UNESCO chính thức vinh danh Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc là Di sản Thế giới

Theo báo Nhân Dân, ngày 12/7 (giờ địa phương), tại Paris, Pháp, trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới UNESCO, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc đã chính thức được công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là một cột mốc lịch sử quan trọng, không chỉ đối với ngành di sản Việt Nam mà còn với cộng đồng quốc tế trong việc ghi nhận giá trị văn hóa – tinh thần đặc biệt mà quần thể này đại diện.

Việt Nam, với hồ sơ được chuẩn bị công phu, đã nhận được sự đồng thuận tuyệt đối từ toàn bộ các quốc gia thành viên của Ủy ban Di sản Thế giới. Sự nhất trí này phản ánh mức độ đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với giá trị nổi bật toàn cầu của quần thể – một minh chứng sống động cho lịch sử văn hóa Phật giáo Việt Nam, gắn liền với bản sắc dân tộc.

Quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc trải rộng trên địa bàn ba tỉnh: Quảng Ninh, Bắc Giang và Hải Dương. Với sự công nhận lần này, đây trở thành Di sản Thế giới liên tỉnh thứ hai của Việt Nam, sau Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà (nằm trên địa bàn Quảng Ninh và Hải Phòng).

Đây cũng là Di sản Thế giới thứ 9 của Việt Nam được UNESCO công nhận, góp phần làm phong phú thêm danh mục di sản quốc gia đã được thế giới ghi nhận, bao gồm cả di sản văn hóa, thiên nhiên và hỗn hợp.

Quần thể di tích và danh thắng này có ý nghĩa đặc biệt trong lịch sử văn hóa Phật giáo Việt Nam. Đây là cái nôi của Thiền phái Trúc Lâm – dòng thiền Phật giáo thuần Việt do Phật hoàng Trần Nhân Tông sáng lập vào cuối thế kỷ XIII, sau khi ông từ bỏ ngai vàng và lên Yên Tử tu hành.

Không giống các dòng thiền được du nhập từ Trung Hoa hay Ấn Độ, Thiền phái Trúc Lâm mang trong mình tinh thần tự lực, nhập thế và dung hòa giữa đạo và đời. Quần thể Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn – Kiếp Bạc chính là nơi gìn giữ trọn vẹn hệ thống di tích, chùa tháp, văn bia, cổ vật cùng cảnh quan gắn liền với sự hình thành và phát triển của tư tưởng thiền học mang bản sắc Việt Nam.

Ngoài ra, nơi đây còn gắn liền với nhiều nhân vật lịch sử trọng đại như Trần Nhân Tông, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi… và từng là trung tâm Phật giáo – văn hóa quan trọng trong suốt nhiều thế kỷ.

Không chỉ có giá trị lịch sử – tâm linh sâu sắc, quần thể còn được đánh giá cao nhờ vẻ đẹp tổng thể hài hòa giữa công trình kiến trúc cổ kính và cảnh quan thiên nhiên phong phú. Những dãy núi trùng điệp, hệ sinh thái rừng đặc hữu, các dòng suối và thung lũng thanh tĩnh đã góp phần tạo nên không gian thiền đậm chất phương Đông.

Đây là một quần thể hiếm hoi trên thế giới nơi con người, thiên nhiên và tín ngưỡng giao hòa, tạo nên bản sắc văn hóa đặc trưng vừa cổ kính, vừa gần gũi và linh thiêng.

Việc được ghi danh vào Danh mục Di sản Văn hóa Thế giới không chỉ là niềm vinh dự mà còn đi kèm với những trách nhiệm lớn lao. Trách nhiệm bảo tồn bền vững, phát huy giá trị di sản theo các cam kết quốc tế và các chuẩn mực nghiêm ngặt của UNESCO sẽ là yêu cầu xuyên suốt trong thời gian tới.

Sự công nhận này mở ra cơ hội lớn trong việc thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế, đồng thời tạo động lực để phát triển kinh tế – văn hóa địa phương một cách bền vững, dựa trên nền tảng di sản.