Không gian làng nghề như thấm đượm mùi biển và hơi thở của đời sống lao động cần mẫn. Gành Đỏ không chỉ làm ra nước mắm mà còn gìn giữ một phần hồn cốt văn hóa miền Trung. Ẩn sâu trong từng giọt mắm là câu chuyện dài về tình yêu biển và niềm tự hào với nghề truyền thống.
Làng nghề nước mắm Gành Đỏ hình thành từ những năm đầu thế kỷ XX khi cư dân ven biển bắt đầu tận dụng nguồn cá cơm và cá nục dồi dào từ biển Phú Yên để chế biến thành nước mắm – một loại gia vị thiết yếu trong mỗi bữa cơm Việt. Trải qua nhiều thế hệ, nghề làm mắm nơi đây không chỉ giữ vững được hương vị đặc trưng mà còn phát triển thành thương hiệu mang tầm khu vực, được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến.
Điểm đặc biệt của nước mắm Gành Đỏ là quy trình sản xuất hoàn toàn thủ công từ khâu chọn nguyên liệu cho đến ủ chượp và chiết rót. Cá được chọn là loại cá cơm tươi, đôi khi pha thêm chút cá nục để tăng hương vị. Cá sau khi đánh bắt sẽ được trộn đều với muối hạt sạch theo tỷ lệ chuẩn rồi đưa vào thùng ủ bằng gỗ hoặc lu sành. Quá trình lên men kéo dài từ 9 - 12 tháng dưới cái nắng gay gắt của vùng biển miền Trung giúp nước mắm dần đạt được màu cánh gián óng ánh, mùi thơm đậm đà và vị mặn hài hòa.
Để đến làng nghề nước mắm Gành Đỏ, bạn có thể xuất phát từ trung tâm thành phố Tuy Hòa theo quốc lộ 1A về phía Bắc khoảng 45km sau đó rẽ vào thị xã Sông Cầu đến phường Xuân Đài và khu phố An Thạnh – nơi tập trung các cơ sở sản xuất nước mắm lớn nhỏ. Đường đi khá dễ dàng, bạn có thể di chuyển bằng xe máy, ô tô cá nhân hoặc thuê taxi nếu đi theo nhóm.
Du khách khi đến thăm làng nghề Gành Đỏ có thể tận mắt chứng kiến từng công đoạn làm mắm kỳ công. Mỗi gia đình nơi đây đều có một sân phơi rộng, hàng trăm thùng ủ xếp thành dãy dài dưới nắng tạo nên một khung cảnh rất đặc trưng. Chủ cơ sở sẽ sẵn sàng chia sẻ cho bạn những bí quyết ủ chượp từ cách chọn cá, cách rải muối đến kỹ thuật lấy nước mắm nhĩ sao cho trong, thơm, giữ được độ đạm cao nhưng không bị nồng gắt.
Đặc biệt, nếu đến vào mùa mắm chín – khoảng từ tháng 10 - tháng 12 âm lịch – bạn sẽ được tận mắt thấy nước mắm được chiết từ thùng ra rồi đem đi lọc, phơi lại thêm nhiều nắng trước khi đóng chai. Mỗi giọt nước mắm là cả một quá trình kết tinh công sức, thời gian và sự tỉ mỉ mà không máy móc hiện đại nào có thể thay thế.
Không chỉ là nghề mưu sinh, làm nước mắm ở Gành Đỏ còn là một nét văn hóa lâu đời được truyền từ đời này sang đời khác như một tài sản quý báu. Các hộ dân ở đây không ganh đua mà cùng nhau giữ gìn thương hiệu chung, tôn trọng bí quyết của nhau tạo nên một cộng đồng làm nghề đoàn kết, gắn bó. Chính nhờ vậy mà nước mắm Gành Đỏ giữ được vị thế ổn định trên thị trường, có đầu ra tốt và được người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn.

Nhiều du khách khi đến Phú Yên đều không quên ghé qua Gành Đỏ để mua vài chai nước mắm nguyên chất mang về làm quà. Không chỉ thơm ngon, sản phẩm ở đây còn mang giá trị tinh thần, là hương vị của biển, của con người miền Trung chân chất, nghĩa tình.
Ngay tại làng nghề, bạn có thể dễ dàng mua được nước mắm chính gốc từ các cơ sở uy tín như nước mắm Thanh Bình, cơ sở Hai Luân, Ba Phát... Giá nước mắm dao động từ 80.000 – 150.000 đồng/lít tùy loại, hương vị thơm, đậm đà, không sử dụng chất bảo quản hay hương liệu sẽ khiến bạn cảm nhận được sự khác biệt so với nước mắm công nghiệp. Nếu không tiện mang theo, nhiều cơ sở hiện nay cũng có dịch vụ đóng gói, giao hàng tận nơi.
Làng nghề nước mắm Gành Đỏ là một phần không thể thiếu trong bức tranh văn hóa – ẩm thực đặc sắc của Phú Yên. Một lần đến đây, bạn không chỉ được thưởng thức vị nước mắm nguyên chất đậm đà, mà còn được lắng nghe những câu chuyện đời, chuyện nghề đong đầy tâm huyết của người dân ven biển.