Cẩm nang du lịch
Am Chúa Nha Trang là nơi thờ Bà Thiên Y A Na Thánh Mẫu (Po Nagar) nằm trên núi Đại An (núi Dưa), thuộc thôn Đại Điền Trung – xã Diên Điền – Huyện Diên Khánh, cách trung tâm thành phố Nha Trang khoảng 25 km về hướng Tây Nam.
Đường đi đến Am Chúa Nha Trang từ trung tâm thành phố Nha Trang khá dễ dàng, du khách di chuyển từ trung tâm thành phố theo đường 23/10 hướng từ ga Nha Trang lên huyện Diên Khánh. Hoặc du khách cũng có thể đi theo Quốc lộ 1C hay Quốc lộ 1A khoảng 10 km đến chợ Tân Đức. Từ chợ Tân Đức đến Am Chúa Nha Trang chỉ khoảng 5 km theo bảng chỉ dẫn. Đoạn đường này đi qua cánh đồng lúa, trong quá trình di chuyển, du khách có thể ngắm nhìn cảnh cánh đồng lúa, cảnh sơn thủy hữu tình và tận hưởng không khí trong lành của hương đồng gió nội. Đi qua cánh đồng, đến chân núi Đại An, sau khi gửi xe du khách đi bộ lên Am chúa.
Theo những ghi chép trong Am Chúa Đại Nam nhất thống chí có ghi: “Núi Đại Điền" hay còn gọi là núi Chủ Sơn, cách huyện Phước Điền 11 dặm về phía Bắc, có chu vi hơn trăm dặm với thế núi cao. Tương truyền, Am Chúa chính là nơi Thánh Mẫu Thiên Y A Na được sinh ra và lớn lên ở đây – Bà được coi là Mẹ xứ sở vì đã có công khai sáng và truyền dạy cách làm ăn, sinh sống cho dân chúng. Xưa kia, nơi đây cây cối rậm rạp, thường xuyên có ánh sáng thiên chiếu xuống nhưng cấm mọi người vào núi kiếm củi. Đến năm Tự Đức thứ 3 nơi đây được đổi tên thành Am Chúa như ngày nay và chép vào điện thờ. Không chỉ có cảnh sắc đẹp, sơn thủy hữu tình, Am Chúa còn có thế đất “Tiền thủy, hậu sơn” còn rất hợp phong thủy. Khi đến Am Chúa Nha Trang, con người như được thoát khỏi những muộn phiền của trốn trần tục.
Theo tín ngưỡng thờ Bà Thiên Y A Na được bắt nguồn từ tục của người Chăm thờ Bà Ponagar. Nói cách khác, sau khi người Việt đến đây định cư đã Việt hóa tục thờ Bà Mẹ xứ sở của người Chăm ở đây bằng truyền thuyết hay nói đúng hơn, những người Việt đến định cư ở đất này đã Việt hóa tục thờ Bà Mẹ xứ sở của người Chăm bằng truyền thuyết về Bà Thiên Y A Na giáng trần tại núi Đại An và hiển thánh ở Tháp Bà - Nha Trang. Đến nay, ở Khánh Hoà vẫn lưu truyền câu nói: “Am Chúa hiển nhân, Tháp Bà hiển thánh” thể hiện mối liên hệ giữa di tích Am Chúa với Tháp Bà Ponagar.
Thánh Mẫu Thiên Y A Na có một vị trí vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân Chăm cũng như người Việt ở vùng Nam Trung Bộ. Tương truyền, Bà thường hiển linh cứu giúp dân chúng, dạy dân trồng lúa, dệt vải, làm gốm và chữa bệnh,… Ngoài ra, Bà còn là vị phúc thần luôn phù hộ cho người dân buôn may bán đắt, bình an, mùa màng bội thu, … Do đó, hai di tích lịch sử Am Chúa và Tháp Bà Ponagar có vị trí vô cùng quan trọng trong tín ngưỡng thờ mẫu ở Khánh Hòa và vung Nam Trung Bộ. Không những có mối liên hệ với nhau, mỗi di tích lại chứa đựng những giá trị vật thể và phi vật thể riêng biệt của mình. Những điều này được thể hiện qua các nhân vật được nhân dân thờ phụng, các nghi thức thờ phụng, cúng tế, các vật phẩm khi cúng tế, các truyền thuyết hay phong tục trong tín ngưỡng của người dân nơi đây.
Theo truyền thuyết, ngày 01 tháng 03 (âm lịch) là ngày Bà Mẹ hiển nhân tại Am Chúa, ngày 23 tháng 03 (âm lịch) là ngày Thiên Y A Na Thánh Mẫu hóa tại Tháp bà Ponagar. Nơi Thánh Mẫu Thiên Y A Na sinh và hóa là hai di tích lịch sử linh thiêng và đặc biệt quan trọng trong đời sống tâm linh của người Chăm và nhân dân trong vùng.
Theo nội dung được khắc trên bia đá từ năm 1865 ở Tháp Bà Ponagar, nơi sinh và tuổi thơ của Bà Ponagar chính là ở Am Chúa, núi Đại An ngày nay, còn Tháp Bà Ponagar ở chân cầu Xóm Bóng trên đường 2/4 là nơi bà hiển thánh và trở thành nơi thờ tự bà. Hiện nay vẫn chưa xác định được chính xác Am Chúa được xây dựng từ thời gian nào nhưng trải qua nhiều lần được trùng tu, đến nay Am Chúa đã được xây dựng khang trang và là điểm đến tâm linh thu hút người dân và du khách đến chiêm bái, vãn cảnh.
Với sự giao thoa văn hóa cũng như trong đời sống tín ngưỡng của người Việt và người Chăm, nhiều yếu tố trong văn hóa, đối tượng thờ cúng, … của người Chăm cũng được pha trộn với văn hóa, tín ngưỡng của người Việt. Điều này đã tạo nên sự đa dạng trong văn hóa tín ngưỡng tại Tháp Bà Ponagar do người Chăm xây dựng. Ngược lại, Am Chúa Nha Trang được người Việt xây dựng để thờ phụng Thánh Mẫu Thiên Y. Do đó, điều này góp phần tạo nên nét thuần Việt trong văn hóa tín ngưỡng cũng như đối tượng thờ cúng ở đây. Nhưng cả hai di tích đều có điểm chung, giao thoa với nhau trong tín ngưỡng thờ Mẹ - Mẫu Thiên Y A Na, người dạy nghề, che chở và phù hộ nhân dân.
Không chỉ mang ý nghĩa về văn hóa, tâm linh, Am Chúa còn là một phần của lịch sử khi trải qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ của nhân dân Phú Khánh, nay là Khánh Hòa. Những dấu tích của hai cuộc kháng chiến vẫn còn, đó là những lô cốt, những giao thông hào bằng đá do Pháp xây dựng. Ngoài ra, trước sân Am Chúa có cây Mã Tiền có tuổi đời đến 350 năm, đây chính là cột cờ để khơi dậy lòng yêu nước và kêu gọi nhân dân cùng nhau đứng lên chống giặc ngoại xâm. Mang trong mình nhiều giá trị văn hóa, lịch sử của dân tộc, năm 1999 Am Chúa đã được Nhà nước xếp hạng là di tích lịch sử cấp quốc gia.
Am Chúa Nha Trang mang kiến trúc độc đáo, hòa quyện giữa nét truyền thống và hiện đại, giữa kiến trúc của người Việt và người Chăm thể hiện sự giao thoa văn hóa cùng với bầu không khí thanh tịnh và linh thiêng. Am Chúa gồm có các phần:
Cổng tam quan là cổng chính dẫn vào Am Chúa, được xây dựng với lối kiến trúc truyền thống của người Việt với mái cong cong hình vòm, trang trí các họa tiết rồng phượng tinh xảo mang nét đặc trưng của văn hóa kiến trúc đền chùa của Việt. Từ chân núi Đại An, để đến được cổng tam quan, du khách phải vượt qua hơn 100 bậc tam cấp bằng đá hoa cương như để thể hiện lòng thành kính của mình với Thiên Y Thánh mẫu và các vị thân linh. Bước qua cổng Tam quan là đôi rồng bằng đá uy nghi và sống động.
Mộ ông bà Tiều: Tương truyền, ông bà Tiều sống ở núi Đại An (Am Chúa ngày nay) chính là người nuôi dưỡng Thiên Y Thánh Mẫu. Nằm bên trái Tam quan, là nơi an nghỉ của ông bà Tiều. Để tưởng nhớ công ơn của ông bà Tiều, người Chăm đã xây dựng Tháp Bà Ponagar trên đồi Cù Lao, thờ phụng họ như những vị thần bảo hộ cho vùng đất Kauthara (Khánh Hòa ngày nay).Bia ký: Ghi chép lịch sử hình thành và phát triển của Am Chúa.
Miếu Sơn Lâm: Nơi thờ cúng các vị thần linh cai quản núi rừng.
Miếu Ngũ hành: Thờ cúng Ngũ hành Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ.
Chính điện: Đây là nơi thờ tự chính của Am Chúa, là một tòa nhà nguy nga, tráng lệ với mái ngói cong cong, lợp ngói âm dương. Bên trong chính điện có khám thờ Bà Thiên Y A Na, cùng các tượng Phật và các vị thần khác. Ở gian bái đường có đôi câu đối kể sự tích Thiên Y Thánh Mẫu bằng chữ Hán. Ở giữa gian chính điện là tượng thờ của Thánh Mẫu cao khoảng 1m được làm bằng đất nung , bên hữu là ban thờ cô (Công chúa Quý là con gái Thánh Mẫu) gồm sáu vị Tiên cô và mười hai Tiên Nương; bên tả là bàn thờ cậu (Hoàng tử Trí là con trai Thánh Mẫu) gồm bốn vị Thái tử và mười hai hành khiển.
Ngoài ra, ở đây còn có sắc phong của Vua Tự Đức từ thời nhà Nguyễn dành cho Bà Thiên Y A Na với tựa “Hồng Nhơn phổ tế linh cảm diệu thông, Mặc tướng trang huy thượng đẳng thần” - điều này thể hiện giá trị văn hóa tâm linh đặc biệt của Thiên Y Thánh Mẫu dưới triều Nhà Nguyễn.
Nhìn chung, kiến trúc Am Chúa sử dụng các vật liệu truyền thống như: Gỗ, đá, ngói,... Những vật liệu này tạo nên sự gần gũi, mộc mạc và mang đậm dấu ấn văn hóa của người Việt. Đồng thời, các họa tiết trang trí trên các công trình kiến trúc của Am Chúa rất tinh xảo với các họa tiết rồng phượng, hoa văn, chữ Hán,... tạo nên vẻ đẹp uy nghi, lộng lẫy của một công trình văn hóa linh thiêng.
Với đặc trưng của một không gian văn hóa tâm linh, Am Chúa có không gian thanh tịnh khi nằm trên sườn núi, được bao phủ bở cây cối xanh mát càng tăng thêm sự thanh tịnh, yên bình, rất thích hợp cho du khách đến tham quan, cầu bình an và cầu tài lộc.
Ngoài ra, Am Chúa còn có hệ thống tượng Phật và các vị thần mang đậm nét văn hóa thờ thần của người Việt. Điều này thể hiện sự đa dạng trong tín ngưỡng của người dân địa phương.
Có thể nói, kiến trúc Am Chúa Nha Trang là sự kết hợp hài hòa giữa nét truyền thống và hiện đại, tạo nên một không gian tâm linh linh thiêng, có cảnh quan đẹp thu hút đông du khách và nhân dân đến chiêm bái. Nơi đây là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm sự thanh tịnh, bình yên và cầu bình an, tài lộc.
Lễ hội Am Chúa, còn được gọi là lễ hội Thiên Y Thánh Mẫu, là một trong những lễ hội truyền thống nổi tiếng nhất tại Nha Trang, Khánh Hòa. Lễ hội diễn ra vào từ mùng 1 đến mùng 3 tháng 3 âm lịch hàng năm nhằm ngày Thánh Mẫu hiển nhân tại Am Chúa trên núi Đại An nơi người được sinh ra và lớn lên nhằm tỏ lòng biết ơn đối với công đức của Thiên Y A Na và cầu mong những điều tốt đẹp cho quốc thái dân an. Lễ hội Am Chúa Nha Trang mang đậm nét đẹp văn hóa tâm linh của người dân Khánh Hòa, thu hút đông đảo du khách thập phương về tham dự.
Lễ hội Am Chúa diễn ra với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của người dân Khánh Hòa. Các hoạt động chính trong lễ hội bao gồm:
Lễ tế cổ truyền: Lễ tế được tổ chức long trọng với sự tham gia của các chức sắc trong làng và đông đảo du khách. Lễ tế thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với Thiên Y A Na.
Lễ dâng hương: Du khách đến tham dự lễ hội có thể dâng hương tại đền thờ Am Chúa, miếu Bà Chúa Xứ, miếu Ngũ Hành và giếng Tiên.
Biểu diễn hát văn, múa bóng: Các tiết mục hát văn, múa bóng được biểu diễn bởi các nghệ nhân tài năng, mang đến cho du khách những giây phút thưởng thức văn hóa nghệ thuật đặc sắc.
Các hoạt động vui chơi giải trí: Lễ hội còn có nhiều hoạt động vui chơi giải trí dành cho du khách như: thi nấu cỗ, kéo co, chèo thuyền,...
Hàng năm, vào dịp lễ hội Am Chúa, thu hút rất đông du khách trong và ngoài nước đến dâng hương, tỏ lòng thành kính với Thánh Mẫu và các vị thần linh. Trong đó có một bộ phận rất đông người Chăm với trang phục lộng lẫy nhiều màu sắc mang đặc trưng của người Chăm hành hương về đây dâng lễ và tưởng nhớ vị thần trong văn hóa tâm linh của dân tộc mình. Lễ hội không chỉ là nơi để du khách cầu mong những điều tốt đẹp mà còn là dịp để du khách tìm hiểu về văn hóa truyền thống của người dân Khánh Hòa.
| Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với sứ mệnh mang đến những trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi không ngừng cập nhật những thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay tự hào là đơn vị uy tín, luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo của mình. Thông tin liên hệ:
|
Trà Vinh nổi tiếng với những ngôi chùa độc đáo của người Khmer, trong đó Chùa Vàm Ray là ngôi chùa Phật giáo Nam tông lớn nhất miền Tây Nam Bộ, nổi bật với kiến trúc đặc sắc và không gian tôn nghiêm.
Phú Quý, hòn đảo xinh đẹp thuộc Bình Thuận, nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, quyến rũ và thiên đường ẩm thực với vô vàn món ngon, độc đáo. Nếu bạn đang lên kế hoạch khám phá hòn đảo này, đừng bỏ qua danh sách 6 quán ăn ngon - bổ - rẻ được dân bản địa truyền tai nhau dưới đây.
Với gần 300 năm lịch sử, Chùa Linh Thứu là một trong những ngôi cổ tự lâu đời nhất ở miền Tây, mang đậm dấu ấn văn hóa và tín ngưỡng của vùng đất này. Gắn liền với giai thoại về vua Gia Long, nơi đây không chỉ là điểm đến tâm linh, mà còn là một di sản lịch sử quý giá.
Núi Tà Cú, một ngọn núi hùng vĩ tọa lạc tại huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp và hệ thống chùa chiền cổ kính mà còn thu hút du khách bởi cái tên độc đáo của nó. Vậy tại sao ngọn núi này lại mang tên "Tà Cú"?
Nhà thờ tộc Trần Hội An là điểm đến nổi bật tại Hội An, gây ấn tượng với kiến trúc nhà vườn cổ kính và cách bài trí tinh tế. Những hiện vật quý giá được lưu giữ nguyên vẹn, từng chi tiết chạm khắc tỉ mỉ, tất cả tạo nên vẻ đẹp trầm mặc và thiêng liêng của một di sản văn hóa.
Cần Thơ, thủ phủ miền Tây sông nước. Thế nhưng, ít ai biết rằng, ngay giữa lòng thành phố sôi động này lại có một bãi biển nhân tạo độc đáo, mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị và mới lạ.
Mũi Né, viên ngọc quý của du lịch Bình Thuận, từ lâu nổi tiếng với những đồi cát trắng mịn, bãi biển xanh biếc và làng chài yên bình. Nhưng Mũi Né không chỉ có vậy! Năm 2025, hãy cùng khám phá những địa điểm siêu “hot”, những trải nghiệm độc đáo mà bạn không thể bỏ lỡ khi đến với "thiên đường biển" này.
Núi Bà Đen - "nóc nhà Nam Bộ" - không chỉ là điểm đến tâm linh nổi tiếng mà còn thu hút du khách với hệ thống cáp treo hiện đại, giúp hành trình lên đỉnh núi trở nên dễ dàng và nhanh chóng.
Mỗi mùa ở Quảng Ngãi đều mang một vẻ đẹp riêng, với những trải nghiệm và món ăn đặc trưng. Vậy du lịch Quảng Ngãi theo từng mùa nên đi đâu, ăn gì để trọn vẹn trải nghiệm? Cùng khám phá chi tiết trong bài viết này.
Cố đô Hoa Lư, kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến trung ương tập quyền Việt Nam, không chỉ là một di tích lịch sử quan trọng mà còn là một quần thể kiến trúc độc đáo.
Được chế biến từ những củ tỏi nổi tiếng của huyện đảo Lý Sơn - "vương quốc tỏi" của Việt Nam - gỏi tỏi không chỉ đơn giản là một món ăn mà còn là một phần trong văn hóa ẩm thực độc đáo của vùng đất này.
Phú Yên, mảnh đất "hoa vàng trên cỏ xanh", không chỉ nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa lịch sử lâu đời. Đến với Phú Yên, du khách sẽ có cơ hội khám phá những di sản văn hóa độc đáo, mang đậm bản sắc của vùng đất này.
Bảo tàng Quang Trung - một trong những điểm đến hàng đầu của du khách nếu muốn tìm hiểu thêm về nền văn hóa Tây Sơn và người anh hùng áo vải Nguyễn Huệ
Viện Hải dương học Nha Trang không chỉ là một trong những cơ sở nghiên cứu khoa học lâu đời nhất tại Việt Nam, mà còn là điểm đến lý tưởng cho những tín đồ yêu thích khám phá đại dương và tìm kiếm những góc sống ảo tuyệt đẹp.
Hậu Giang, vùng đất trù phú của miền Tây sông nước, không chỉ nổi tiếng với những dòng kênh xanh mát, những vườn cây ăn trái sum suê mà còn được biết đến với cánh đồng Khóm Cầu Đúc vàng rực, trải dài bất tận. Hãy cùng khám phá "bức tranh" vàng rực này và những điều thú vị xung quanh nó.
Có nhiều du khách không biết mua trà cung đình Huế ở đâu ngon, chuẩn bị nhất. Dưới đây là danh sách các cửa hàng chuyên bán trà cung đình Huế chất lượng, thơm ngon tại cố đô.
Tuy Hòa, Phú Yên, nổi tiếng là thiên đường ẩm thực với vô vàn món ngon hấp dẫn. Nếu bạn đang lên kế hoạch khám phá ẩm thực Tuy Hòa, hãy cùng khám phá những món ăn đặc sản và địa chỉ quán ăn được người dân địa phương yêu thích nhất.
Đảo Ngọc Vừng, một viên ngọc thô ẩn mình giữa huyện Vân Đồn, đang dần trở thành điểm đến "hot" cho những tín đồ yêu thích sự hoang sơ và bình yên. Không ồn ào, náo nhiệt như Cô Tô hay Quan Lạn, Ngọc Vừng mang đến một trải nghiệm camping hoàn toàn khác biệt tại vùng đất mỏ.
Lễ hội hoa đăng Cần Thơ là một sự kiện văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đây là dịp để bạn chiêm ngưỡng vẻ đẹp lung linh, huyền ảo của hàng ngàn chiếc đèn hoa đăng trôi trên sông nước, mang theo những ước nguyện bình an và hạnh phúc.
Lăng tẩm - nơi an nghỉ của các vị vua triều Nguyễn khi băng hà. Mỗi một vị vua lại có một mong muốn, phong cách khác nhau khi xây dựng lăng tẩm. Dưới đây là các lăng tẩm Huế nổi tiếng, là địa điểm thu hút rất nhiều khách du lịch.
Bình Dương là điểm đến yêu thích của phượt thủ mỗi dịp cuối tuần, đặc biệt vào mùa hè. Dù đã quen thuộc với người Sài Gòn, nhưng nhiều địa điểm du lịch mới lạ ở đây vẫn đang được khám phá hàng ngày.
