Tinh hoa ẩm thực Việt: Kho báu vô giá của ngành du lịch

Ẩm thực Việt: Định vị thương hiệu quốc gia từ hương vị truyền thống

Theo VOV, ẩm thực không đơn thuần là món ăn, mà là linh hồn văn hóa, là sợi dây gắn kết giữa con người với vùng đất và truyền thống của dân tộc. Với nền ẩm thực phong phú, đậm đà bản sắc và lịch sử hàng nghìn năm hình thành, Việt Nam đang từng bước khẳng định vị thế trên bản đồ ẩm thực thế giới, đồng thời định vị ẩm thực như một “thương hiệu mềm” giàu tiềm năng cho du lịch quốc gia.

Các chuyên gia du lịch ví ẩm thực Việt như một "mỏ vàng" chưa được khai thác hết. Mỗi vùng miền là một hương vị riêng biệt, từ đồng bằng sông Hồng đến cao nguyên đá Hà Giang, từ miền Trung đầy nắng gió đến đồng bằng sông Cửu Long trù phú, tất cả tạo nên một bức tranh ẩm thực đa sắc màu. Không chỉ ngon, tinh tế trong cách chế biến, ẩm thực Việt còn chứa đựng triết lý sống, tinh thần cộng đồng và sự tôn trọng tự nhiên, điều hiếm thấy trong nhiều nền ẩm thực hiện đại.

Sức hút của ẩm thực Việt ngày càng lan tỏa trên toàn cầu. Việt Nam liên tục được các chuyên trang du lịch quốc tế vinh danh như CNN (Mỹ) gọi là “một trong 10 nền ẩm thực tuyệt vời nhất thế giới”. Giải thưởng Ẩm thực Thế giới (World Culinary Awards) cũng xướng tên Việt Nam là "Điểm đến ẩm thực tốt nhất châu Á 2022". Năm 2023, Hà Nội vinh dự vượt qua hàng loạt thành phố lớn như Kuala Lumpur, Đài Bắc, Kyoto để giành danh hiệu “Thành phố ẩm thực mới nổi tốt nhất châu Á”.

Không dừng lại ở đó, sự hiện diện của Michelin Guide – biểu tượng toàn cầu về chất lượng ẩm thực – tại Việt Nam từ năm 2022 đã đánh dấu bước ngoặt lớn trong việc nâng tầm ẩm thực Việt. Việc Đà Nẵng lọt top 10 điểm đến ẩm thực đáng chú ý năm 2025 là minh chứng rõ rệt cho nỗ lực quảng bá ẩm thực gắn với du lịch bền vững.

Ẩm thực Việt cũng để lại dấu ấn mạnh mẽ trong lòng các nguyên thủ và chính khách quốc tế. Hình ảnh Tổng thống Mỹ Barack Obama thưởng thức bún chả Hà Nội năm 2016 vẫn còn in đậm trong tâm trí nhiều người. Năm 2023, Thủ tướng Hàn Quốc và phu nhân chọn món phở khi đến Hà Nội, Thủ tướng Australia thưởng thức bia hơi và món ăn dân dã phố cổ, hay Thủ tướng Belarus cùng Thủ tướng Phạm Minh Chính ngồi bên Cột cờ Hà Nội ăn bánh mì, uống cà phê Việt. Những khoảnh khắc đời thường ấy không chỉ mang lại thiện cảm mà còn trở thành "đại sứ văn hóa" cho ẩm thực Việt trên trường quốc tế.

Đáp ứng xu hướng du lịch gắn với trải nghiệm ẩm thực, từ đầu năm 2025 đến nay, hàng loạt lễ hội ẩm thực đã được tổ chức tại các địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Nam Định, Vĩnh Phúc… Không chỉ giới thiệu tinh hoa món ngon vùng miền, những sự kiện này còn tạo ra không gian giao lưu, kết nối giữa di sản văn hóa và hành trình khám phá của du khách.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đã thành công trong việc định vị thương hiệu quốc gia thông qua ẩm thực: Nhật Bản với sushi, Hàn Quốc với kim chi, Ý với pizza. Việt Nam cũng đang đi theo lộ trình ấy. Các món ăn như phở, bánh mì, bún chả, nem cuốn… đã trở thành biểu tượng đại diện cho văn hóa ẩm thực Việt ở trong và ngoài nước. Đặc biệt, phở Hà Nội và phở Nam Định đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia và đang trong quá trình lập hồ sơ đệ trình UNESCO công nhận là di sản thế giới.

Theo Hiệp hội Du lịch Ẩm thực Thế giới (WFTA), có tới 81% du khách quốc tế mong muốn được trải nghiệm ẩm thực địa phương khi đi du lịch. Thống kê cho thấy, du khách sẵn sàng chi thêm từ 25–30% ngân sách cho các hoạt động ẩm thực trong hành trình. Điều này cho thấy ẩm thực không còn chỉ là yếu tố phụ trợ, mà đã trở thành một trong những lý do chính để lựa chọn điểm đến.

Ông Hà Văn Siêu, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam nhận định: "Ẩm thực tạo nên cảm xúc cho du khách tại mỗi điểm đến. Khi gắn ẩm thực với văn hóa, với cộng đồng, chúng ta không chỉ tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo mà còn góp phần định vị hình ảnh quốc gia trên bản đồ thế giới."

Ẩm thực Việt chính là kho báu của văn hóa, là “chất keo” kết nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa con người với đất nước. Khi biết cách tôn vinh, phát huy và gắn kết nó một cách hài hòa vào du lịch, chúng ta không chỉ giữ gìn bản sắc, mà còn đưa Việt Nam vươn tầm trên bản đồ du lịch toàn cầu bằng chính hương vị quê hương.