Mãn nhãn với những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo ở Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Giới thiệu chung về Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Địa chỉ: Số 3 Lê Trực, phường Phú Hậu, thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế.

Giá vé: Người lớn: 50.000 VNĐ/người, Trẻ em (từ 7 - 12 tuổi): Miễn phí

Giờ mở cửa: Tất cả các ngày trong tuần (trừ thứ Hai). Buổi sáng: 07h00 - 11h30; Buổi chiều: 13h30 - 17h00

Nằm tĩnh lặng bên dòng sông Hương thơ mộng, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế hiện lên như một chứng nhân lịch sử, một viên ngọc quý giữa lòng cố đô, ẩn mình dưới những tán cây cổ thụ xanh mát, lưu giữ những tinh hoa văn hóa của triều Nguyễn (1802-1945). Được thành lập năm 1923, đây là một trong những bảo tàng đầu tiên ở Việt Nam, tọa lạc tại số 3 Lê Trực, thành phố Huế.

Với tổng diện tích rộng đến 6.330m2, Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế như một cung điện thu nhỏ, đủ để du khách khám phá và chiêm ngưỡng trọn vẹn những giá trị văn hóa mà nơi đây lưu giữ. Tòa nhà trưng bày chính với 1.185 mét vuông không gian được thiết kế theo kiến trúc cung đình, với những đường nét hoa văn tinh xảo, mang đến cảm giác uy nghiêm và cổ kính. Diện tích rộng lớn của bảo tàng không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc trưng bày các hiện vật mà còn giúp bảo quản chúng tốt hơn, tránh khỏi những tác động của môi trường. Ngoài khu vực trưng bày chính, bảo tàng còn có những không gian phụ như sân vườn rộng rãi, thoáng mát với những hồ sen, cây cảnh được cắt tỉa gọn gàng, tạo nên một không gian thanh bình, yên ả, là nơi lý tưởng để du khách dừng chân nghỉ ngơi sau khi tham quan các khu trưng bày.

Không chỉ sở hữu bộ sưu tập đồ sộ với hơn 10.000 hiện vật quý giá, bảo tàng còn gây ấn tượng bởi không gian trưng bày chính là Điện Long An - một công trình kiến trúc gỗ độc đáo, mang đậm dấu ấn cung đình. Bước vào bên trong, du khách như lạc vào thế giới của vua chúa ngày xưa, được chiêm ngưỡng những bảo vật quốc gia như ấn vàng, kim sách, đồ sứ ký kiểu, pháp lam, trang phục, nhạc khí, tranh gương, đồ gỗ sơn son thếp vàng,... Mỗi hiện vật đều là một tuyệt tác nghệ thuật, lưu giữ hồn thơ của một thời vang bóng, phản ánh tài năng của các nghệ nhân và gu thẩm mỹ của tầng lớp hoàng tộc.

Lịch sử Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế và những lần đổi tên

Từ năm 1923, dưới thời vua Khải Định, khi mới được thành lập, bảo tàng có tên gọi Musée Khải Định. Đây là một trong những bảo tàng đầu tiên ở Việt Nam, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa của đất nước. Bảo tàng ra đời với sứ mệnh trưng bày các cổ vật quý giá của triều Nguyễn, với không gian chính là Điện Long An - một công trình kiến trúc gỗ độc đáo, được xây dựng từ năm 1845.

Sau năm 1945, đất nước bước vào giai đoạn mới, kéo theo những thay đổi trong tổ chức và quản lý di sản văn hóa. Bảo tàng cũng trải qua nhiều lần đổi tên, mỗi lần đều mang một ý nghĩa riêng: Tàng Cổ Viện Huế (1947) thể hiện vai trò lưu trữ cổ vật; Viện Bảo tàng Huế (1958) khẳng định vị thế của một cơ quan nghiên cứu và bảo tồn; Nhà trưng bày Cổ vật (1979) nhấn mạnh chức năng trưng bày hiện vật; Bảo tàng Cổ vật Huế (1992) khẳng định rõ hơn phạm vi hoạt động; Bảo tàng Mỹ thuật Cung đình Huế (1995) nổi bật giá trị nghệ thuật của các hiện vật.

Cuối cùng, bảo tàng mang tên chính thức là Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, khẳng định giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt của mình, nơi lưu giữ tinh hoa của triều đại phong kiến cuối cùng Việt Nam. Dù trải qua bao thăng trầm, bảo tàng vẫn luôn là điểm đến hấp dẫn, mời gọi du khách khám phá những câu chuyện lịch sử và chiêm ngưỡng vẻ đẹp tinh tế của nghệ thuật cung đình.

Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế có gì đặc biệt thu hút khách tham quan

Là một điểm đến hấp dẫn, nơi bạn có thể đắm mình trong lịch sử và văn hóa triều Nguyễn, khi đến Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm những điều thú vị.

Chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo của Điện Long An

Bước vào Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, du khách sẽ ngay lập tức bị choáng ngợp bởi vẻ đẹp tuyệt mỹ của Điện Long An - một kiệt tác kiến trúc gỗ độc đáo, là minh chứng cho sự tài hoa của những nghệ nhân triều Nguyễn. Điện Long An được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ lim quý giá, với 128 cột chống đỡ vững chãi, mỗi cột là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc tinh xảo. Từng đường nét hoa văn uốn lượn mềm mại, từ chân cột đến đầu cột đều được chạm trổ tỉ mỉ, công phu, thể hiện kỹ thuật điêu luyện và óc thẩm mỹ tinh tế của người xưa.

Không chỉ dừng lại ở những đường nét chạm khắc trên cột, hoa văn long, ly, quy, phụng còn hiện diện khắp nơi trên các kèo, xà nhà, tạo nên một không gian nghệ thuật sống động, hài hòa và cân đối. Đặc biệt hơn, trên các bức hoành phi, câu đối là hơn 1.000 bài thơ chữ Hán do chính vua Thiệu Trị sáng tác và các vị quan trong triều đình cung tiến. Những áng thơ này không chỉ thể hiện tư tưởng triết lý sâu sắc mà còn bộc lộ tâm hồn thi sĩ nhạy cảm của tầng lớp trí thức thời bấy giờ.

Điện Long An được xây dựng theo lối kiến trúc "trùng thiềm điệp ốc," hay còn gọi là "trùng lương trùng thiềm" với hai tầng mái xếp chồng lên nhau, tạo nên vẻ uy nghi, bề thế cho công trình. Kiến trúc độc đáo này không chỉ mang giá trị thẩm mỹ cao mà còn thể hiện quyền uy của hoàng gia. Sự bố trí cân đối và tỷ lệ hài hòa của các bộ phận kiến trúc khiến Điện Long An trở thành biểu tượng cho sự thịnh vượng và sức mạnh của triều đại Nguyễn.

Ngắm nhìn những báu vật hoàng cung

Bước chân vào Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, du khách như lạc vào một kho tàng vô tận của nghệ thuật và lịch sử. Hơn 10.000 hiện vật quý giá, từng được sử dụng trong cung đình triều Nguyễn, được trưng bày một cách khoa học, tạo nên một bức tranh sinh động về cuộc sống xa hoa, quyền quý của các bậc vua chúa.

Đồ sứ ký kiểu

Những bộ đồ sứ ký kiểu, được sản xuất theo yêu cầu riêng của triều đình, thực sự là những tác phẩm nghệ thuật thu nhỏ. Với màu men óng ánh, đa dạng, từ trắng ngà tinh khiết đến xanh ngọc lục bảo, mỗi bộ đồ sứ đều mang một vẻ đẹp riêng biệt. Các họa tiết trang trí trên đồ sứ cũng vô cùng phong phú, từ hoa lá, chim muông đến những hình ảnh mang tính biểu tượng như rồng, phượng, tứ linh. Qua những họa tiết này, ta như được kể lại những câu chuyện về cuộc sống cung đình xa hoa, những lễ nghi trang trọng và những quan niệm tín ngưỡng của người Việt xưa.

Pháp lam Huế

Màu xanh "Bleu de Huế" huyền thoại đã làm nên tên tuổi của dòng pháp lam Việt Nam. Với kỹ thuật chế tác tinh xảo, các nghệ nhân đã tạo ra những tác phẩm pháp lam với màu sắc đa dạng, từ xanh dương đậm đến xanh lá cây nhạt, kết hợp với những họa tiết hoa văn tinh xảo, tạo nên một vẻ đẹp độc đáo, không thể nhầm lẫn. 

Trang phục cung đình

Những bộ long bào, áo mão, hài của vua chúa, hoàng hậu, phi tần,... từng được trưng dụng trong các buổi lễ nghi, nay được trưng bày tại bảo tàng, như một lời nhắc nhở về một thời kỳ hoàng kim của dân tộc. Mỗi bộ trang phục đều được làm bằng chất liệu cao cấp, kết hợp với kỹ thuật thêu, đính kết tinh xảo, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật thời trang độc đáo.

Hiện vật

Mỗi hiện vật là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn của thời kỳ hoàng kim của triều Nguyễn:

• Ấn triện: Ấn triện không chỉ là công cụ để đóng dấu mà còn là biểu tượng của quyền lực và uy danh. Mỗi chiếc ấn đều được chế tác tỉ mỉ, với những hoa văn tinh xảo, mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Chất liệu làm ấn thường là ngọc, đồng hoặc vàng, thể hiện sự quý giá của chúng.
• Nhạc khí: Nhạc cụ cung đình Huế là một kho tàng âm nhạc độc đáo, với những loại nhạc cụ truyền thống như đàn tranh, đàn nguyệt, sáo trúc,... Mỗi nhạc cụ đều được chế tác thủ công, với chất liệu gỗ quý và những họa tiết trang trí tinh xảo. 
• Tranh gương: Tranh gương là một loại hình nghệ thuật độc đáo, kết hợp giữa hội họa và thủ công mỹ nghệ. Những bức tranh gương thường mô tả cảnh vật thiên nhiên, cuộc sống cung đình hoặc những câu chuyện cổ tích. Với kỹ thuật khảm trai, xà cừ, tranh gương mang đến một vẻ đẹp lung linh, huyền ảo.

• Đồ gỗ sơn son thếp vàng, khảm cẩn: Đồ gỗ sơn son thếp vàng, khảm cẩn là những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân Việt Nam. Các sản phẩm này thường được làm từ gỗ quý như gỗ hương, gỗ trắc, và được trang trí bằng những hoa văn tinh xảo, kết hợp giữa các kỹ thuật sơn son thếp vàng, khảm ốc, khảm trai,...
• Khảm cẩn: Khảm cẩn là một kỹ thuật trang trí đồ gỗ bằng cách khảm các vật liệu như xà cừ, ốc, vàng, bạc vào bề mặt gỗ. Những sản phẩm khảm cẩn thường có màu sắc rực rỡ, hoa văn tinh xảo, tạo nên những tác phẩm nghệ thuật độc đáo.

Các bảo vật quốc gia

Ấn vàng, kim sách, bằng sắc phong,... là những bảo vật quốc gia vô giá, minh chứng cho quyền uy và sự thịnh vượng của triều Nguyễn. Ấn vàng được sử dụng để đóng dấu lên các văn bản quan trọng, thể hiện quyền lực tối cao của nhà vua. Kim sách là cuốn sách ghi lại những điều răn dạy của vua cha truyền lại cho con cháu, thể hiện truyền thống trọng đạo, trọng chữ của người Việt. Bằng sắc phong là những văn bản do vua ban tặng cho các quan lại, quý tộc, thể hiện sự ban ơn và trọng dụng của nhà vua. 

Dạo bước trong vườn Long An

Bước chân vào vườn Long An, du khách như lạc vào một bức tranh thủy mặc sống động, nơi thiên nhiên và kiến trúc hòa quyện tạo nên một không gian thanh bình và thơ mộng. Hàng trăm loài cây cảnh, hoa lá quý hiếm đua nhau khoe sắc, mỗi mùa lại mang đến một vẻ đẹp riêng. Vào mùa xuân, vườn như một tấm thảm hoa rực rỡ với những bông mai vàng dịu dàng, những cành đào thắm tươi. Đến mùa hè, hồ sen bung nở, tô điểm cho không gian một màu hồng ngọt ngào. Hương thơm dịu nhẹ của hoa sen quyện với mùi đất ẩm, tạo nên một không gian thư thái, dễ chịu.

Những cây bồ đề cổ thụ đứng sừng sững như những vị thần canh giữ khu vườn, tỏa bóng mát xuống những con đường nhỏ. Tiếng chim hót líu lo, tiếng nước chảy róc rách từ những chiếc lu, tiếng gió thổi qua hàng tre hòa quyện thành một bản giao hưởng tự nhiên, giúp du khách thư giãn và tìm lại sự cân bằng trong tâm hồn.

Khám phá dấu ấn Champa tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Ít ai biết rằng, giữa lòng cố đô Huế, bên cạnh những di sản lộng lẫy của triều Nguyễn, còn ẩn chứa một góc nhỏ lưu giữ những dấu ấn văn hóa Champa đầy bí ẩn và quyến rũ. Khu cổ vật Champa tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế chính là nơi đưa du khách ngược dòng thời gian, khám phá một nền văn minh rực rỡ từng tồn tại trên dải đất miền Trung.

Được vua Khải Định thành lập theo Nghị định ngày 26/12/1927 với tên gọi ban đầu là "Kho Chàm", khu trưng bày này là nơi quy tụ những báu vật Champa được Viện Viễn Đông Bác cổ dày công sưu tầm. Bộ sưu tập gồm 86 cổ vật quý hiếm, chủ yếu là các tác phẩm điêu khắc đá với kỹ thuật tinh xảo, được phát hiện và khai quật ở các khu vực Bình-Trị-Thiên, Trà Kiệu (Quảng Nam) và Tháp Mẫm (Bình Định).

Mỗi tác phẩm điêu khắc Champa tại đây đều là một câu chuyện kể bằng đá, phản ánh sinh động đời sống văn hóa, tinh thần và tín ngưỡng của người Chăm xưa. Nổi bật trong số đó là những bức tượng thần Siva uy nghi, tượng thần Vishnu với nhiều tay cầm pháp khí, các linh vật như sư tử, voi, chim thần Garuda được khắc họa đầy sống động, cùng những phù điêu chạm khắc tinh tế hình người, hoa lá, cảnh sinh hoạt và các điển tích thần thoại.

Những lưu ý khi đến thăm Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế

Khi thăm Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, để có trải nghiệm thú vị và tôn trọng di sản văn hóa, du khách nên lưu ý một số điểm sau:

• Nên dành đủ thời gian để khám phá toàn bộ bảo tàng và không gian xung quanh, đặc biệt là các bộ sưu tập đặc biệt.
• Bảo tàng có cung cấp dịch vụ thuyết minh (có tính phí), bạn có thể đăng ký nếu có nhu cầu tìm hiểu sâu hơn về các hiện vật và lịch sử.
• Có khu vực gửi đồ miễn phí cho du khách.
• Mặc trang phục lịch sự, kín đáo, phù hợp với không khí trang nghiêm của bảo tàng. Tránh mặc quần áo quá ngắn, hở hang hoặc phản cảm.
• Chỉ được chụp ảnh ở khuôn viên ngoài trời, không quay phim hay chụp ảnh bên trong nội thất hoặc sờ tay lên các hiện vật.
• Hãy giữ gìn không gian sạch sẽ, không vứt rác bừa bãi và không làm hư hại các hiện vật.
• Để tôn trọng không gian tham quan của những người khác, hãy giữ âm lượng ở mức vừa phải.
• Nên mang theo nước uống và một số vật dụng cần thiết. Nếu đi vào mùa hè, nên mang theo mũ, nón, kem chống nắng.
• Chuẩn bị sẵn sàng tinh thần tìm hiểu, khám phá để chuyến tham quan thêm phần ý nghĩa.

Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế thực sự là một điểm đến hấp dẫn, không chỉ dành cho những người yêu thích lịch sử mà còn cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu về văn hóa và nghệ thuật truyền thống của Việt Nam. Nơi đây giúp du khách nhìn lại một thời kỳ vàng son của dân tộc, cảm nhận sự tinh tế và tài hoa của cha ông trong việc xây dựng và bảo tồn những giá trị văn hóa quý báu.