Crystal bay

Thông tin du lịch

Miếu bà Phi Yến: Truyền thuyết và sự thật về ngôi miếu thiêng nổi tiếng Côn Đảo

14/10/2024

Mục lục
Tọa lạc tại Côn Đảo, An Sơn Miếu, hay còn được biết đến với cái tên gần gũi Miếu Bà Phi Yến, là nơi người dân địa phương lập nên để tưởng nhớ và tri ân bà Hoàng Phi Yến - một người phụ nữ đức hạnh, giàu lòng vị tha, thứ phi của vua Gia Long (Nguyễn Ánh).

Bà Phi Yến là ai ?

Bà Hoàng Phi Yến - một người phụ nữ đức hạnh, giàu lòng vị tha, thứ phi của vua Gia Long (Nguyễn Ánh).  Truyền thuyết kể rằng, năm 1783, trong lúc chạy trốn sự truy đuổi của quân Tây Sơn, vua Nguyễn Ánh cùng gia quyến và binh lính đã đến Côn Đảo. Tại đây, ông có ý định cầu viện quân Pháp và thậm chí gửi con trai là hoàng tử Cải sang làm con tin.

Thứ phi Hoàng Phi Yến, một người phụ nữ thông minh và yêu nước, đã hết lời can ngăn chồng. Bà cho rằng việc cầu viện ngoại bang là "cõng rắn cắn gà nhà", dù có thể chiến thắng quân Tây Sơn nhưng sẽ để lại hậu quả khó lường cho đất nước về sau.

Tuy nhiên, lời can gián thẳng thắn của bà Phi Yến lại khiến vua Nguyễn Ánh nổi giận. Ông nghi ngờ bà thông đồng với quân Tây Sơn và ra lệnh xử tử bà.

Dù phẫn nộ, nhưng nhờ lời can gián của quan đô đốc Ngọc Lân, vua Nguyễn Ánh đã không xử tử bà Phi Yến. Ông cho rằng hoàng tử Hội An còn quá nhỏ, nếu mất mẹ sẽ rất tội nghiệp. Tuy nhiên, Nguyễn Ánh vẫn quyết định đày bà vào một hang đá trên núi, nay được gọi là Hòn Bà (Côn Đảo). Ông chỉ để lại cho bà một ít bánh nếp, một chum nước rồi lấp kín cửa hang.

Không lâu sau, quân Tây Sơn tấn công Côn Đảo. Nguyễn Ánh vội vã cùng tùy tùng bỏ chạy ra đảo Phú Quốc, bỏ mặc bà Phi Yến trong hang đá. Khi lên thuyền, hoàng tử Hội An không thấy mẹ đâu liền khóc lóc, van xin vua cha tha thứ cho mẹ và đưa mẹ đi cùng. Trong cơn giận dữ và sợ hãi quân Tây Sơn đuổi kịp, Nguyễn Ánh đã nhẫn tâm ném đứa con thơ dại của mình xuống biển.

Thi hài hoàng tử Hội An sau đó dạt vào bãi san hô và được người dân làng Cỏ Ống chôn cất, lập miếu thờ tại khu rừng bên Bãi Đầm Trầu (Côn Đảo).

Sau khi chúa Nguyễn Ánh rời đi, người dân đã giải cứu bà Phi Yến khỏi hang đá và cho bà biết về cái chết của hoàng tử Cải. Thương cảm trước tình cảnh của bà, dân làng đã dựng một ngôi nhà nhỏ bên mộ hoàng tử để bà tiện bề hương khói cho con. Vì tên tục của bà là Lê Thị Dăm, còn tên riêng của hoàng tử Hội An là Cải, nên mới có câu ca dao: "Gió đưa cây Cải về trời / Rau Răm ở lại chịu đời đắng cay".

Vào rằm tháng bảy năm 1785, làng An Hải tổ chức đàn chay lớn và mời bà Phi Yến đến tham dự. Nổi tiếng là người tài sắc vẹn toàn, bà Phi Yến năm ấy mới 24 tuổi, nhan sắc trẻ trung khiến tên đồ tể Biện Thi nảy sinh tà niệm. Đêm đến, hắn lẻn vào phòng bà định giở trò đồi bại, nhưng bà đã phát hiện và kêu cứu. Quá xấu hổ và tủi nhục, bà Phi Yến đã chặt đứt cánh tay bị tên đồ tể chạm vào, rồi tự vẫn để bảo toàn danh tiết.

Xót thương trước cái chết oan uổng của bà Phi Yến, người dân làng An Hải và Cỏ Ống đã trừng trị tên đồ tể Biện Thi, đồng thời lập nên An Sơn Miếu (hay còn gọi là Miếu Bà Phi Yến) để tưởng nhớ và thờ cúng bà cùng hoàng tử Cải. Người dân địa phương kể lại rằng, bà Phi Yến và hoàng tử Cải đã nhiều lần hiển linh giúp đỡ dân làng, báo trước những điềm lành, dữ. Chính vì vậy, ngôi miếu này đã trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người dân Côn Đảo. Dù bị tàn phá trong thời kỳ Pháp thuộc, miếu đã được người dân xây dựng lại khang trang hơn sau này.

Ngày 25/10/2005, An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) Côn Đảo đã được Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh, cần được bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử.

Câu chuyện về Hoàng phi Phi Yến và Hoàng tử Cải chỉ là truyền thuyết?

Truyền thuyết về bà Phi Yến và hoàng tử Cải tuy được lưu truyền rộng rãi ở Côn Đảo, nhưng nhiều nhà nghiên cứu cho rằng đây chỉ là một câu chuyện dân gian, không có bằng chứng lịch sử xác thực. Có nhiều yếu tố khiến họ đưa ra kết luận này.

Truyền thuyết dân gian kể rằng, trong thời gian lánh nạn tại Côn Đảo (1783), chúa Nguyễn Ánh đã quyết định đưa hoàng tử Cảnh sang Pháp cầu viện, và đây chính là nguyên nhân dẫn đến việc chúa trừng phạt bà Phi Yến và hoàng tử Cải.

Tuy nhiên, sử sách ghi chép lại sự việc hoàn toàn khác. Theo Đại Nam thực lục (trang 218), sau khi thoát khỏi sự truy đuổi của quân Tây Sơn tại Côn Đảo, chúa Nguyễn Ánh mới gặp giám mục Bá Đa Lộc và bàn bạc về việc cầu viện nước Pháp. Điều này cho thấy truyền thuyết có sự sai lệch so với thực tế lịch sử.

Lịch sử chính thống không hề ghi chép về một bà phi nào tên là Răm hay hoàng tử nào tên là Cải. Khi Nguyễn Ánh đến Côn Đảo năm 1783, hoàng tử Cảnh mới chỉ 3 tuổi (sinh năm 1780). Người em trai của hoàng tử Cảnh là hoàng tử Hy (sinh năm 1782) cũng chỉ mới 1 tuổi. Như vậy, trong giai đoạn 1780-1783, hoàng tử Cảnh là con trưởng và mới lên 3, còn hoàng tử Hy mới 1 tuổi, không có chỗ nào cho sự tồn tại của một hoàng tử Cải.

Ngoài ra, sử sách còn ghi nhận một hoàng tử khác là hoàng tử Tuấn, cũng mất sớm trước năm 1802, nhưng không rõ năm sinh năm mất. Tất cả những điều này càng khẳng định thêm rằng nhân vật hoàng tử Cải trong truyền thuyết không có thật trong lịch sử.

Câu chuyện về bà thứ phi Lê Thị Răm và hoàng tử Cải là một ví dụ điển hình cho thấy sự khác biệt rõ rệt giữa truyền thuyết dân gian và ghi chép lịch sử. Dù không có bằng chứng lịch sử xác thực, câu chuyện này vẫn sống động trong tâm thức người dân Côn Đảo, bất kể thực tế lịch sử ra sao.

An Sơn Miếu – Điểm đến tâm linh không thể bỏ qua khi tới Côn Đảo

An Sơn Miếu ban đầu được người dân địa phương xây dựng vào năm 1785. Tuy nhiên, đến năm 1861, khi thực dân Pháp chiếm đóng Côn Đảo và buộc người dân phải di dời vào đất liền, ngôi miếu đã bị bỏ hoang. Mãi đến năm 1958, người dân Côn Đảo mới có dịp trở về và cùng nhau xây dựng lại An Sơn Miếu khang trang hơn, tiếp tục hương khói thờ phụng bà Phi Yến cho đến ngày nay.

An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) tọa lạc trên khuôn viên rộng khoảng 4.200m2, được xây dựng theo lối kiến trúc truyền thống hình chữ Nhất. Ngay trước miếu có một tấm bia đá khắc ghi câu chuyện về bà Phi Yến và hoàng tử Cải, hai nhân vật được người dân Côn Đảo vô cùng kính trọng.

Bao quanh miếu là những hàng cây xanh tươi tốt, tạo nên không gian yên bình, tĩnh lặng. Nổi bật trong số đó là những cây thị cổ thụ hàng trăm năm tuổi, mỗi khi vào mùa trổ hoa kết trái, hương thơm dịu nhẹ lan tỏa khắp không gian miếu.

Bước vào miếu, du khách sẽ đi qua khoảng sân rộng lát xi măng, tiếp đến là hồ nước hình tròn với hòn non bộ ở giữa, mô phỏng hang đá nơi bà Phi Yến từng bị chúa Nguyễn Ánh giam cầm. Đi qua hồ nước, bạn sẽ thấy bàn thờ nghi ngút khói hương và cột cờ ngũ sắc được dựng đối diện, thể hiện quan niệm âm dương ngũ hành trong tín ngưỡng dân gian.

Trước chính điện của An Sơn Miếu (Miếu Bà Phi Yến) có những hàng ghế đá dành cho du khách nghỉ chân. Giữa sân là một lư hương lớn để du khách thắp hương cầu bình an, may mắn. Kiến trúc miếu mang đậm nét truyền thống Việt Nam với mái ngói cong vút và cổng tam quan. Trên cổng chính có treo tấm hoành phi đề ba chữ Hán "An Sơn Miếu".

Bên trong chính điện, ngoài bức tượng thờ bà Phi Yến, miếu còn thờ đô đốc Ngọc Lân và các vị thần Phật giáo khác. Không gian bên trong miếu khá đơn giản nhưng toát lên vẻ linh thiêng, tĩnh lặng với những bức hoành phi được chạm khắc tinh xảo, quanh năm nghi ngút khói hương. Lễ vật dâng cúng hàng ngày thường là hoa quả tươi, vào các ngày rằm, mùng một hay lễ Tết, người dân sẽ dâng thêm các món chay.

Khánh Hà , 16:12 14/10/2024

Hồ Đá Đen: Địa chỉ “đưa nhau đi trốn” lý tưởng ở Bài Rịa - Vũng Tàu

Nằm cách TP.HCM không xa, hồ Đá Đen là điểm đến lý tưởng để “đưa nhau đi trốn”, tạm biệt khói bụi thành phố, hòa mình vào thiên nhiên trong lành và tận hưởng những giây phút thư giãn tuyệt vời bên bạn bè và người thân.

Top 5 món nhất định phải mua về làm quà khi đi du lịch Huế

Du lịch Huế ngoài việc thăm thú cảnh đẹp và thưởng thức ẩm thực thì việc mua quà về cho người thân cũng là điều không thể thiếu. Huế nổi tiếng với nhiều đặc sản thơm ngon, độc đáo. Dưới đây là top 5 món quà bạn nhất định phải mua về khi du lịch Huế.

Núi Hoàng Ngưu Sơn Nha Trang: Chinh phục "nóc nhà" của thành phố biển

Núi Hoàng Ngưu Sơn (hay núi Đồng Bò), ngọn núi cao nhất Nha Trang và được mệnh danh là "nóc nhà" của thành phố biển. Nơi đây không chỉ là điểm đến lý tưởng dành cho những người yêu thích trekking, mà còn là nơi có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh Nha Trang tuyệt đẹp từ trên cao.

Hồ Phú Ninh Quảng Nam: "Viên ngọc xanh" xứ Quảng

Hồ Phú Ninh, "hòn ngọc xanh" giữa lòng xứ Quảng, một điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên, muốn tìm kiếm sự yên bình và thư giãn. Với vẻ đẹp non nước hữu tình, không khí trong lành cùng hệ sinh thái đa dạng, hồ Phú Ninh hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ.

Bánh mì cay Hải Phòng: Đặc sản "vạn người mê" của thành phố hoa phượng đỏ

Hải Phòng, thành phố hoa phượng đỏ, níu chân du khách bởi vẻ đẹp năng động của thành phố cảng, những bãi biển thơ mộng hay những công trình kiến trúc độc đáo. Ẩm thực Hải Phòng cũng góp phần tạo nên sức hấp dẫn riêng cho vùng đất này, với những món ăn thơm ngon như bánh mì cay.

Tại sao Phú Quốc là nơi duy nhất ở Việt Nam có visa đặc biệt cho người nước ngoài?

Đảo Phú Quốc hiện đang là nơi duy nhất tại Việt Nam áp dụng chính sách visa đặc biệt dành cho người nước ngoài và người Việt Nam có hộ chiếu nước ngoài.

 Bánh đậu xanh trái cây: Món ăn "quý tộc" của xứ Huế

Bánh đậu xanh trái cây, một loại bánh đặc sản mang đậm nét tinh tế của ẩm thực cung đình không chỉ hấp dẫn bởi hương vị ngọt bùi béo ngậy của đậu xanh, bánh còn khiến người ta say mê bởi hình dáng những loại trái cây thu nhỏ vô cùng đẹp mắt. 

Kỳ lạ chuyện về hòn Đầu Người ở Vịnh Hạ Long

Vịnh Hạ Long, kỳ quan thiên nhiên thế giới, nổi tiếng với hàng ngàn đảo đá với hình thù kỳ lạ, ẩn chứa trong đó vô vàn truyền thuyết và câu chuyện hấp dẫn. Trong số đó, hòn Đầu Người nổi bật lên với hình dáng độc đáo và những bí ẩn ly kỳ, khơi gợi trí tò mò của du khách thập phương.

Các quy định cần biết khi tham quan Landmark 81

Landmark 81, tòa nhà chọc trời biểu tượng của Sài Gòn, là điểm đến hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước. Để chuyến tham quan Landmark 81 của bạn diễn ra thuận lợi và trọn vẹn, hãy cùng tìm hiểu một số quy định cần biết dưới đây.

Bánh ram ít Huế: Bản hòa ca tuyệt vời của ẩm thực đất cố đô

Ghé thăm Huế mộng mơ, bên cạnh những danh lam thắng cảnh tuyệt đẹp và con người thân thiện, bạn đừng quên thưởng thức một món ăn dân dã mà tinh tế, mang đậm hồn quê xứ Huế: bánh ram ít.

Phú Quốc lọt top những hòn đảo tuyệt vời nhất thế giới

Tạp chí du lịch danh tiếng của Mỹ, Condé Nast Traveler, vừa công bố kết quả giải thưởng Readers’ Choice Awards 2024. Phú Quốc tự hào là đại diện duy nhất của Việt Nam lọt vào top những hòn đảo tuyệt vời nhất thế giới.

Loạt ảnh “cực phẩm” về Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam sắp mở cửa: Bảo tàng hoành tráng bậc nhất thủ đô

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam mới sẽ mở cửa đón khách tham quan từ ngày 1/11/2024. Không chỉ sở hữu thiết kế "cực phẩm" với quy mô hoành tráng bậc nhất Thủ đô, nơi đây còn có 4 bảo vật quốc gia vô giá, gợi mở hành trình khám phá lịch sử hào hùng của dân tộc.

Sân bay Đà Nẵng đón loạt chuyên cơ siêu sang

Sân bay Đà Nẵng vừa đón tiếp 5 chuyên cơ siêu sang của Gulfstream, bao gồm G600, G500, G650ER và hai chiếc G700 mới nhất.

Ăn gì khi đến Quảng Bình: Top các món đặc sản nhất định phải thử

Quảng Bình không chỉ nổi tiếng với phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ mà còn có một nền ẩm thực vô cùng phong phú và hấp dẫn. Tiếp nối phần 1, chúng ta cùng khám phá thêm những món đặc sản Quảng Bình mà bạn nhất định phải thử khi đến đây nhé!

Sâm Bố Chính: Thần dược quý từ thiên nhiên Việt Nam

Sâm Bố Chính là một trong những loại sâm quý hiếm của Việt Nam, được xem như "nhân sâm Việt". Loại sâm này có nguồn gốc từ vùng đất Bố Trạch và Quảng Trạch của tỉnh Quảng Bình, và đã được sử dụng làm thuốc quý từ hàng trăm năm trước.

 Vả trộn Huế: Món ăn gắn bó với người dân xứ Huế từ bao đời

Bên cạnh những món ăn cung đình cầu kỳ, tinh tế, Huế còn có những món ăn dân dã, mộc mạc mà đậm đà hương vị quê hương. Và vả trộn chính là một trong những món ăn như thế.

Du lịch Nha Trang mùa thu 2024: Ăn gì, chơi ở đâu trong 3 ngày 2 đêm?

Nha Trang mùa thu mang một vẻ đẹp dịu dàng, lãng mạn khác hẳn với sự sôi động của mùa hè. Nếu bạn đang lên kế hoạch cho chuyến du lịch Nha Trang 3 ngày 2 đêm vào mùa thu này, hãy tham khảo bài viết dưới đây để có những trải nghiệm tuyệt vời nhất!

Lặn ngắm san hô Phan Thiết: Top 5 điểm đẹp nhất năm 2024

Phan Thiết không chỉ nổi tiếng với những bãi biển cát trắng trải dài, những đồi cát bay thơ mộng mà còn ẩn chứa vẻ đẹp lung linh, huyền ảo của thế giới đại dương. Nếu yêu thích khám phá, đam mê lặn biển ngắm san hô, bạn đừng bỏ qua top 5 điểm đến tuyệt vời nhất tại Phan Thiết dưới đây.

Cảng cá Vĩnh Lương: Điểm dừng chân lý tưởng trên cung đường biển đẹp nhất Nha Trang

Nha Trang, thành phố biển nổi tiếng với những bãi cát trắng mịn, làn nước trong xanh và những khu nghỉ dưỡng sang trọng. Ẩn mình trong bức tranh du lịch sôi động ấy là một cảng cá bình dị - cảng cá Vĩnh Lương nằm ngay trên cung đường đèo Vĩnh Lương tuyệt đẹp.

Chùa Huyền Không Sơn Thượng: Điểm đến tâm linh không thể bỏ lỡ khi đến Huế

Được xây dựng từ những năm cuối thế kỷ 20, chùa Huyền Không Sơn Thượng đã trở thành một địa chỉ tâm linh quen thuộc của người dân Huế. Ngôi chùa không chỉ là nơi thờ tự mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Giá vé máy bay Phú Quốc: Chặng Sài Gòn - Phú Quốc ngày 18/10/2024

Cập nhật mới nhất giá vé máy bay Phú Quốc từ Sài Gòn một chiều, khứ hồi theo từng hãng hàng không phổ biến hiện nay.

Brands/Partner