Chùa Bốn Mặt - Ngôi cổ tự gần 500 năm tuổi linh thiêng bậc nhất Sóc Trăng

Ngôi chùa mang đậm dấu ấn văn hóa Khmer nổi bật với bốn pho tượng Phật quay về bốn hướng biểu trưng cho sự từ bi và trí tuệ. Đến đây, du khách có thể chiêm bái, cảm nhận vẻ đẹp giao hòa giữa tín ngưỡng và nghệ thuật kiến trúc.

Tìm hiểu về chùa Bốn Mặt Sóc Trăng

• Địa chỉ: Chợ Cũ, xã Phú Tân, huyện Châu Thành, tỉnh Sóc Trăng.

Chùa Bốn Mặt nằm cách trung tâm TP. Sóc Trăng khoảng 6km về hướng huyện Kế Sách. Đây là một trong những ngôi chùa cổ kính và lâu đời bậc nhất không chỉ ở Sóc Trăng mà còn của cả khu vực miền Tây Nam Bộ.

Theo lời kể của các vị sư tại chùa, chùa Bốn Mặt được xây dựng vào khoảng năm 1537 – đầu thế kỷ XVI. Trải qua gần 500 năm tồn tại, chùa vẫn giữ được nét kiến trúc đặc trưng của Phật giáo Nam tông Khmer. Quần thể chùa gồm nhiều hạng mục quan trọng như Chính điện, Sala, tháp để cốt, khu nhà ở của các sư, nhà tiếp khách, lò hỏa táng,...

Hướng dẫn di chuyển đến chùa Bốn Mặt Sóc Trăng

Để di chuyển đến chùa Bốn Mặt từ trung tâm TP. Sóc Trăng, bạn bắt đầu theo hướng ra khỏi thành phố về phía huyện Kế Sách. Từ đây đi theo đường Hùng Vương hoặc Quốc lộ 1A hướng về Cầu Quay. Sau đó rẽ vào Tỉnh lộ 932 và tiếp tục di chuyển theo hướng về xã Phú Tân. Khi đến khu vực Chợ Cũ bạn sẽ dễ dàng nhận thấy bảng chỉ dẫn đến chùa hoặc có thể hỏi người dân địa phương.

Lịch sử và truyền thuyết về chùa Bốn Mặt

Truyền thuyết kể lại rằng vào đầu thế kỷ XVI khi người Khmer khai khẩn vùng đất hoang để làm rẫy, họ bất ngờ phát hiện một pho tượng Phật bằng đá có bốn mặt, mỗi mặt quay về một hướng khác nhau, điều kỳ diệu là mỗi hướng còn có thêm 5 vị Phật khác. Trên tượng có những hoa văn chạm khắc tinh xảo đến mức người xưa tin rằng không phải do bàn tay con người tạo nên. Nhận thấy đây là điềm lành, người dân đã xây dựng ngôi chùa vào năm 1537 và rước tượng về thờ phụng.

Một câu chuyện kỳ bí khác gắn liền với tượng Phật là khi rước tượng vào chùa, bốn chàng trai khỏe mạnh không thể nhấc nổi pho tượng, sau đó một vị bô lão trong làng được báo mộng rằng phải có 8 người (4 nam, 4 nữ) ăn chay trường 49 ngày mới có thể di chuyển được tượng. Thật kỳ lạ là khi thực hiện đúng như lời báo mộng, pho tượng đã được rước vào chùa thành công.

Kiến trúc độc đáo của chùa Bốn Mặt Sóc Trăng

Khuôn viên chùa

Ban đầu chùa Bốn Mặt được dựng lên bằng những vật liệu thô sơ như tre, gỗ, đất và lá – phản ánh nét mộc mạc, giản dị của một ngôi chùa Khmer xưa. Trải qua ba lần trùng tu lớn, ngày nay chùa đã trở thành một công trình kiến trúc Khmer quy mô, bề thế tọa lạc trên khu đất rộng hơn 6.500m².

Ngay từ cổng tam quan du khách đã có thể cảm nhận vẻ đẹp độc đáo và tinh xảo qua ba ngọn tháp tròn cao năm tầng được chạm khắc công phu kết hợp hài hòa với các biểu tượng thần thoại đặc trưng trong văn hóa Khmer như thần Reahu, rắn thần Nagar và chim thần Krud.

Bước vào khuôn viên chùa, điểm nhấn ấn tượng nhất chính là cặp rắn thần Nagar chín đầu dài hơn 20 mét – biểu tượng thiêng liêng đại diện cho sự che chở của Đức Phật đồng thời mang ý nghĩa đem lại bình an và thịnh vượng. Không gian chùa thêm phần sinh động và thanh tịnh nhờ hàng loạt cây hồng nhung cổ thụ tỏa bóng mát, có cây đã tồn tại hơn 100 năm, trái chín quanh năm với hương vị thơm ngọt trở thành nét thu hút đặc biệt đối với khách hành hương gần xa.

Chính điện

Chính điện của chùa Bốn Mặt có diện tích khoảng 225m² được xây dựng từ những vật liệu tự nhiên như rơm, cát và đất sét tạo nên kết cấu độc đáo và âm thanh vang vọng rất riêng mỗi khi gõ vào tường – điều hiếm thấy trong các công trình hiện đại. Phần mái chính điện được thiết kế theo kiểu tam cấp với đỉnh mái gắn tháp nhọn nổi bật là tượng Maha Prum bốn mặt – biểu tượng thiêng liêng trong tín ngưỡng Bà la môn giáo.

Bao quanh mái là những chi tiết chạm khắc tinh xảo mang đậm sắc thái văn hóa Khmer gồm hình tượng rồng uốn lượn, tiên nữ Keynor mình chim với vẻ mặt hiền hòa cùng chim thần Krud ngậm hồng ngọc – biểu trưng cho sự bảo vệ và nâng đỡ linh thiêng.

Bên trong chính điện là pho tượng Phật Bốn Mặt bằng đá – biểu tượng gắn liền với truyền thuyết khởi nguyên của chùa được đặt trang trọng ở gian trước. Tiếp nối là khoảng 40 tượng Phật khác góp phần tạo nên không gian tâm linh trang nghiêm. Ở vị trí trung tâm là tượng Phật Thích Ca cao 2 mét trong tư thế ngồi thiền tĩnh lặng trên bệ sen được chạm khắc hoa văn tỉ mỉ thể hiện sự tôn kính và nghệ thuật điêu luyện của người Khmer xưa.

Các công trình phụ

Ngoài chính điện, chùa Bốn Mặt Sóc Trăng còn có nhiều công trình nổi bật khác:

• Ao Mách Cha Linh với tháp cao 20m và tượng Phật Thích Ca ngồi trên rắn bảy đầu. Xung quanh ao có tượng Phật Bốn Mặt và tượng 12 con giáp.
• Giếng Tiên gồm Giếng Ông (phía trước) và Giếng Bà (phía sau) gắn liền với truyền thuyết dân gian về đôi trai gái đào giếng xưa kia – mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc trong văn hóa Khmer.
• Phòng trưng bày hiện vật, phòng đọc sách, đội ca múa nhạc Khmer và câu lạc bộ đua ghe ngo – góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa địa phương.

Chùa Bốn Mặt Sóc Trăng không chỉ mang đậm dấu ấn văn hóa Khmer mà còn là nơi lưu giữ không gian tâm linh thanh tịnh giữa lòng miền Tây. Nếu có dịp ghé thăm Sóc Trăng, bạn nhất định đừng bỏ lỡ cơ hội đến đây để cảm nhận vẻ đẹp cổ xưa, chiêm bái tượng Phật huyền thoại và khám phá những giá trị văn hóa sâu sắc của cộng đồng Khmer bản địa.