Chấm dứt "chặt chém" để nâng tầm du lịch Việt

Vấn đề nhức nhối của ngành du lịch ở nhiều nơi

Các chuyên gia du lịch chỉ ra rằng, dù Việt Nam sở hữu nhiều điểm đến hấp dẫn, nhưng tình trạng "chặt chém" giá vẫn là một vấn đề nhức nhối. Điều này không chỉ khiến du khách quốc tế mà cả du khách nội địa e ngại, thậm chí "một đi không trở lại". Đặc biệt, trong thời đại mạng xã hội phát triển, những trải nghiệm tiêu cực này dễ dàng lan truyền, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hình ảnh và uy tín của ngành du lịch Việt Nam.

Gần đây, streamer nổi tiếng IshowSpeed (với kênh YouTube gần 30 triệu lượt đăng ký) đã đến TP.HCM để tham gia một loạt sự kiện về siêu xe. Trong chuyến đi này, anh đã có một trải nghiệm không mấy vui vẻ khi bị "hét giá" 1 triệu đồng chỉ để thuê xe điện cân bằng trong vài phút tại phố đi bộ Nguyễn Huệ.

Sau đó, Công an phường Bến Nghé (quận 1) đã đưa ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính, với tổng số tiền là 10 triệu đồng, đối với các hành vi "sử dụng trái phép lòng đường đô thị, hè phố để kinh doanh dịch vụ cho thuê xe điện" và "kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ".

Ông Lê Trương Hiền Hòa, Phó Giám đốc Sở Du lịch TP.HCM, đã chia sẻ với báo chí rằng vụ việc đáng tiếc xảy ra với streamer nổi tiếng tại trung tâm quận 1 là một sự cố không mong muốn. Ngành du lịch đã gửi lời xin lỗi chân thành và chính quyền địa phương đã nhanh chóng vào cuộc để xử lý tình huống.

Sở đang phối hợp chặt chẽ với chính quyền các quận, huyện, đặc biệt là những nơi có nhiều điểm tham quan và di tích, để tăng cường kiểm soát việc tuân thủ quy định về niêm yết giá và buôn bán trung thực.

Sở Du lịch cũng yêu cầu các đơn vị lữ hành tích cực lắng nghe và tiếp nhận phản ánh từ phía khách du lịch, kịp thời hỗ trợ và báo cáo với chính quyền địa phương khi cần thiết. Đồng thời, các đơn vị lữ hành cần phối hợp tổ chức chốt trực tại hơn 30 tuyến điểm du lịch trọng điểm để chủ động phát hiện và xử lý những hành vi tiêu cực, đảm bảo môi trường du lịch an toàn và lành mạnh cho du khách.

Ông Hòa cho biết, "Chúng tôi luôn duy trì sự phối hợp chặt chẽ và đối thoại thường xuyên với các đơn vị lữ hành, du lịch cũng như các kênh truyền thông. Mục tiêu là để nắm bắt kịp thời những phản ánh về tình trạng "chặt chém" tại các điểm mua sắm, chợ phục vụ du lịch, từ đó có biện pháp xử lý nhanh chóng và hiệu quả".

Tháng 3 vừa qua, tại quận Tây Hồ (Hà Nội), một du khách nước ngoài đã gặp phải tình huống "hét giá" khi một người bán hàng rong định bán một túi táo nhỏ với giá lên tới 200.000 đồng. UBND phường Bưởi sau đó đã vào cuộc và xử lý hành chính người bán hàng rong này vì vi phạm quy định không niêm yết giá.

Tất cả những vụ việc trên đều được đăng tải rộng rãi trên mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của hàng triệu người. Mặc dù cơ quan quản lý đã vào cuộc xử lý, những sự việc này đã tạo nên một hình ảnh không mấy tích cực về điểm đến trong mắt du khách.

Tình trạng "chặt chém" du khách đã tồn tại từ lâu và vẫn là một vấn đề nan giải, khó có thể giải quyết dứt điểm. Đối tượng thường gặp phải tình trạng này chủ yếu là những du khách tự túc, đi lẻ (không thông qua công ty du lịch), đặc biệt tại các địa điểm du lịch nổi tiếng như Hà Nội, TP.HCM, SaPa (Lào Cai), Đà Nẵng…

Cần xử lý mạnh tay

Đối với ngành du lịch, các hành vi "chặt chém", chèo kéo du khách sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm của họ, khiến họ e ngại và mất niềm tin, từ đó tác động không nhỏ đến quyết định mua sắm và quay trở lại điểm đến.

Ông Nguyễn Trần Hoàng Phương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Du lịch Xã hội, đề xuất Việt Nam cần có những giải pháp quyết liệt hơn để ngăn chặn tình trạng "chặt chém" du khách. Cụ thể, ông cho rằng các cơ quan quản lý du lịch cần khôi phục hoặc thiết lập mới các đường dây nóng hỗ trợ du khách, đồng thời xây dựng các trạm thông tin du lịch thực tế. Bên cạnh đó, cần có những biện pháp xử phạt nghiêm khắc, mang tính răn đe cao, thậm chí xem xét xử lý hình sự đối với những trường hợp vi phạm nghiêm trọng để làm gương.

Ông Phan Đình Huê, chuyên gia du lịch, đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn để giải quyết tình trạng chèo kéo khách du lịch. Ông cho rằng, ngoài việc áp dụng hình phạt nghiêm khắc, các điểm đến trên cả nước nên công khai số điện thoại nóng để du khách có thể báo cáo ngay khi gặp phải tình huống không mong muốn. Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cần có biện pháp quản lý người bán hàng rong hiệu quả hơn, ví dụ như quy hoạch các khu vực tập trung để họ buôn bán, đồng thời hướng dẫn họ cách thức kinh doanh văn minh. Ông Huê cũng đề xuất áp dụng phương án này cho TP.HCM, nơi tình trạng bán hàng rong tràn lan, đặc biệt là ở trung tâm quận 1.

PGS.TS. Phạm Hồng Long, Trưởng khoa Du lịch học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội, cho rằng vấn nạn "chặt chém", chèn ép du khách xuất phát từ hoàn cảnh kinh tế khó khăn của một bộ phận người dân. Theo ông, việc phải mưu sinh bằng cách bán hàng rong đã khiến một số người có hành vi không đúng mực với du khách.

Để giải quyết dứt điểm tình trạng "chặt chém" du khách, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng chức năng. Cần có quy định rõ ràng về các khu vực được phép và không được phép kinh doanh, buôn bán, nhằm kiểm soát và ngăn chặn các hành vi "chặt chém" thường xuyên xảy ra. Đồng thời, chính quyền địa phương và các cơ quan quản lý cần quan tâm và hỗ trợ người dân tìm kiếm các công việc kinh doanh phù hợp và bền vững hơn.

Nhiều doanh nghiệp du lịch cho rằng đây là thời điểm thích hợp để cơ quan quản lý giải quyết những tồn tại đã kéo dài trong ngành du lịch. Bằng cách này, khi mở cửa đón khách quốc tế trở lại sau dịch, Việt Nam sẽ có một diện mạo du lịch mới, hấp dẫn hơn. Cơ quan chức năng cần mạnh tay xử lý các vi phạm, đồng thời phối hợp với các cơ quan ban ngành để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người dân về việc bảo vệ và phát triển du lịch bền vững.

Để tránh bị "chặt chém", du khách nên chủ động tìm hiểu thông tin và hỏi giá cụ thể trước khi sử dụng dịch vụ, đừng ngại mặc cả và luôn đọc kỹ hóa đơn trước khi thanh toán. Ngoài ra, hãy cảnh giác với những người môi giới, cò mồi hoặc quán có sự săn đón quá nhiệt tình.

 Giá dịch vụ, hàng hóa cần được niêm yết công khai và rõ ràng

Để đáp ứng nhu cầu đi lại tăng cao của người dân trong các dịp lễ, Cục Du lịch Quốc gia đã yêu cầu các đơn vị kinh doanh du lịch thực hiện nghiêm túc quy tắc ứng xử văn minh, đồng thời tuân thủ các quy định về đăng ký và niêm yết công khai giá bán hàng hóa, dịch vụ. Đặc biệt, các đơn vị phải đảm bảo bán đúng giá niêm yết đối với tất cả các sản phẩm và dịch vụ phục vụ nhu cầu của du khách, từ vui chơi giải trí, mua sắm, tham quan, trải nghiệm đến ẩm thực.

Giá dịch vụ cần được niêm yết công khai, rõ ràng tại khu vực lễ tân hoặc những vị trí thuận tiện cho khách hàng dễ dàng nhìn thấy và tiếp cận trước khi quyết định sử dụng dịch vụ. Các cơ sở kinh doanh du lịch tuyệt đối không được tự ý tăng giá, ép khách hoặc có những hành vi tương tự, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh chung của ngành du lịch.

Các cơ quan chức năng sẽ đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra và giám sát để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm trong lĩnh vực du lịch. Các hành vi bị xử lý bao gồm: không đảm bảo điều kiện kinh doanh du lịch, không đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ du lịch, cũng như các hành vi vi phạm pháp luật du lịch và các quy định liên quan.