Thưởng thức món nhút Thanh Chương Nghệ An – Hương vị dân dã níu chân người xứ Nghệ

Nhắc đến đặc sản Nghệ An, không thể không kể đến nhút Thanh Chương – món muối truyền thống độc đáo gắn liền với bữa cơm của người miền Trung. Từ bao đời nay, hương vị mộc mạc nhưng đậm đà của món ăn này đã in sâu trong ký ức nhiều thế hệ và vẫn được yêu thích, thường được chọn làm quà quê đầy ý nghĩa.

Nhút Thanh Chương – Từ món ăn dân dã đến biểu tượng văn hóa xứ Nghệ

Nhắc đến ẩm thực miền Trung, đặc biệt là Nghệ An, không thể bỏ qua món nhút – một món muối dân dã làm từ mít xanh hoặc xơ mít, kết hợp với muối trắng không i-ốt. Nhút có thể dùng ăn kèm nước mắm, làm nộm, hoặc xào, tùy khẩu vị. Trong số các địa phương làm nhút, nổi tiếng và ngon nhất vẫn là nhút Thanh Chương – đặc sản trứ danh của vùng đất khô cằn đầy nắng gió nhưng đậm đà nghĩa tình.

Không chỉ là món ăn, nhút Thanh Chương còn mang trong mình câu chuyện vượt khó của người dân một thời thiếu thốn. Khi đất đai cằn cỗi không đủ nuôi trồng, người dân nơi đây nghĩ ra cách luộc mít ăn thay cơm, rồi dần dần phát triển thành món nhút để có thể dùng quanh năm. Từ mâm cơm giản dị ngày ấy, nhút dần trở thành biểu tượng văn hóa của vùng đất gió Lào cát trắng.

Ngày nay, khi du lịch về Thanh Chương – Nghệ An, bên cạnh cảnh sắc hữu tình, du khách không thể bỏ qua cơ hội thưởng thức món nhút độc đáo này. Không chỉ mang hương vị mộc mạc, nhút còn gói trọn tinh thần lao động sáng tạo, lòng kiên cường và sự gắn bó với quê hương của người xứ Nghệ.

Nguyên liệu làm nhút Thanh Chương chuẩn vị quê nhà

Để làm nhút Thanh Chương ngon đúng điệu, khâu chọn và chuẩn bị nguyên liệu đóng vai trò rất quan trọng. Trước hết, bạn cần một quả mít non – lý tưởng nhất là mít bở, còn xanh, có gai nở đều. Mít quá non sẽ dễ bị nát khi muối, còn mít quá già sẽ khiến sợi nhút dai và ngọt gắt, làm mất đi hương vị đặc trưng. Kế đến là muối trắng hạt to, khoảng một gói, nên chọn loại không i-ốt để nhút lên men tự nhiên và giữ đúng vị truyền thống. 

Ngoài ra, không thể thiếu các nguyên liệu tạo hương như sả, ớt và tỏi – mỗi loại một củ lớn, giã dập để khi ủ sẽ dậy mùi thơm nồng, góp phần giúp nhút bảo quản được lâu hơn. Cuối cùng, bạn cần khoảng 2 lít nước sôi để nguội để dùng trong quá trình ngâm và muối. Chỉ với những nguyên liệu dân dã nhưng được lựa chọn kỹ lưỡng, bạn đã có thể bắt đầu hành trình làm nên món nhút – món ăn mộc mạc nhưng đậm đà hồn quê xứ Nghệ.

Cách sơ chế và muối nhút Thanh Chương chuẩn vị xứ Nghệ

Để có món nhút chuẩn ngon, khâu sơ chế nguyên liệu cần được thực hiện tỉ mỉ và cẩn thận. Trước tiên, mít non sau khi mua về cần được gọt sạch lớp vỏ gai bên ngoài, loại bỏ phần hạt bên trong rồi rửa nhiều lần dưới vòi nước để làm sạch hết lớp nhựa dính. Sau đó, đặt mít lên mặt phẳng rộng và dùng dao sắc thái thành từng sợi mảnh, dài vừa phải. 

Những sợi mít đã thái sẽ được ngâm vào nước vo gạo nhằm làm mềm, khử mùi và giữ màu trắng tự nhiên. Trong lúc chờ, bạn có thể băm nhuyễn tỏi và sả để tăng hương vị, còn ớt giữ nguyên để tạo độ cay nhẹ và đẹp mắt cho món ăn. Sau khi ngâm, mít cần được rửa sạch lại một lần nữa rồi để ráo hoàn toàn trước khi muối.

Công đoạn muối nhút cũng đòi hỏi sự khéo léo. Mít đã ráo được trộn đều với lượng muối hạt vừa đủ, rồi cho vào hũ sành – loại hũ truyền thống giúp giữ hương vị và hỗ trợ lên men tốt. Trong quá trình cho mít vào hũ, bạn nên xen kẽ đều phần sả và tỏi băm nhuyễn để từng lớp sợi mít ngấm đều hương vị, sau cùng là đặt những trái ớt lên mặt. 

Tiếp đó, đổ nước sôi để nguội vừa đủ xâm xấp mặt mít. Một miếng nhựa lớn được đặt trên bề mặt để chắn kín, nén chặt bằng phên tre và vật nặng như gạch để giữ mít không nổi lên – tránh bị thâm hay hỏng.

Sau khoảng 5 – 7 ngày, nhút sẽ lên men vừa tới, chuyển sang màu trắng ngà, dậy mùi thơm đặc trưng. Khi dùng, bạn chỉ cần vắt khô phần nước muối và có thể thưởng thức trực tiếp hoặc biến tấu thành nhiều món ngon như nhút chấm nước mắm chua cay, nộm nhút, nhút xào, hoặc nấu canh chua. Mộc mạc, đơn giản nhưng đậm đà – nhút Thanh Chương không chỉ là món ăn mà còn là ký ức hương vị của bao thế hệ người con xứ Nghệ.