Huế

Mục lục

Giới thiệu chung về Chùa Từ Đàm

• Địa chỉ: Số 1 đường Sư Liễu Quán, phường Trường An, thành phố Huế. Chùa nằm cách trung tâm thành phố khoảng 2km về phía Tây.
• Giờ mở cửa: 6:00 - 21:00h tất cả các ngày trong tuần.

Tọa lạc yên bình bên dòng sông Hương thơ mộng, chùa Từ Đàm nổi bật như một điểm son trong bức tranh tâm linh xứ Huế. Ngôi chùa với tuổi đời hơn 300 năm, không chỉ là nơi lưu giữ những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc độc đáo mà còn là trung tâm Phật giáo quan trọng của miền Trung.

Chùa Từ Đàm, một trong những ngôi chùa cổ kính bậc nhất xứ Huế, đã chứng kiến bao thăng trầm của lịch sử Phật giáo Việt Nam.

Vào cuối thế kỷ 17, Thiền sư Minh Hoằng - Tử Dung, một vị cao tăng người Trung Quốc, đã khai sơn chùa Từ Đàm trên đồi Hoàng Long. Khi ấy, chùa chỉ là một am tranh nhỏ bé mang tên "Ấn Tôn tự", với ý nghĩa "lấy sự truyền tâm làm tôn chỉ". Đến năm 1703, chùa được chúa Nguyễn Phúc Chu ban biển ngạch "Sắc tứ Ấn Tôn Tự", chính thức đánh dấu sự hiện diện quan trọng của mình trong đời sống tâm linh của người dân Huế.

Bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ từ thế kỷ 18 đến thế kỷ 19, chùa Từ Đàm được mở rộng và trùng tu qua nhiều đời sư trụ trì. Nơi đây không chỉ là trung tâm tu học của đông đảo tăng ni, Phật tử mà còn là nơi diễn ra nhiều sự kiện Phật giáo trọng đại. Đặc biệt, vào năm 1841, dưới thời vua Thiệu Trị, chùa được trùng tu với quy mô lớn và đổi tên thành "Từ Đàm", mang ý nghĩa "đám mây lành", với hy vọng ngôi chùa sẽ mãi là nơi truyền bá Phật pháp, mang đến sự bình an cho đất nước.

Thế kỷ 20 đến nay đánh dấu giai đoạn hiện đại trong lịch sử chùa Từ Đàm. Chùa tiếp tục khẳng định vị thế là một trung tâm Phật giáo sôi động, thu hút đông đảo tăng ni, Phật tử đến tu học. Năm 1938, chùa được chọn làm trụ sở của An Nam Phật học hội, góp phần quan trọng vào phong trào chấn hưng Phật giáo Việt Nam. Gần đây, chùa được trùng tu, tôn tạo nhiều hạng mục, trong đó nổi bật là bảo tháp 7 tầng nguy nga, tăng thêm vẻ uy nghiêm cho ngôi cổ tự.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử, chùa Từ Đàm ngày nay vẫn đứng vững chãi bên dòng sông Hương, là nơi thờ tự linh thiêng, là điểm đến tâm linh hấp dẫn du khách và là biểu tượng cho sự trường tồn của Phật giáo Việt Nam.

Khám phá kiến trúc nổi bật của chùa Từ Đàm

Chùa Từ Đàm sở hữu lối kiến trúc cổ kính, hài hòa với thiên nhiên, tạo nên một không gian thanh tịnh và trang nghiêm. Mỗi công trình kiến trúc tại chùa Từ Đàm đều mang một ý nghĩa tâm linh riêng, góp phần tạo nên vẻ đẹp tổng thể hài hòa, uy nghiêm và thanh tịnh cho ngôi chùa cổ kính này.

Cổng tam quan

Cổng tam quan là một trong những điểm nhấn kiến trúc nổi bật của chùa Từ Đàm. Được xây dựng vào năm 1965, cổng tam quan là lối vào chính của chùa, với ba lối đi riêng biệt tượng trưng cho Tam quan Phật giáo (Không quan, Vô tác quan, Vô tướng quan). Cổng được thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống, mái ngói cong vút, trên đỉnh có hình ảnh "lưỡng long chầu nguyệt" quen thuộc.

Cổng tam quan được làm bằng gỗ, được chạm khắc tinh xảo với các hoa văn trang trí. Mái cổng được lợp bằng ngói âm dương, tạo nên một vẻ đẹp cổ kính và uy nghiêm. Hai bên cổng có hai cột trụ lớn, trên đỉnh có hình ảnh hai con rồng uốn lượn, tượng trưng cho sự mạnh mẽ và uy quyền.

Khu Tiền đường

Khu tiền đường chùa Từ Đàm là một trong những công trình kiến trúc quan trọng, tạo nên vẻ uy nghiêm và cổ kính cho ngôi chùa. Nằm ngay sau cổng Tam Quan, tiền đường là nơi đầu tiên du khách đặt chân đến khi vào tham quan chùa. Được xây dựng trên nền đất cao hơn so với các khu vực khác khoảng 1,5m, thể hiện sự tôn nghiêm của chốn thiền môn. Mái tiền đường được thiết kế theo lối kiến trúc cổ lầu, với những cặp rồng uốn lượn đối xứng nhau đầy nghệ thuật. Bên dưới mái, những bức phù điêu tinh xảo tái hiện lại những sự tích về cuộc đời Đức Phật, mang đến cho du khách những hiểu biết sơ lược về Phật giáo.

Hai bên tiền đường là hai lầu chuông trống, nơi đặt đại hồng chung và trống bát nhã. Tiếng chuông ngân vang, tiếng trống trầm hùng hòa quyện vào nhau, tạo nên không khí trang nghiêm, thanh tịnh cho ngôi chùa.

Không gian bên trong tiền đường được bài trí đơn giản nhưng vẫn toát lên vẻ tôn nghiêm. Trung tâm tiền đường là bàn thờ Phật, nơi đặt các pho tượng Phật, Bồ Tát được bài trí trang nghiêm. Phía trên bàn thờ là bức hoành phi lớn với ba chữ Hán "Từ Đàm Tự" được chạm khắc tinh xảo, dát vàng lấp lánh. Hai bên tường là những câu đối dài được chạm khắc công phu, mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc về đạo lý làm người. Những bức tranh, tượng Phật được bài trí hài hòa, tạo nên không gian thanh tịnh, giúp du khách tĩnh tâm, chiêm nghiệm về cuộc sống.

Chính điện

Nằm ở vị trí trung tâm và trang trọng nhất của chùa Từ Đàm, chính điện là nơi linh thiêng để Phật tử đến dâng hương, cầu nguyện và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của Phật pháp. Chính điện được thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống, với mái ngói cong vút, cột gỗ chạm khắc tinh xảo và hệ thống cửa sổ gỗ tạo nên một không gian thoáng đãng và tràn đầy ánh sáng.

Trung tâm của chính điện là nơi thờ Phật Thích Ca Mâu Ni, vị Phật sáng lập ra đạo Phật. Bên cạnh đó, còn có tượng Bồ Tát Văn Thù và Phổ Hiền, hai vị Bồ Tát đại diện cho trí tuệ và sức mạnh. Các tượng Phật được tạc bằng gỗ hoặc đồng, với nét mặt hiền từ, ánh mắt từ bi, mang đến cho người xem cảm giác an lạc và thanh thản. Bên trong chính điện được trang trí vô cùng trang nghiêm với những bức hoành phi, câu đối mang đậm dấu ấn Phật giáo. Những câu chữ vàng óng ánh trên nền gỗ đỏ được chạm khắc tinh xảo, chứa đựng những lời dạy sâu sắc của Đức Phật. Ánh sáng vàng ấm áp từ những ngọn đèn dầu lung linh càng tô điểm thêm vẻ đẹp huyền ảo cho không gian này.

Nhà Tổ

Nằm phía sau chính điện, nhà Tổ là một không gian trang nghiêm, nơi người ta bày tỏ lòng thành kính đối với các vị sư trụ trì tiền bối đã có công lao to lớn trong việc xây dựng và phát triển chùa Từ Đàm. Đây là nơi lưu giữ những kỷ vật, hình ảnh và những câu chuyện về cuộc đời của các vị sư, qua đó thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với truyền thống và lịch sử của ngôi chùa.

Nhà Tổ được thiết kế theo lối kiến trúc truyền thống, với những đường nét đơn giản nhưng tinh tế. Bên trong nhà Tổ, những bức hoành phi, câu đối được treo trang trọng, khắc ghi những lời dạy của các bậc tiền nhân. Các ban thờ được sắp xếp gọn gàng, trên bàn thờ đặt những bức tượng, ảnh chân dung của các vị sư trụ trì, cùng với những đồ vật thờ cúng khác. 

Cội bồ đề

Giữa không gian trầm mặc, linh thiêng của chùa Từ Đàm, nổi bật lên một cội bồ đề cổ thụ, sừng sững uy nghi, tỏa bóng mát rượi xuống cả một góc sân chùa. Cây bồ đề này không chỉ là một loài cây cảnh quan bình thường, mà còn mang trong mình một ý nghĩa tâm linh vô cùng sâu sắc, bởi nó chính là hậu duệ của cây bồ đề thiêng liêng tại Bồ Đề Đạo Tràng, Ấn Độ - nơi Đức Phật Thích Ca đã tọa thiền 49 ngày đêm và giác ngộ chân lý.

Vào thế kỷ thứ III trước Công nguyên, Thái tử Mahinda, con vua A Dục, đã mang giống cây bồ đề từ Bồ Đề Đạo Tràng sang trồng tại Sri Lanka. Trải qua hàng ngàn năm, cây bồ đề vẫn sinh trưởng và phát triển mạnh mẽ trên đất nước Sri Lanka, trở thành biểu tượng thiêng liêng của Phật giáo. Đến năm 1939, Đại đức Narada, một nhà sư Sri Lanka, đã mang một nhánh bồ đề từ chính cây cổ thụ thiêng liêng này sang tặng Hội Phật học Trung phần.

Và chùa Từ Đàm, với không gian thanh tịnh, linh thiêng, đã được chọn làm nơi vun trồng cội bồ đề quý giá ấy. Trải qua gần một thế kỷ, từ một nhánh chiết nhỏ bé, cây bồ đề đã bén rễ, sinh sôi, phát triển thành một cây đại thụ cao lớn, tán lá xum xuê, tỏa bóng mát che chở cho chúng sinh. Thân cây to lớn đến mức phải sáu người ôm mới xuể, vỏ cây xù xì, in hằn dấu vết thời gian, như minh chứng cho sự trường tồn của Phật pháp.

Dưới gốc cây bồ đề, một tấm bia đá được dựng lên, ghi lại lai lịch và ý nghĩa của cây thiêng, thu hút sự chú ý của đông đảo Phật tử và du khách. Nơi đây đã trở thành điểm đến tâm linh quen thuộc, là nơi để mọi người tìm về chiêm bái, thắp hương cầu nguyện, gửi gắm những mong ước về bình an, hạnh phúc. Hình ảnh cội bồ đề xanh mát quanh năm, sừng sững giữa chốn thiền môn thanh tịnh, như nhắc nhở chúng ta về sự giác ngộ, về con đường tu tập hướng đến chân lý, giải thoát.

Bảo tháp Ấn Tôn 7 tầng 

Nằm uy nghi bên trái cổng Tam Quan chùa Từ Đàm, Bảo tháp 7 tầng vươn cao giữa nền trời xanh thẳm, tựa như một ngọn hải đăng soi sáng tâm linh cho những người con Phật. Đây là một công trình kiến trúc đồ sộ, được xây dựng vào đầu thế kỷ 21, mang đậm dấu ấn nghệ thuật Phật giáo truyền thống, đồng thời thể hiện sự phát triển hưng thịnh của Phật giáo Việt Nam đương đại.

Bảo tháp cao 27 mét, gồm 7 tầng, mỗi tầng đều được thiết kế tỉ mỉ, tinh xảo với những đường nét hoa văn tinh tế, đậm chất Á Đông. Từ xa nhìn lại, bảo tháp như một bông sen khổng lồ đang hé nở, vươn mình đón ánh sáng hào quang của Đức Phật. Mỗi tầng tháp đều có ý nghĩa tâm linh riêng biệt, thờ phụng những vị Phật và Bồ Tát quan trọng, đồng thời là nơi tôn trí xá lợi Phật và các vị cao tăng, góp phần tạo nên không khí trang nghiêm và linh thiêng cho ngôi chùa.

Tầng một của bảo tháp là nơi an vị tượng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni bằng đồng, tỏa ra ánh hào quang từ bi, soi sáng cho chúng sinh. Lên đến tầng hai, ta sẽ gặp Đức Phật Dược Sư Lưu Ly, vị Phật đại diện cho sự chữa lành và giải thoát khỏi bệnh tật. Tầng thứ ba là nơi tôn thờ Đức Phật Di Lặc, vị Phật của niềm vui và hạnh phúc. Các tầng tiếp theo lần lượt thờ phụng các vị Phật và Bồ Tát khác, mỗi vị đều mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc.

Giảng đường

Giảng đường chùa Từ Đàm không chỉ là nơi thuyết giảng Phật pháp, mà còn là một trung tâm văn hóa Phật giáo sôi động, nơi diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc, mang đậm bản sắc Phật giáo. Với không gian rộng rãi, thoáng mát, cùng với sự đầu tư trang bị âm thanh, ánh sáng hiện đại, giảng đường chùa Từ Đàm đã trở thành điểm đến quen thuộc cho những ai yêu thích và muốn tìm hiểu về văn hóa Phật giáo.

Nơi đây thường xuyên tổ chức các buổi biểu diễn nghệ thuật Phật giáo đặc sắc, thu hút đông đảo Phật tử và du khách tham gia. Những giai điệu du dương của các bài hát Phật giáo, những điệu múa uyển chuyển, những vở kịch thấm đẫm triết lý nhà Phật đã mang đến cho khán giả những giây phút thư giãn, lắng đọng tâm hồn, đồng thời cảm nhận được vẻ đẹp từ bi, trí tuệ của Phật pháp.

Bên cạnh đó, giảng đường chùa Từ Đàm còn là nơi tổ chức các buổi triển lãm tranh, ảnh, thư pháp về chủ đề Phật giáo. Những tác phẩm nghệ thuật tinh tế, giàu ý nghĩa không chỉ góp phần tôn vinh vẻ đẹp của Phật giáo, mà còn là cầu nối để truyền tải những thông điệp ý nghĩa về tình yêu thương, sự tha thứ, lòng từ bi đến với công chúng.

Phòng lưu niệm

Là một điểm đến thú vị trong quần thể kiến trúc chùa Từ Đàm, tuy nhỏ bé nhưng lại chứa đựng cả một kho tàng lịch sử, văn hóa và tâm linh của ngôi chùa cổ kính này, phòng lưu niệm được thiết kế như một bảo tàng thu nhỏ, nằm nép mình bên cạnh chính điện. Không gian bên trong được bài trí gọn gàng, trang nghiêm, với hệ thống tủ kính trưng bày các hiện vật quý giá. Ánh sáng dịu nhẹ, kết hợp với màu sắc trầm ấm của gỗ, tạo nên một không gian ấm cúng, gần gũi, mời gọi du khách khám phá.

Những lưu ý khi viếng thăm chùa

Chùa Từ Đàm là một chốn linh thiêng, nơi thờ tự linh thiêng và cũng là di tích lịch sử văn hóa quan trọng. Khi đến tham quan, chiêm bái, bạn cần lưu ý một số điểm sau để thể hiện sự tôn kính với chốn thiền môn và có một chuyến đi ý nghĩa:

• Nên mặc quần áo dài tay, quần hoặc váy dài qua gối. Tránh mặc quần áo bó sát, hở hang, áo sát nách, quần short, váy ngắn. Ưu tiên chọn trang phục có màu sắc nhã nhặn, tránh các màu sắc quá sặc sỡ, lòe loẹt. Chọn trang phục gọn gàng, thoải mái để thuận tiện cho việc di chuyển và tham quan.
• Đi nhẹ, nói khẽ, tránh gây ồn ào, mất trật tự trong khuôn viên chùa.
• Thể hiện sự tôn kính, cúi đầu chào khi gặp các sư thầy, ni cô.
• Trước khi vào chánh điện, bạn cần bỏ giày dép gọn gàng ở nơi quy định.
• Nên thắp số lẻ nén hương (1, 3, 5 nén). Khi thắp hương, không nên cầm hương vẫy qua vẫy lại.
• Khi cầu nguyện, nên tập trung tâm trí, thành tâm khấn nguyện.
• Khi ra khỏi chánh điện, bạn nên đi lùi hoặc đi vòng sang bên để tránh quay lưng vào bàn thờ Phật.
• Một số khu vực trong chùa có thể hạn chế chụp ảnh. Bạn nên xin phép trước khi chụp ảnh, đặc biệt là chụp ảnh các sư thầy, ni cô.
• Vứt rác đúng nơi quy định, không khạc nhổ, hút thuốc trong khuôn viên chùa.
• Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, bạn có thể hỏi thăm ý kiến của các sư thầy, ni cô hoặc ban quản lý chùa.

Chùa Từ Đàm hội tụ đầy đủ những yếu tố làm nên sức hút của một điểm đến du lịch tâm linh. Đến với chùa Từ Đàm, du khách không chỉ được chiêm bái, cầu nguyện, tìm hiểu về Phật giáo mà còn có cơ hội khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Nếu có dịp đến Huế, bạn đừng quên ghé thăm ngôi chùa cổ kính này để trải nghiệm không gian tâm linh thanh tịnh, tìm hiểu về lịch sử, văn hóa Phật giáo và cảm nhận nét đẹp độc đáo của một di sản văn hóa dân tộc.

>> Cẩm nang du lịch Huế từ A-Z: Khám phá vẻ đẹp tiềm ẩn của cố đô xưa