Hoàng Su Phì là vùng đất của những triền núi cao thuộc thượng nguồn sông Chảy, là mái nhà chung của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là người La Chí, người Dao. Cuộc sống nơi đây vẫn giữ được nét giản dị, chan hòa.
Ngày ngày, người dân lên nương gieo trồng, cuối tuần lại xuống chợ phiên trao đổi nông sản. Chính nhịp sống bình dị đó đã dệt nên một bức tranh văn hóa độc đáo, và Nậm Ty chính là nét vẽ hoang sơ nhất trong bức tranh tuyệt đẹp này.
Là một trong 23 xã của huyện Hoàng Su Phì, Nậm Ty có diện tích hơn 45 km² nhưng dân số chỉ khiêm tốn khoảng gần 3.000 người (năm 2019). Sự thưa thớt này đã ban tặng cho Nậm Ty một không gian bao la, tĩnh lặng và gần như chưa bị tác động bởi du lịch thương mại. Nơi đây không có những resort hào nhoáng hay dịch vụ tiện nghi, đổi lại là vẻ đẹp của sự nguyên sơ, là tiếng chim hót, tiếng suối reo và vòng tay ấm áp của mẹ thiên nhiên.
Một trong những lý do khiến Nậm Ty giữ được vẻ đẹp hoang sơ chính là cung đường đến đây đầy thử thách, đúng như câu nói truyền miệng của dân phượt: "Nhất Su Phì, nhì Bắc Mê". Để chạm đến Nậm Ty, bạn phải vững tay lái vượt qua những con dốc ngoằn ngoèo, những khúc cua tay áo hiểm trở.
Nếu xuất phát từ hướng Tuyên Quang, bạn hãy đi theo Quốc lộ 2. Đến ngã ba Tân Quang (huyện Bắc Quang), thay vì đi thẳng đến thành phố Hà Giang, bạn rẽ trái để bắt đầu hành trình chinh phục Hoàng Su Phì.

Từ đây, chỉ cần men theo con đường độc đạo, bạn sẽ bắt đầu thấy những thửa ruộng bậc thang đầu tiên ẩn hiện sau màn sương, đó chính là tín hiệu báo rằng bạn đã đến địa phận của Thông Nguyên, Nậm Ty. Dù hành trình có phần vất vả, cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ hai bên đường sẽ khiến bạn quên đi mọi mệt nhọc, mỗi khúc cua lại mở ra một khung cảnh mới lạ đầy kinh ngạc.
Nậm Ty đẹp nhất, rực rỡ nhất chính là vào mùa lúa chín (khoảng tháng 9 đến tháng 10). Lúc này, cả thung lũng như được rót mật, ngập tràn trong sắc vàng óng ả của những bông lúa trĩu nặng.
Đứng từ trên cao nhìn xuống, một biển vàng lấp lánh trải dài từ sườn núi này sang sườn núi khác, lấp ló sau những làn mây trắng bồng bềnh là vài mái nhà gỗ đơn sơ. Hít một hơi thật sâu không khí trong lành, se lạnh đượm mùi hương lúa mới, mọi ưu phiền dường như tan biến.

Lưu ý: Bạn nên tránh đến Nậm Ty vào mùa mưa (khoảng tháng 6 đến cuối tháng 8). Thời điểm này đường sá rất trơn trượt, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đất đá, vô cùng nguy hiểm cho việc di chuyển bằng xe máy.
Đặc sản số một của Nậm Ty chính là cảnh quan. Đứng giữa không gian bao la, bạn sẽ thu vào tầm mắt một bức tranh thiên nhiên sống động được dệt nên bởi những đường cong mềm mại của ruộng bậc thang.
Trên đường đi, bạn sẽ bắt gặp những chiếc chòi canh lúa có tầm nhìn tuyệt đẹp được người dân dựng lên. Họ rất hiếu khách và sẵn lòng cho du khách vào tham quan miễn phí. Đây chính là những địa điểm lý tưởng để bạn có được những bức ảnh "để đời".
Sau một ngày khám phá, hãy dừng chân tại một quán nhỏ ven đường để nạp năng lượng. Giữa tiết trời se lạnh, không gì tuyệt vời hơn là thưởng thức các món ăn đặc sản. Hãy thử một chén cơm lam dẻo thơm ăn cùng muối vừng, món cá chép ruộng béo ngậy hay món cốm nếp dẻo ngọt.

Đặc biệt, đừng bỏ lỡ cơ hội nhâm nhi một tách trà Shan Tuyết cổ thụ, một đặc sản nức tiếng của đất Hoàng Su Phì. Một số món ăn như thịt chuột có thể khiến bạn e dè, nhưng dưới bàn tay chế biến tài hoa của người bản địa, mỗi món ăn đều trở thành một trải nghiệm ẩm thực đáng nhớ.