Khi tham gia các lễ hội, du khách sẽ được hòa mình vào không khí náo nhiệt, sôi động, được chứng kiến những nghi lễ trang trọng, những hoạt động văn hóa, văn nghệ đặc sắc. Hãy đến với Quảng Ngãi để khám phá những lễ hội truyền thống độc đáo và trải nghiệm những khoảnh khắc đáng nhớ trong hành trình khám phá văn hóa Việt Nam.
Lễ hội đua thuyền Quảng Ngãi được tổ chức vào dịp đầu xuân, từ mùng 4 - mùng 8 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, và là một trong những lễ hội sôi động, đặc sắc nhất của người dân vùng biển Quảng Ngãi. Lễ hội này thường diễn ra tại các vùng hạ lưu sông, đảo Lý Sơn.

Lễ hội đua thuyền Quảng Ngãi không chỉ là dịp để tưởng nhớ các bậc tiền nhân khai phá biển cả, mà còn thể hiện khát vọng vươn ra biển lớn, thể hiện tinh thần mạnh mẽ và đoàn kết của ngư dân. Đua thuyền là một trò chơi thể thao hấp dẫn, đồng thời là cách để người dân cùng nhau vui chơi, thư giãn sau những ngày làm việc vất vả.
Trong suốt lễ hội, các tàu thuyền được trang trí rất đẹp, với hình ảnh Long, Ly, Quy, Phượng tượng trưng cho các linh vật của biển. Lễ hội diễn ra ở nhiều địa điểm, bao gồm sông Vệ, vịnh Vũng Tàu, cửa Sa Cần, sông Trà Bồng, sông Trà Khúc, và đảo Lý Sơn.
Lễ hội đua thuyền có sự tham gia của nhiều đội thi đến từ các làng chài và địa phương khác nhau. Các đội đua sẽ thi đấu để giành chiến thắng trong các cuộc đua, tạo nên một không khí vô cùng sôi động. Lễ hội này không chỉ có đua thuyền mà còn đi kèm với các hoạt động văn hóa, như hát bội, nhảy múa, và các trò chơi dân gian.
Lễ hội Nghinh Ông (hay còn gọi là lễ cúng cá Ông) là một trong những lễ hội truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa của ngư dân vùng biển Quảng Ngãi. Được tổ chức vào đầu mùa bắt cá, lễ hội này không chỉ là dịp để ngư dân tạ ơn thần cá Ông mà còn thể hiện lòng kính trọng đối với những sinh vật linh thiêng giúp họ có một năm bình yên, thuận lợi trên biển.

Cá Ông (hay còn gọi là cá voi) được xem là loài vật linh thiêng trong tín ngưỡng của ngư dân miền biển. Người dân Quảng Ngãi tin rằng, cá Ông giúp họ bảo vệ tàu thuyền khi ra khơi và đảm bảo bình an trong suốt mùa đánh bắt. Lễ hội Nghinh Ông được tổ chức hai lần trong năm: mùa thu vào tháng 7 hoặc tháng 8 và mùa xuân vào tháng 1 hoặc tháng 2. Trong đó, lễ hội mùa thu được tổ chức lớn hơn và là dịp ngư dân bày tỏ lòng biết ơn đối với cá Ông cho một mùa đánh bắt thành công.
Lễ hội được tổ chức tại các miếu và lăng thờ cá Ông, trong đó lăng cá Ông được trang trí rất hoành tráng. Vào ngày lễ hội, tất cả tàu thuyền của ngư dân đều không ra khơi và mỗi gia đình sẽ tổ chức lễ cúng cá Ông tại nhà. Nghi lễ cúng gồm các phần như: Lễ nghinh Ông, lễ túc yết, chánh lễ, và nhiều hoạt động phong phú như đấu vật, hát bội, kéo co, đua thuyền, lắc thúng, và đua cà kheo.
Lễ hội Nghinh Ông không chỉ là dịp để ngư dân cầu bình an, mà còn là cơ hội để du khách tìm hiểu về nét văn hóa đặc sắc của Quảng Ngãi. Cảnh sắc của lễ hội, với những chiếc đèn lồng sáng rực trong đêm và những nghi thức cúng bái trang nghiêm, tạo nên một không khí vô cùng đặc biệt.
Lễ hội Cầu Ngư là một lễ hội truyền thống đặc trưng của ngư dân Quảng Ngãi, được tổ chức hàng năm với mong muốn cầu cho biển lặng sóng êm và bội thu suốt năm. Lễ hội này còn được gọi là lễ xuống nghề hoặc lễ ra nghề, và thường diễn ra vào mùng 3 Tết Âm lịch. Đây là dịp để ngư dân Quảng Ngãi cầu nguyện cho những chuyến đi biển an toàn và một mùa khai thác hải sản bội thu.

Lễ hội Cầu Ngư thể hiện sự tôn vinh biển cả và các thần linh bảo vệ ngư dân trong suốt mùa đánh bắt. Lễ hội này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn là cơ hội để cộng đồng ngư dân tụ họp, chia sẻ kinh nghiệm, và gắn kết tình đoàn kết.
Lễ hội Cầu Ngư bắt đầu bằng nghi thức cúng biển và thần linh, với các lễ vật như hoa quả, gạo, và các món ăn đặc trưng của vùng biển. Các tàu thuyền được trang trí hoa rực rỡ và bày lễ vật cúng trên boong tàu. Sau khi nghi thức cúng tế hoàn tất, chính quyền địa phương sẽ khai mạc lễ hội và tổng kết hoạt động đánh bắt trong năm cũ, đồng thời đề ra kế hoạch cho năm mới.
Điều đặc biệt của lễ hội này là việc tàu thuyền sẽ tiến hành ra khơi sau khi nghi thức kết thúc. Khi tàu đi được vài hải lý, lễ báo cáo thần linh sẽ được thực hiện trước khi ngư dân bắt mẻ cá đầu tiên của năm mới. Những nghi thức này mang đậm tính tâm linh và truyền thống, thể hiện sự kính trọng đối với biển cả.
Nếu bạn muốn tham gia lễ hội này, bạn có thể đến các làng chài như Cổ Lũy, An Chuẩn, hoặc Sa Huỳnh, nơi tổ chức lễ hội Cầu Ngư lớn nhất ở Quảng Ngãi.
Hội Dồi Bòng là một lễ hội đặc biệt diễn ra vào mùng 7 tháng Giêng hằng năm tại đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi. Đây là một lễ hội mang đậm nét văn hóa tâm linh và truyền thống của cư dân đảo Lý Sơn, đặc biệt là người dân làng An Hải.

Hội Dồi Bòng không chỉ là một trò chơi dân gian mà còn chứa đựng ý nghĩa sâu sắc về ước vọng một năm mới an lành, mưa thuận gió hòa và mùa màng bội thu. Theo quan niệm của người dân Quảng Ngãi, việc giành được trái bòng trong lễ hội sẽ mang lại nhiều may mắn, giúp người dân có một năm làm ăn phát đạt, tài lộc dồi dào.
Lễ hội Dồi Bòng bắt đầu với sự tham gia của hai phe, mỗi phe đại diện cho hai xóm liền kề nhau. Mỗi đội sẽ cố gắng giành được trái bòng – một trái cây đặc biệt được chuẩn bị kỹ càng, tượng trưng cho may mắn và tài lộc. Trái bòng có thể được treo ở một độ cao nhất định, và người tham gia sẽ phải cố gắng chiếm đoạt trái bòng từ phe đối phương.
Lễ hội này diễn ra trong không khí rất sôi động và đầy hào hứng. Các hoạt động không chỉ bao gồm trò chơi bắt bòng mà còn có các nghi thức cầu nguyện, hát múa và các tiết mục nghệ thuật truyền thống. Người dân sẽ chuẩn bị cơm rượu, làm các món ăn đặc trưng và cùng nhau thưởng thức trong không khí ấm cúng và đoàn kết.
Lễ hội đâm trâu là một trong những lễ hội đặc sắc của các dân tộc thiểu số ở Quảng Ngãi, đặc biệt là của đồng bào dân tộc Co, Cơ Dong, Hrê. Lễ hội này được tổ chức vào tháng 11 - 12 Âm Lịch, ngay sau khi mùa thu hoạch lúa chín kết thúc. Đây là thời điểm để người dân bày tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên và thần linh, cầu mong một năm mới bội thu và an lành.

Lễ hội đâm trâu không chỉ là một dịp để cầu nguyện một mùa màng bội thu mà còn là cơ hội để cộng đồng dân tộc này thể hiện sự đoàn kết và lòng tôn kính đối với thiên nhiên và các đấng thần linh. Đây là một lễ hội lớn, mang đậm các giá trị văn hóa đặc trưng của các dân tộc Tây Nguyên.
Lễ hội đâm trâu kéo dài trong vòng 5 ngày, thường được tổ chức tại các bãi đất trống trong làng. Mở đầu lễ hội là tiếng cồng chiêng vang vọng khắp không gian, tạo nên một không khí trang trọng và linh thiêng. Trong suốt những ngày lễ hội, thanh niên trai tráng của làng sẽ tiến hành chặt cây to và khắc các họa tiết tâm linh trên thân cây. Sau đó, họ sẽ dắt một con trâu và một con heo buộc vào cột trước nhà Rông, nơi diễn ra nghi thức chính của lễ hội.
Vào buổi chiều tối, khi các thanh niên trong làng tập trung xung quanh nhà Rông, mọi người sẽ khoác trên mình những bộ quần áo mới, tạo nên một không gian tươi vui và đầy sức sống. Sau khi thầy cúng thực hiện nghi lễ cầu nguyện, nghi thức đâm trâu chính thức bắt đầu. Lúc này, một thanh niên mạnh mẽ sẽ thực hiện việc đâm trâu, với mong muốn xua đuổi tà ma và cầu mong một năm mới đầy may mắn, an lành.
Kết thúc nghi lễ đâm trâu là những hoạt động vui chơi, múa hát và ăn uống trong niềm vui sướng của dân làng. Rượu cần được mời nhau trong không khí thân mật và đoàn kết, thể hiện tinh thần cộng đồng gắn bó chặt chẽ với nhau. Đây cũng là thời điểm để các gia đình quây quần bên nhau, cùng thưởng thức những món ăn truyền thống và chúc nhau một năm mới an khang, thịnh vượng.
Mỗi lễ hội đều mang một nét đẹp văn hóa riêng, thể hiện bản sắc độc đáo của người dân Quảng Ngãi. Hy vọng rằng, những thông tin trong bài viết sẽ là nguồn cảm hứng để bạn lên kế hoạch khám phá Quảng Ngãi, trải nghiệm những lễ hội đặc sắc này và lưu giữ những kỷ niệm đáng nhớ về vùng đất miền Trung.