Ngành du lịch, với sự phát triển mạnh mẽ và năng động, đang mở ra vô vàn cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn cho các bạn trẻ. Đây là một lĩnh vực đa dạng, không chỉ giới hạn ở việc đi đây đi đó mà còn bao gồm nhiều khía cạnh từ quản lý, vận hành đến phục vụ và nghiên cứu.
Nếu bạn đang quan tâm đến ngành này, hãy cùng tìm hiểu xem ngành du lịch có những nhóm nghề nào và bạn có thể theo học ở đâu để bước chân vào lĩnh vực đầy tiềm năng này nhé.
Ngành du lịch có những nhóm nghề nào?
Ngành du lịch bao gồm một mạng lưới công việc phong phú, có thể tạm chia thành các nhóm chính sau:
Nhóm nghề quản lý, điều hành du lịch
Đây là nhóm công việc đòi hỏi kiến thức tổng hợp, kỹ năng lãnh đạo và tư duy chiến lược, chịu trách nhiệm vận hành và phát triển các hoạt động kinh doanh trong ngành.
Quản lý du lịch: Đảm nhận các vị trí như Giám đốc công ty lữ hành, Giám đốc các bộ phận (Marketing, Kinh doanh, Sản phẩm...), chịu trách nhiệm xây dựng chiến lược, quản lý nguồn lực, phát triển thị trường, đảm bảo hiệu quả kinh doanh và chất lượng dịch vụ của doanh nghiệp.
Điều hành du lịch: Là những người trực tiếp sắp xếp, tổ chức thực hiện các chương trình du lịch (tour). Họ làm việc với các nhà cung cấp dịch vụ (khách sạn, nhà hàng, vận chuyển, điểm tham quan...), điều phối hướng dẫn viên, xử lý các tình huống phát sinh để đảm bảo tour diễn ra suôn sẻ theo đúng kế hoạch.
Quản lý, điều hành khách sạn, nhà hàng và liên quan: Bao gồm các vị trí quản lý cấp cao và cấp trung trong các cơ sở lưu trú, ẩm thực như Giám đốc khách sạn/resort, Quản lý nhà hàng, Trưởng bộ phận Lễ tân (FOM), Trưởng bộ phận Buồng phòng (Housekeeping Manager), Trưởng bộ phận Ẩm thực (F&B Manager)... Công việc của họ là đảm bảo hoạt động hàng ngày diễn ra hiệu quả, quản lý nhân viên, kiểm soát chất lượng dịch vụ, tối ưu doanh thu và mang lại sự hài lòng cao nhất cho khách hàng.
Nhóm nghề nhân viên phục vụ khách hàng
Đây là những người tiếp xúc trực tiếp với khách hàng, đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ấn tượng và trải nghiệm dịch vụ. Nhóm này đòi hỏi sự chuyên nghiệp, thái độ thân thiện và kỹ năng giao tiếp tốt.
Nhân viên lễ tân: Là "bộ mặt" của khách sạn, resort hay công ty du lịch. Họ chào đón khách, làm thủ tục nhận/trả phòng (check-in/check-out), cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc và tiếp nhận phản hồi của khách.
Nhân viên phục vụ bar – bếp – bàn: Bao gồm nhân viên phục vụ tại nhà hàng, nhân viên pha chế (bartender), phụ bếp, đầu bếp... Họ đảm nhận việc giới thiệu món ăn/thức uống, nhận yêu cầu, phục vụ khách, pha chế đồ uống, chế biến món ăn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và chất lượng dịch vụ ẩm thực.
Nhân viên buồng phòng: Chịu trách nhiệm về sự sạch sẽ, ngăn nắp và tiện nghi của phòng khách, khu vực công cộng trong các cơ sở lưu trú, góp phần quan trọng vào sự thoải mái và hài lòng của khách hàng.
Nhân viên lễ tân (mặc đồng phục) và khách hàng (áo trắng)
Nhóm nghề hướng dẫn viên du lịch (Tour guide)
Đây là những người đồng hành cùng du khách trong suốt chuyến đi, là người giới thiệu về điểm đến.
Công việc: Dẫn đoàn, thuyết minh về lịch sử, văn hóa, địa lý, con người tại các điểm tham quan; tổ chức các hoạt động trong tour; đảm bảo an toàn và hỗ trợ du khách giải quyết các vấn đề phát sinh.
Phân loại: Có hướng dẫn viên nội địa (dẫn khách Việt Nam đi tour trong nước), hướng dẫn viên quốc tế (dẫn khách Việt Nam ra nước ngoài hoặc dẫn khách nước ngoài vào Việt Nam – yêu cầu ngoại ngữ tốt) và hướng dẫn viên tại điểm (chỉ thuyết minh tại một điểm di tích, bảo tàng cụ thể).
Yêu cầu: Kiến thức sâu rộng, kỹ năng giao tiếp và hoạt náo tốt, khả năng xử lý tình huống linh hoạt, sức khỏe tốt và bắt buộc phải có thẻ hành nghề theo quy định.
Các nhóm công việc khác
Ngoài 3 nhóm chính trên, ngành du lịch còn mở rộng ra nhiều lĩnh vực công việc chuyên biệt khác, đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường:
Chăm sóc sức khỏe khách hàng: Nhân viên spa, trị liệu viên, chuyên viên tư vấn sức khỏe tại các resort, khu nghỉ dưỡng...
Xây dựng chương trình du lịch: Nghiên cứu thị trường, thiết kế các gói tour, sản phẩm du lịch mới lạ, hấp dẫn.
Tổ chức và quản lý sự kiện, vui chơi giải trí: Lên kế hoạch, điều phối tổ chức các hội nghị, hội thảo, sự kiện khen thưởng, triển lãm (MICE), hoặc quản lý các hoạt động vui chơi, giải trí tại khu du lịch, công viên chủ đề.
Nghiên cứu về du lịch: Làm việc tại các viện nghiên cứu, cơ quan nhà nước, công ty tư vấn... thực hiện các đề tài nghiên cứu thị trường, dự báo xu hướng, đóng góp vào hoạch định chính sách phát triển du lịch.
Giảng dạy trong các cơ sở đào tạo du lịch: Trở thành giảng viên, giáo viên tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp nghề có đào tạo về du lịch, khách sạn.
Hướng dẫn viên du lịch (Ảnh minh họa)
Học ngành du lịch ở đâu?
Để theo đuổi các nhóm nghề trong ngành du lịch, bạn có thể lựa chọn học tập tại nhiều loại hình cơ sở đào tạo khác nhau tại Việt Nam, tùy thuộc vào định hướng nghề nghiệp và năng lực của bản thân.
Các trường Đại học: Nơi cung cấp kiến thức nền tảng vững chắc và chuyên sâu về quản trị du lịch, quản trị lữ hành, quản trị khách sạn, quản trị nhà hàng và dịch vụ ăn uống, quản trị sự kiện, du lịch học... Thường đào tạo Cử nhân (4 năm), Thạc sĩ.
Định hướng: Phù hợp với những ai hướng tới các vị trí quản lý, điều hành, nghiên cứu, giảng dạy.
Một số trường tiêu biểu:
Khu vực phía Bắc: Khoa Du lịch (Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQGHN), Khoa Du lịch và Khách sạn (Trường ĐH Kinh tế Quốc dân), Trường ĐH Văn hóa Hà Nội, Ngành Quản trị Dịch vụ du lịch và Lữ hành (Trường ĐH Hà Nội)...
Khu vực miền Trung: Khoa Du lịch (Trường ĐH Kinh tế - ĐH Đà Nẵng), Khoa Du lịch (Đại học Huế)...
Khu vực phía Nam: Khoa Du lịch (Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn - ĐHQG TPHCM), Khoa Du lịch (Trường ĐH Tài chính – Marketing - UFM - TP.HCM), Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Hoa Sen...
Các trường Cao đẳng: Tập trung nhiều hơn vào kỹ năng thực hành nghiệp vụ, đào tạo các chuyên ngành như Hướng dẫn du lịch, Quản trị khách sạn, Quản trị nhà hàng, Kỹ thuật chế biến món ăn... Thời gian đào tạo thường từ 2-3 năm.
Định hướng: Phù hợp với những ai muốn nhanh chóng làm việc ở các vị trí nghiệp vụ, giám sát viên hoặc quản lý cấp cơ sở.
Một số trường tiêu biểu: Cao đẳng Du lịch Hà Nội, Cao đẳng Du lịch Sài Gòn, Cao đẳng Du lịch Huế, Cao đẳng Du lịch Hải Phòng, Cao đẳng Du lịch Vũng Tàu, và nhiều trường cao đẳng khác có khoa du lịch trên cả nước.
Hướng dẫn viên du lịch (Ảnh minh họa)
Các trường Trung cấp và cơ sở Dạy nghề: Đào tạo chuyên sâu các kỹ năng nghề cụ thể trong thời gian ngắn hơn (1-2 năm) như Nghiệp vụ lễ tân, Nghiệp vụ buồng phòng, Nghiệp vụ bàn/bar, Kỹ thuật chế biến món ăn cơ bản...
Định hướng: Phù hợp với những ai muốn nhanh chóng có việc làm ở các vị trí nhân viên nghiệp vụ cơ bản.
Hiện nay, nhiều trường trung cấp nghề, trung tâm dạy nghề tại các tỉnh thành đều có các khóa đào tạo ngắn hạn và dài hạn về nghiệp vụ du lịch, khách sạn.
Ngành du lịch mở ra thế giới nghề nghiệp đa dạng, từ quản lý chiến lược, phục vụ khách hàng tận tâm đến hướng dẫn viên năng động. Lựa chọn đúng lộ trình đào tạo tại các trường uy tín sẽ là bước khởi đầu vững chắc cho sự nghiệp thành công trong lĩnh vực đầy tiềm năng và thú vị này.