Tháp Chăm Poshanư: Di tích văn hóa Chăm đặc sắc tại Phan Thiết

Tháp Chăm Poshanư, một di tích lịch sử và văn hóa nổi bật của người Chăm tại Phan Thiết, là nơi lưu giữ những giá trị tinh hoa của nền văn minh cổ xưa. Hãy cùng dạo bước qua những tháp cổ kính này, tìm hiểu về lịch sử huy hoàng, cũng như những câu chuyện thú vị về tín ngưỡng và đời sống của người Chăm đã từng gắn bó với mảnh đất này.

Tháp Chăm Poshanư ở đâu?

• Địa chỉ: Đồi Bà Nài, Phường Phú Hải, Phan Thiết, Bình Thuận.
• Giá vé tham quan:
• Người lớn, trẻ em trên 1m2: 15.000đ/vé.
• Trẻ em dưới 1m2: Miễn phí.
• Giờ mở cửa: 06h45 - 17h30.

Tọa lạc trên ngọn đồi Bà Nài, cách trung tâm thành phố Phan Thiết khoảng 7km, tháp thuộc khu di tích Lầu Ông Hoàng xưa. Tên gọi Poshanư xuất phát từ tên của một nữ thần trong tín ngưỡng Chăm. Nữ thần này được tôn thờ như một thần bảo vệ cho đất đai, mùa màng và người dân trong vùng. Tháp nằm trong một khu vực có không gian thanh tịnh, là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích tìm hiểu văn hóa Chăm và những công trình cổ xưa.

Lịch sử tháp Chăm Poshanư

Tháp Chăm Poshanư được xây dựng từ cuối thế kỷ VIII đến đầu thế kỷ IX, vào thời kỳ vương quốc Chăm Pa. Nơi đây không chỉ là biểu tượng văn hóa của dân tộc Chăm mà còn gắn liền với câu chuyện tình yêu huyền thoại giữa công chúa Poshanư và lãnh chúa Po Sahaniempar. Câu chuyện tình đầy bi kịch này được lưu truyền qua nhiều thế hệ và có ảnh hưởng sâu sắc đến nền văn hóa và tín ngưỡng của người Chăm.

Quần thể tháp Poshanư bao gồm ba tháp chính, trong đó tháp lớn nhất được xây dựng để thờ thần Shiva, một trong những vị thần quan trọng nhất trong tín ngưỡng Ấn Độ giáo của người Chăm. Các tháp còn lại là nơi thờ các vị thần khác như thần Vishnu và Brahma.

Kiến trúc độc đáo của Tháp Chăm Poshanư

Tháp Chăm Poshanư mang đậm dấu ấn kiến trúc và nghệ thuật của nền văn minh Chăm-pa, thể hiện qua các yếu tố như hình dáng tháp, các họa tiết điêu khắc, hệ thống cột trụ và các tượng thần được tôn thờ tại đây. Điểm đặc biệt của tháp là sự kết hợp giữa các yếu tố kiến trúc của người Chăm và ảnh hưởng của nghệ thuật Ấn Độ cổ đại.

Kiến trúc được xây bằng một chất kết dính đặc biệt mà cho đến nay vẫn chưa được xác định chính xác. Các kiến trúc sư cho rằng chất kết dính có thể là nhựa thực vật. Các tháp Chăm tại Poshanư đều có hình dáng tháp nhọn, với các tầng tháp nhỏ dần lên trên. Tháp chính có ba tầng, cao khoảng 15m, mỗi cạnh đáy rộng khoảng 20m. Phía trên tháp chính có cửa chính hướng về phía Đông, nơi được cho là cư ngụ của các thần linh.

Tháp phụ thứ nhất thờ thần bò Nandin, cưỡi thần Shiva, cao khoảng 12m. Tháp phụ thứ hai thờ thần Lửa, tuy bị tàn phá nhưng vẫn giữ được những đặc điểm kiến trúc đặc sắc.

Các di tích và hiện vật tại Tháp Chăm Poshanư

Mặc dù tháp Chăm Poshanư đã trải qua nhiều lần sửa chữa và tôn tạo, nhưng vẫn còn giữ được nhiều di tích và hiện vật quý giá. Các hiện vật này chủ yếu là các tượng thờ, các linh vật, và những đồ vật mang giá trị lịch sử, văn hóa.

• Tượng thần Shiva: Tháp lớn nhất là nơi thờ thần Shiva, tượng có kích thước lớn, được chế tác tinh xảo với những đặc điểm nổi bật như mắt, mũi, tai, tóc được thể hiện rất chi tiết.
• Các tượng thờ khác: Bên cạnh tượng thần Shiva, các tháp còn thờ các tượng của các vị thần khác trong hệ thống tôn thờ của người Chăm, chẳng hạn như thần Vishnu và nữ thần Durga. Những tượng này được làm bằng đá hoặc gốm, phản ánh sự tôn kính và tín ngưỡng của người dân Chăm đối với các vị thần.
• Các hiện vật khảo cổ: Ngoài ra, tại khu vực tháp Chăm Poshanư, các nhà khảo cổ còn phát hiện ra nhiều hiện vật khác như các loại gốm sứ, các công cụ lao động, và những đồ vật mang đậm dấu ấn văn hóa Chăm.

Tháp Chăm Poshanư trong tín ngưỡng và văn hóa Chăm

Các vị thần được tôn thờ tại đây có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống tâm linh của người Chăm. Đặc biệt, thần Shiva được tôn thờ như vị thần tối cao trong tín ngưỡng Ấn Độ giáo của người Chăm, với những nghi lễ cúng tế được tổ chức tại tháp vào những ngày lễ lớn.

Tháp Chăm Poshanư cũng là nơi tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật truyền thống của người Chăm. Các lễ hội, nghi lễ tôn thờ thần linh, và những sự kiện văn hóa diễn ra tại tháp mang đậm bản sắc và lịch sử của người Chăm. Những sự kiện này không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn thu hút du khách trong và ngoài nước đến tham quan, tìm hiểu về văn hóa Chăm.

Thời điểm lý tưởng để đến tháp Chăm Poshanư

Du khách có thể tham quan tháp vào bất kỳ thời điểm nào trong năm, tuy nhiên, vào các dịp lễ hội của người Chăm, tháp sẽ được tổ chức các nghi lễ, giúp du khách có thể tham gia và trải nghiệm những hoạt động văn hóa độc đáo. Hàng năm, tại tháp Chăm Poshanư, nhiều lễ hội đặc sắc được tổ chức, thu hút đông đảo du khách và cộng đồng người Chăm tham gia. Một số lễ hội tiêu biểu như:

• Lễ hội Rija Nưga, Poh Mbăng Yang: Thường tổ chức vào tháng Giêng âm lịch.
• Lễ hội Katê: Diễn ra vào tháng 7 Chăm lịch (khoảng tháng 9 – 10 Dương lịch) với các hoạt động múa, nhạc, biểu diễn nghệ thuật đặc sắc.

Các trải nghiệm không thể bỏ lỡ tại tháp chăm Poshanư

• Chụp ảnh tại tháp Chăm Poshanư: Du khách có thể tạo dáng chụp ảnh với những phong cách khác nhau, từ truyền thống đến hiện đại, để lưu lại những khoảnh khắc đáng nhớ.
• Dạo quanh khuôn viên tháp: Ngoài các tháp, khuôn viên nơi đây còn có những khu vực xanh mát, như hàng phượng vĩ và vườn hoa giấy đặc trưng.
• Giao lưu với người Chăm: Du khách có thể trò chuyện và tìm hiểu văn hóa, phong tục của người Chăm qua các hoạt động truyền thống.
• Thưởng thức nghệ thuật dân gian: Bạn sẽ được trải nghiệm các tiết mục nghệ thuật dân gian của người Chăm, như dệt vải thủ công, tạo cơ hội học hỏi nền văn hóa lâu đời này.

Lưu ý khi tham quan tháp Chăm Poshanư

• Trang phục: Du khách nên ăn mặc lịch sự, tôn trọng nơi thờ tự. Tránh mặc đồ ngắn, hở hang khi đến khu vực thờ cúng.
• Giữ gìn vệ sinh: Nên giữ gìn vệ sinh môi trường, không vứt rác bừa bãi.
• Tôn trọng tín ngưỡng: Tháp Chăm Poshanư là nơi thờ cúng các vị thần của người Chăm, vì vậy, du khách cần tôn trọng các nghi thức và không làm ồn ào khi tham quan.

Với giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc biệt, tháp Chăm Poshanư xứng đáng là một trong những điểm đến nổi bật của du lịch Phan Thiết, giúp du khách hiểu rõ hơn về văn hóa và lịch sử của người Chăm. Nếu bạn đang lên kế hoạch du lịch tại Phan Thiết, đừng quên ghé thăm tháp Chăm Poshanư để có những trải nghiệm đáng nhớ.