Chiêm ngưỡng Lăng mộ Hoàng Gia - Kiến trúc thời Nguyễn in đậm dấu ấn lịch sử tại Tiền Giang

Lăng mộ Hoàng Gia ở đâu Tiền Giang?

Địa chỉ: Giồng Sơn Quy (Gò Rùa), ấp Hoàng Gia, xã Long Hưng, thị xã Gò Công, tỉnh Tiền Giang

Giờ mở cửa: Tất cả các ngày trong tuần, từ 7h đến 18h

Giá vé: Miễn phí

Nếu bạn đã từng trầm trồ trước vẻ đẹp của Nhà thờ Cái Bè với kiến trúc Roman cổ kính, thì Di tích Lăng mộ Hoàng Gia tại thị xã Gò Công là điểm đến không thể bỏ qua. Được xây dựng từ đầu thế kỷ XIX, đây là nơi yên nghỉ của Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng, ông ngoại vua Tự Đức. 

Với dấu ấn nghệ thuật thời Nguyễn, lăng mộ này là minh chứng sống động cho văn hóa và kiến trúc truyền thống Việt Nam. Được công nhận là Di tích Quốc gia vào năm 1992, đây là nơi bạn có thể tìm hiểu về nghệ thuật mộ táng và các tác phẩm chạm khắc tinh xảo của các nghệ nhân Gò Công.

Di tích lăng mộ Hoàng Gia thờ phụng ai?

Di tích Lăng mộ Hoàng Gia là nơi thờ phụng và yên nghỉ của những người thuộc dòng họ Phạm Đăng, được gọi với cái tên “Thích Lý”, mang ý nghĩa là bà con của nhà vua. Lăng được khởi công xây dựng vào năm 1826 và là nơi an nghỉ của Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng, ông ngoại của vua Tự Đức và là thân sinh của Từ Dũ Thái hậu. 

Ông là một bậc hiền tài, lỗi lạc, nổi tiếng vì tấm lòng yêu nước và những đóng góp lớn lao cho đất nước trong giai đoạn cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19. Trong suốt cuộc đời, Phạm Đăng Hưng luôn được nhân dân kính trọng và ngưỡng mộ bởi phẩm hạnh và trí tuệ của mình. Lăng mộ này không chỉ là nơi ghi dấu một vị công thần mà còn là biểu tượng của văn hóa, lịch sử và nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn.

Có gì tại di tích lăng mộ Hoàng Gia?

Kiến trúc cổ kính đậm chất thời Nguyễn

Di tích Lăng mộ Hoàng Gia là một công trình kiến trúc nổi bật mang đậm dấu ấn của thời Nguyễn, với những đường nét chạm trổ tinh xảo thể hiện rõ nét trong từng chi tiết, từ hoa văn tứ linh, tứ quý đến những hình ảnh biểu trưng phong thủy Á Đông. Khuôn viên rộng rãi, thoáng đãng, được bao quanh bởi cây sứ đại thụ và những loài hoa cỏ lạ, tạo ra một không gian thanh bình, giống như một khu nhà vườn ở cố đô Huế.

Dù không đồ sộ như các lăng tẩm vua chúa, nhưng lăng mộ Hoàng Gia lại có nét giản đơn, gần gũi, mang lại cảm giác ấm cúng cho du khách. Cổng vào xây theo lối tam quan, mái lợp ngói lưu ly, đỉnh lăng được chạm trổ hình tượng “Lý ngư vọng nguyệt” thể hiện sự thanh cao của vị chủ nhân yên nghỉ.

Đi sâu vào trong, bạn sẽ thấy nhà từ đường với mười trụ cột lớn, vững chãi, như những cánh tay nâng đỡ không gian lăng. Các chi tiết chạm trổ sắc sảo từ gỗ quý vận chuyển trực tiếp từ Huế, thể hiện tay nghề tài ba của những nghệ nhân xưa. Đặc biệt, lăng mộ này không sử dụng đinh mà được kết nối hoàn toàn bằng phương pháp đục mộng tra tinh xảo, một nét đặc trưng của kiến trúc cổ xưa.

Bên trong nhà thờ tự, nhiều bài vị được bài trí, thờ cúng các thành viên dòng họ Phạm Đăng, với gian chính thờ Đức Quốc Công Phạm Đăng Hưng. Mộ của ông được xây trên một gò cao hình mai rùa, với thiết kế đỉnh trụ bát giác lạ mắt, có hình dáng giống nón lá hay búp sen đang hé nở. Phía sau mộ là bình phong bán nguyệt chạm rồng và kỳ lân, tạo nên một không gian huyền bí, trang nghiêm.

Ngoài mộ Đức Quốc Công, hệ thống mộ của dòng họ Phạm Đăng được bố trí đơn giản nhưng trang trọng, xây theo lối vuông hoặc chữ nhật, bao quanh bởi tường cao bảo vệ. Đây chính là minh chứng cho sự tài hoa của các nghệ nhân thời Nguyễn và sự tôn kính đối với các bậc tiền nhân.

Giếng Ngọc

Giếng Ngọc nằm khuất sau nhà thờ, nổi bật với làn nước trong vắt, ngọt lịm suốt bốn mùa, dù quanh năm có những giếng khác khô cạn. Được đào bởi ông Phạm Đăng Long, thân phụ của Đức Quốc Công, giếng này không ai biết chính xác từ khi nào, nhưng nó luôn được xem như một điềm lành, gắn bó mật thiết với dòng tộc Phạm Đăng qua nhiều thế hệ. 

Lịch sử và sự thiêng liêng của giếng Ngọc không chỉ là một phần của quá khứ mà còn là biểu tượng của sự trường tồn và may mắn.

Tấm bia được vua Tự Đức ngự ban

Tại Di tích Lăng mộ Hoàng Gia, bên trái khu mộ của Đức Quốc Công, có một nhà bia đặc biệt. Trong nhà bia này, tấm bia đá trắng Quảng Nam được khắc với hình ảnh cây thánh giá đen, cùng dòng chữ Pháp ghi rõ "Đây là nơi an nghỉ của Trung úy Barbé". Tấm bia này, do Phan Thanh Giản và Trương Quốc Dụng soạn thảo vào năm vua Tự Đức thứ 10, ca ngợi công đức của Đức Quốc Công. 

Vua Tự Đức đã ngự ban tấm bia và cho chuyển bằng thuyền từ Huế vào Gò Công. Mặc dù bia đã bị mất sau đó, đến thời vua Thành Thái, một tấm bia mới được dựng lại bằng đá hoa cương với nội dung tương tự, tiếp tục ghi dấu lịch sử và công lao của Đức Quốc Công.