Tránh nóng mùa hè bằng cách đến các tỉnh miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lào Cai, Sơn La, Lai Châu, Cao Bằng hay Yên Bái luôn là lựa chọn hấp dẫn với không khí mát lành, thiên nhiên hùng vĩ và những trải nghiệm văn hóa đặc sắc. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn thời tiết chuyển biến phức tạp, tiềm ẩn rủi ro thiên tai như mưa lớn kéo dài, lũ quét và sạt lở đất.
Trước mỗi chuyến đi khoảng 1–2 tuần, bạn nên theo dõi sát các bản tin thời tiết, đặc biệt từ các nguồn uy tín như Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia. Hạn chế tối đa việc di chuyển vào những ngày mưa lớn kéo dài hoặc khi có cảnh báo thiên tai. Chuẩn bị lịch trình rõ ràng theo từng chặng, bao gồm thời gian, điểm nghỉ ngơi và phương án dự phòng trong trường hợp thời tiết xấu.
Thời tiết miền núi biến đổi nhanh chóng, vì vậy hành trang không thể thiếu áo mưa, ô gập gọn, quần áo khô nhanh, giày đi bộ chống trượt và túi chống nước cho điện thoại, ví, máy ảnh... Balo hoặc vali nên có lớp bọc chống thấm để bảo vệ đồ đạc cá nhân. Nếu đi trekking, nên mang theo gậy leo núi để hỗ trợ di chuyển an toàn hơn.
Nếu bạn lần đầu đến khu vực vùng cao, việc liên hệ trước với người dân địa phương hoặc thuê hướng dẫn viên bản địa sẽ rất hữu ích. Họ không chỉ giúp bạn nắm bắt thông tin thời tiết và địa hình thực tế mà còn hỗ trợ khi có sự cố xảy ra. Kết nối với dân bản cũng là cách để bạn có thêm trải nghiệm văn hóa đáng nhớ.
Những khu vực bên bờ suối, ven sông hay sát vách núi tuy đẹp nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ rất lớn khi trời mưa. Đặc biệt vào ban đêm, nếu có lũ ống hoặc đất đá trôi từ trên cao, bạn sẽ không có đủ thời gian phản ứng. Hãy chọn nơi bằng phẳng, cao ráo, xa nguồn nước và có thể sơ tán dễ dàng nếu cần.
Các cung đường đèo núi vốn đã khó đi, khi trời tối và mưa sẽ càng nguy hiểm. Nhiều đoạn đường trơn trượt, không có đèn, tầm nhìn hạn chế, nguy cơ tai nạn rất cao. Tốt nhất nên kết thúc lịch trình trong ngày trước 17h và tránh di chuyển qua vùng hẻo lánh khi trời tối.
Dù có kinh nghiệm trekking, bạn vẫn nên tránh thám hiểm một mình. Các địa điểm như thác nước, hang động hay hồ sâu luôn ẩn chứa nguy hiểm như dòng chảy ngầm, đá trơn hoặc động vật hoang dã. Hãy đi theo nhóm và luôn thông báo với người khác về kế hoạch của mình.
Nhiều trường hợp đáng tiếc xảy ra khi du khách vẫn nán lại chờ tạnh mưa ở thác hay hồ nước mà không biết rằng lũ có thể đổ về bất ngờ. Nếu đang tắm suối hoặc dã ngoại mà trời chuyển âm u hoặc có mưa nhẹ, hãy di chuyển lên vùng cao ngay lập tức, không chần chừ.
Tháng 6 và 7 là cao điểm mùa mưa ở vùng núi phía Bắc. Nếu bạn muốn tránh rủi ro thiên tai, hãy cân nhắc lên đường vào khoảng tháng 8 hoặc 9 trở đi. Đây là thời gian thời tiết khô ráo, thích hợp để săn mây, ngắm lúa chín và trekking khám phá những cung đường đẹp nhất trong năm.