Là một trong những làng nghề làm gốm lâu đời tại Việt Nam và được công nhận là di sản văn hóa thế giới bởi Unesco, làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận là địa điểm đáng dừng chân để tham quan và khám phá trong hành trình du lịch tỉnh Ninh Thuận.

Đôi nét về làng gốm Bàu Trúc - Nét đẹp xưa cổ của Ninh Thuận

Là một trong những làng gốm cổ xưa và có tuổi đời lâu nhất tại khu vực Đông Nam Á,  làng gốm Bàu Trúc vẫn còn lưu giữ được cho tới ngày nay. Nhờ vậy mà nơi này đã được xếp vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Theo lời kể của người xưa, sự ra đời của làng gốm Bàu Trúc xuất phát từ cách đây hàng ngàn năm, đó là từ vợ chồng ông Poklong Chanh. Họ là những người sáng tạo ra các vật chứa từ đất phù sa và phát triển nghề làm gốm cho tới bây giờ. 

Làng gốm Bàu Trúc có nét đặc trưng là những sản phẩm được làm bằng thủ công hoàn toàn với cách nung độc đáo và riêng biệt chỉ ở nơi đây mới có. Phần lớn những nghệ nhân làm gốm Bàu Trúc đều dùng sức tay và sức người để nặn lên các hình thù khác nhau như nồi đất và bình hoa…. Các nguyên liệu dùng để làm gốm tại đây được khai thác ở vùng bờ sông Quao. Nơi này có đất sét mịn và dẻo cùng nhiều đặc tính rất đặc biệt. 

Cách di chuyển tới làng gốm Bàu Trúc

Nằm cách Phan Rang khoảng 10km về hướng Tây Nam, làng gốm Bàu Trúc toạ lạ ở thị trấn Phước Dân, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận.

Du khách có thể đi từ ngã năm Phủ Hà, đi thẳng theo quốc lộ 1A khoảng 8km, rẽ vào đường Nguyễn Huệ và đi 1 đoạn nữa rồi rẽ vào DT703. Tại ngã tư, bạn có thể nhìn thấy hợp tác xã gốm Chăm Bàu Trúc. Lúc này, rẽ phải một đoạn nữa là tới được làng gốm Bàu Trúc.

Để tới được làng gốm, du khách có thể đi bằng nhiều phương tiện khác nhau như xe máy hoặc ô tô hay tàu hỏa nếu đi từ các tỉnh thành khác. 

Đối với các du khách đến từ các tỉnh thành khác ở xa thì có thể đi máy bay đến sân bay Cam Ranh trước rồi di chuyển tới Ninh Thuận và bắt taxi hoặc ô tô để đến được làng gốm Bàu Trúc.

Sự độc đáo của làng gốm Bàu Trúc

Đến thăm quan và khám phá làng gốm Bàu Trúc, du khách sẽ có cơ hội trực tiếp cảm nhận được nét độc đáo và riêng biệt trong quá trình làm gốm của nơi này.

Các tác phẩm thủ công

Một trong những nét đặc trưng của làng gốm Bàu Trúc là các tác phẩm được chế tạo thủ công. Những người thợ của làng nghề này có cách nung riêng biệt và độc đáo, tạo nên những sản phẩm rất đẹp mắt. Họ đều sử dụng tay chân là chủ yếu.

Bạn có thể bắt gặp đâu đó, người ta sẽ sử dụng bàn xoay để làm gốm. Thế nhưng những nghệ nhân tại làng gốm này không cần bàn xoay mà chỉ cần những đôi tay khéo léo để có thể tạo nên những sản phẩm vô cùng đẹp mắt và chất lượng.

Khi gốm được tạo hình xong sẽ được người thợ trang trí và khắc hoạ để làm điểm nhấn cho sản phẩm. Tuy những hoa văn đơn giản nhưng lại có sức hút riêng và cá tính.

Ấn tượng với quá trình nung gốm 

Khi tới đây tham quan, nhiều người không khỏi thắc mắc rằng họ không thấy bất kỳ lò nung gốm nào tại ngôi làng này. Thế nhưng, sau khi được người dân bản địa giải đáp, mới biết rằng họ dùng nồi nung gốm lộ thiên mà không cần phải xây dựng lò nung gốm như những làng gốm khác. Đây là một nét vô cùng độc đáo của làng gốm Bàu Trúc nói riêng và nghề gốm tỉnh Ninh Thuận nói chung.

Cách nung gốm của người thợ làng nghề Bàu Trúc cũng rất đơn giản và mộc mạc. Lớp dưới sẽ được bổ củi, rồi rơm chất thành đống sau đó đốt. Tùy thuộc vào sản phẩm có độ dày khác nhau mà quá trình nung sẽ cần từ 6 đến 10 tiếng.

Dùng màu phun đặc biệt

Ở làng gốm Bàu Trúc, các sản phẩm đều dùng màu phun từ tự nhiên làm bằng trái dông hoặc trái thị. Do đó gốm Bàu Trúc luôn có màu sắc đặc trưng là đỏ hồng, đen xám hoặc vàng đỏ. Cùng với đó là những vết nâu để làm nên vẻ đẹp đặc trưng cho những sản phẩm gốm của làng nghề này.

Trước khi sản phẩm được đem bày bán, người thợ sẽ làm thao tác cuối cùng là tạo độ bóng. Ở đây, họ dùng tinh chất hạt điều để tạo được độ bóng bẩy và độ sáng cho sản phẩm.

Hoạt động trải nghiệm tại làng gốm Bàu Trúc

Du khách tới làng gốm Bàu Trúc sẽ có cơ hội tham quan nhiều địa điểm du lịch gần đó và trải nghiệm các hoạt động thú vị như:

Ghé thăm làng gốm cổ

Du khách sẽ có cơ hội quan sát hàng ngàn sản phẩm gốm khác nhau với nhiều loại hình và mẫu mã từ bình hoa, ấm nước, tiểu hòa thượng… khi ghé thăm làng gốm cổ. Chắc chắn bạn sẽ được mở rộng tầm mắt và khơi gợi nguồn cảm hứng nghệ thuật khi được ngắm nhìn những nghệ nhân biểu diễn, tạo hình cho đồ gốm với đôi tay thoăn thoắt và tỉ mỉ.

Trải nghiệm tự tay làm sản phẩm gốm 

Du khách tới đây sẽ được trải nghiệm cảm giác tự tay làm gốm thực thụ bằng chính đôi tay của mình. Bạn có thể làm theo hướng dẫn của người thợ để làm ra được sản phẩm theo ý muốn nhé.

Tham quan các địa điểm gần làng gồm

Bạn cũng đừng quên ghé thăm một số địa điểm du lịch nổi tiếng gần làng gốm Bàu Trúc như: làng dệt thổ cẩm Mỹ Nghiệp cách khoảng 3km, khu sinh thái sen Caraih Ninh Thuận.

Trên đây là những thông tin cơ bản về làng gốm Bàu Trúc Ninh Thuận - nơi có nét đẹp cổ xưa cùng làng nghề độc đáo tại vùng đất nắng và gió. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu hơn về địa điểm du lịch ấn tượng này của Ninh Thuận.