năm 1958, người dân Côn Đảo mới có dịp trở về và cùng nhau xây dựng lại An Sơn Miếu khang trang hơn, tiếp tục hương khói thờ phụng bà Phi Yến cho đến ngày nay.

An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) tọa lạc trên khuôn viên rộng khoảng 4.200m2, được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống hình chữ Nhất. Ngay trước miếu có một tấm bia đá khắc ghi câu chuyện về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, hai nhân vật được người dân Côn Đảo vô cùng kính trọng.

Bao quanh miếu là những hàng cây xanh tươi tốt, tạo nên không gian yên bình, tĩnh lặng. Nổi bật trong số đó là những cây thị cổ thụ hàng trăm năm tuổi, mỗi khi vào mùa trổ hoa kết trái, hương thơm dịu nhẹ lan tỏa khắp không gian miếu.

Bước vào miếu, du khách sẽ đi qua khoảng sân rộng lát xi măng, tiếp đến là hồ nước hình tròn với hòn non bộ ở giữa, mô phỏng hang đá nơi bà Phi Yến từng bị chúa Nguyễn Ánh giam cầm. Đi qua hồ nước, bạn sẽ thấy bàn thờ nghi ngút khói hương và cột cờ ngũ sắc được dựng đối diện, thể hiện quan niệm âm dương ngũ hành trong tín ngưỡng dân gian.

Trước chính điện của An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) có những hàng ghế đá dành cho du khách nghỉ chân. Giữa sân là một lư hương lớn để du khách thắp hương cầu bình an, may mắn. Kiến trúc miếu mang đậm nét truyền thống Việt Nam với mái ngói cong vút và cổng tam quan. Trên cổng chính có treo tấm hoành phi đề ba chữ Hán "An Sơn Miếu".

Bên trong chính điện, ngoài bức tượng thờ bà Phi Yến, miếu còn thờ đô đốc Ngọc Lân và các vị thần Phật giáo khác. Không gian bên trong miếu khá đơn giản nhưng toát lên vẻ linh thiêng, tĩnh lặng với những bức hoành phi được chạm khắc tinh xảo, quanh năm nghi ngút khói hương. Lễ vật dâng cúng hàng ngày thường là hoa quả tươi, vào các ngày rằm, mùng một hay lễ Tết, người dân sẽ dâng thêm các món chay.

Khánh Hà , 16:12 14/10/2024

ĐỌC TIẾP

Phú Quốc sẽ đón 3 chuyến bay hàng tuần từ “đảo quốc sư tử” - cửa ngõ quan trọng hàng đầu châu Á

Bắt đầu từ ngày 20/12, hãng hàng không giá rẻ Scoot sẽ mở đường bay thẳng kết nối Singapore và Phú Quốc (SIN - PQC) với tần suất 3 chuyến/tuần. Sự kiện này mở ra cơ hội vàng cho Phú Quốc thu hút du khách không chỉ từ Singapore, Malaysia mà còn từ nhiều quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới.

Ốc hút Đà Nẵng ăn ở đâu ngon? Lưu ngay 5 địa chỉ được dân địa phương "rỉ tai" ngon bổ rẻ

Đà Nẵng, thành phố biển xinh đẹp với những bãi cát trắng mịn, những cây cầu lung linh huyền ảo và những món ăn ngon làm say lòng người. Trong số đó, không thể không nhắc đến ốc hút - món ăn vặt bình dân mà lại có sức hút khó cưỡng đối với cả người dân địa phương lẫn du khách.

5 điểm đến ở Vũng Tàu cho người thích đi du lịch một mình

Vũng Tàu là một điểm đến lý tưởng để bạn tận hưởng những khoảnh khắc riêng tư và thư giãn. Với nhiều địa điểm đẹp và yên tĩnh, thành phố biển này sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm tuyệt vời.

Khám phá núi Thới Lới - biểu tượng trường tồn của đảo Lý Sơn

Với những vách đá dựng đứng, những hang động bí ẩn và hồ nước ngọt trong vắt, núi Thới Lới hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên.

Suối nước nóng Chánh Thắng - Bình Định: Điểm đến nghỉ dưỡng lý tưởng

Nằm ẩn mình giữa núi rừng hùng vĩ trong quần thể núi Bà, suối nước nóng Chánh Thắng - Bình Định mang đến trải nghiệm tắm khoáng nóng độc đáo giữa thiên nhiên hoang sơ, hứa hẹn một kỳ nghỉ khó quên.

Lễ hội Giáng sinh - Chào năm mới 2025 tại Đà Nẵng diễn ra ở đâu? Có gì hấp dẫn?

Sở Du lịch TP Đà Nẵng vừa chính thức công bố Lễ hội Giáng sinh - Chào năm mới Đà Nẵng 2025 (Danang X’mas – New Year Festival 2025) với nhiều hoạt động hấp dẫn.

Đi du lịch Quảng Ninh dịp cuối năm 2024 sẽ rẻ hơn một nửa

Để thu hút du khách và đạt mục tiêu đón 19 triệu lượt khách trong năm 2024, Quảng Ninh đang triển khai chương trình kích cầu du lịch với hàng loạt ưu đãi hấp dẫn. Từ nay đến hết năm, du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm các sản phẩm, dịch vụ du lịch với mức giá giảm đến 50%.

Điều gì giúp Việt Nam vào top 20 quốc gia được yêu thích nhất thế giới năm 2024?

Theo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam, Việt Nam vừa lọt top 20 quốc gia được yêu thích nhất thế giới do Tạp chí du lịch Mỹ Condé Nast Traveler bình chọn trong Giải thưởng Readers’ Choice Awards 2024.

Cánh đồng hoa dừa cạn tím An Giang: Thiên đường sống ảo cho giới trẻ

Cánh đồng hoa dừa cạn tím, một trong những điểm đến mới nổi và thu hút giới trẻ trong thời gian gần đây ở An Giang. Với những cánh đồng hoa tím trải dài, tạo nên một khung cảnh lãng mạn và thơ mộng, nơi đây nhanh chóng trở thành địa điểm lý tưởng để chụp ảnh sống ảo.

5 món ăn ngon Hải Phòng không có trong bản đồ food tour nhưng vẫn "đỉnh của chóp"

Ngoài những món ăn quen thuộc như bánh đa cua, ốc hay bánh bèo, Hải Phòng còn ẩn chứa vô số quán ăn vỉa hè "gia truyền" hơn 30 năm, chỉ người dân địa phương mới biết.

Đi Phú Quốc nên ở khu vực nào để tiện ăn chơi, khám phá?

Để tận hưởng trọn vẹn kỳ nghỉ trên đảo, việc lựa chọn nơi lưu trú phù hợp với nhu cầu và sở thích là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số gợi ý về các khu vực lưu trú phổ biến ở Phú Quốc, cùng những khách sạn nổi bật, giúp bạn dễ dàng lựa chọn cho chuyến đi của mình.

Hồ Ô Thum - Điểm đến lý tưởng cho những tâm hồn yêu tha thiết thiên nhiên thơ mộng

Hồ Ô Thum, một trong những điểm đến hấp dẫn nhất tại An Giang, thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, bình yên của núi rừng. Nằm tựa lưng vào những dãy núi hùng vĩ, hồ nước xanh biếc như một bức tranh thủy mặc tuyệt đẹp.

Cổng Tò Vò - Kiệt tác thiên nhiên của đảo Lý Sơn

Cổng Tò Vò là một trong những biểu tượng của đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi. Được hình thành từ những khối đá bazan do hoạt động núi lửa, cổng đá này sở hữu vẻ đẹp độc đáo, như một chiếc cổng trời kỳ ảo giữa biển cả.

"Chạm Sa Pa - chạm những tầng mây": Khám phá thiên đường mùa đông với hàng loạt ưu đãi khủng

Hơn 130 doanh nghiệp du lịch tại Sa Pa đồng loạt tung ra các gói ưu đãi hấp dẫn lên đến 50% trong chương trình kích cầu "Chạm Sa Pa - chạm những tầng mây". Đây là cơ hội tuyệt vời để du khách khám phá vẻ đẹp huyền ảo của thị trấn trong sương với chi phí tiết kiệm nhất.

Phú Quốc “bùng nổ” với show diễn nghệ thuật đẳng cấp Symphony Of The Sea tại Thị trấn Hoàng Hôn

Đêm 16/11 vừa qua, show diễn "Bản giao hưởng đại dương - Symphony Of The Sea" đã chính thức ra mắt khán giả, mở ra chuỗi chương trình nghệ thuật đặc sắc khuấy động mùa cuối năm tại Nam đảo Phú Quốc.

Cù Lao Giêng - Đồng Tháp: Khám phá vẻ bình yên miệt vườn nao lòng du khách xứ cù lao

Cù Lao Giêng - một hòn đảo nhỏ giữa lòng sông Tiền, thuộc tỉnh Đồng Tháp, đang dần trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách. Với vẻ đẹp hoang sơ của miệt vườn, những ngôi chùa cổ kính và nét văn hóa đặc trưng, Cù Lao Giêng hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên.

Tin vui cho du khách: Quảng Ninh sẽ mở cửa 3 bãi tắm mới tuyệt đẹp trên vịnh di sản

Tin vui cho du khách! Quảng Ninh sẽ mở cửa 3 bãi tắm hoang sơ mới: Soi Sim, Hang Cỏ và Trinh Nữ. Đây chắc chắn sẽ là thiên đường mới cho những tín đồ du lịch biển, hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khó quên.

Bánh gai Tứ Trụ - đặc sản nghe tên là nhớ đặc sản xứ Thanh

Bánh gai Tứ Trụ, một đặc sản trứ danh của xứ Thanh, không chỉ là món ăn ngon mà còn mang đậm giá trị văn hóa truyền thống. Với lớp vỏ dẻo thơm, nhân đậu xanh bùi béo và hương vị lá chuối đặc trưng, bánh gai Tứ Trụ đã chinh phục biết bao thực khách.

Chuyện lạ ở kỳ quan Angkor Wat: Mặt trời chạm đỉnh đúng 2 lần trong năm

Trong một năm, du khách sẽ có 2 lần được chiêm ngưỡng hiện tượng thiên nhiên kỳ thú khi mặt trời mọc trùng khớp với đỉnh tháp trung tâm của đền Angkor Wat, Campuchia.

Không phải Thụy Sĩ, đây là thảo nguyên Suôi Thầu của Hà Giang

Người ta vẫn thường ví vẻ đẹp của thảo nguyên Suôi Thầu tựa như “Thụy Sĩ thu nhỏ”. Nhưng Suôi Thầu mang trong mình một vẻ đẹp rất riêng, không lẫn vào đâu được.

Khám phá Động Pa Thơm: Vẻ đẹp huyền ảo của Điện Biên

Động Pa Thơm, viên ngọc quý ẩn mình giữa núi rừng Tây Bắc, là một điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch Điện Biên. Với vẻ đẹp huyền ảo, lung linh của những khối thạch nhũ kỳ ảo, cùng với không khí trong lành, Động Pa Thơm hứa hẹn mang đến những trải nghiệm khám phá thú vị và đáng nhớ.

Brands/Partner