Không chỉ nổi bật với độ cao và cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, núi Cấm còn được bao phủ bởi những câu chuyện kỳ bí và truyền thuyết ly kỳ gắn liền với tên gọi của nó.
Tên gọi "Núi Cấm" gây tò mò không chỉ với du khách mà còn với các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa. Có nhiều giả thuyết khác nhau được đưa ra để lý giải nguồn gốc cái tên này:
Một trong những giả thuyết được nhiều người tin tưởng về nguồn gốc cái tên núi Cấm là xuất phát từ lệnh cấm của Đoàn Minh Huyên, còn gọi là Phật Thầy Tây An. Theo GS. Nguyễn Văn Hầu, Phật Thầy Tây An đã yêu cầu các tín đồ không được xây dựng nhà cửa hay lập am trên núi nhằm giữ gìn sự thanh tịnh và tránh làm ô uế chốn thiêng liêng.
Chính lệnh cấm này đã góp phần khiến núi trở thành nơi ít người cư trú, giữ được vẻ hoang sơ và sự tĩnh mịch, từ đó mang danh “núi Cấm” vì sự cấm đoán rõ ràng từ phía tín ngưỡng.
Một giả thuyết khác liên quan đến vua Gia Long – Nguyễn Phúc Ánh, khi ông bị nhà Tây Sơn truy sát phải lẩn trốn trong nhiều khu vực rừng núi, trong đó có núi Cấm.
Để giữ bí mật và tránh bị phát hiện, các cận thần đã phao tin trong núi có nhiều ác thú, yêu quái nguy hiểm, nhằm xua đuổi người dân không dám tiếp cận vùng núi. Từ đó, núi trở thành nơi “cấm” người dân lên do sự sợ hãi lan truyền này, tạo điều kiện cho Nguyễn Phúc Ánh ẩn náu an toàn trong thời gian khó khăn.
Có ý kiến cho rằng tên gọi núi Cấm bắt nguồn từ việc tướng cướp Đơn Hùng Tín, một nhân vật nổi tiếng từng lấy núi Cấm làm sào huyệt hoạt động. Sợ bị lộ nơi ẩn náu, ông ta đã ra lệnh cấm dân cư đến gần. Tuy nhiên, theo GS. Nguyễn Văn Hầu, giả thuyết này không hoàn toàn chính xác bởi địa hình núi vốn đã hiểm trở, cây cối rậm rạp và không có đường mòn rõ ràng, khiến ít ai dám lên.
Sự “cấm” ở đây thực tế là do chính quyền muốn giữ yên tĩnh cho dân làng và ngăn chặn các nhóm côn đồ tụ tập gây rối hơn là do tướng cướp ban hành.
Tên gọi núi Cấm còn bắt nguồn từ đặc điểm địa hình nổi bật của ngọn núi này. Là đỉnh núi cao nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long, núi Cấm có địa hình hiểm trở với cây cối mọc dày đặc, đá nằm ngang dọc gồ ghề, không có nhiều đường mòn để dễ dàng tiếp cận. Chính sự hoang vu, hiểm trở này đã khiến khu vực trở nên khó sinh sống, ít người dám lên, tạo nên một vùng đất “cấm” tự nhiên, vừa giúp bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, vừa giữ gìn sự yên tĩnh cho các vùng dân cư xung quanh.
Trekking Núi Cấm là hoạt động lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên. Với độ cao 716m, Núi Cấm được mệnh danh là "nóc nhà" của Đồng bằng sông Cửu Long. Du khách có thể bắt đầu hành trình từ sáng sớm, chinh phục các cung đường như Hồ Thanh Long, Hang Ông Hổ, và suối Mơ. Lịch trình trekking thường kéo dài khoảng 1 ngày, với thời gian nghỉ ngơi tại Khu du lịch Lâm Viên Núi Cấm, nơi có các dịch vụ ăn uống và thư giãn.
Chùa Vạn Linh tọa lạc ở độ cao 600m trên mực nước biển, dưới chân Vồ Bồ Hông, bên hồ Thủy Liêm. Nơi đây nổi bật với tháp chuông 9 tầng cao 40m, lấy cảm hứng từ Bồ Đề Đạo Tràng ở Ấn Độ. Chùa Vạn Linh là một trong những công trình tâm linh nổi tiếng nhất tỉnh An Giang, thu hút đông đảo du khách và phật tử đến chiêm bái.
Trên đỉnh Núi Cấm, tượng Phật Di Lặc khổng lồ cao 33,6 mét là một trong những pho tượng lớn nhất vùng Tây Nam Bộ và được xác lập kỷ lục là tượng Phật Di Lặc trên đỉnh núi lớn nhất Việt Nam. Bức tượng là điểm đến không thể bỏ qua cho du khách muốn tìm hiểu văn hóa Phật giáo và trải nghiệm không gian tâm linh trang nghiêm.
Vồ Bồ Hong là đỉnh cao nhất của Núi Cấm, với độ cao trên 700 mét. Từ đây, du khách có thể phóng tầm mắt chiêm ngưỡng toàn cảnh thành phố Châu Đốc, cánh đồng Lê Trì, Ba Chúc, cùng hồ Thủy Liêm. Không gian thiên nhiên rộng lớn, cùng không khí trong lành, mang đến cảm giác thư thái và trải nghiệm khó quên.
Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về nguồn gốc tên gọi núi Cấm - ngọn núi cao nhất An Giang. Dù là truyền thuyết hay lịch sử, cái tên "Cấm" luôn tạo nên sức hút riêng, khiến ngọn núi này trở nên đặc biệt hơn trong lòng du khách. Nếu có dịp, đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá núi Cấm và tự mình cảm nhận vẻ đẹp, sự linh thiêng nơi đây nhé!