Ghé thăm đền Hồng Sơn Nghệ An - Chứng tích văn hóa và tâm linh xứ Nghệ

Du lịch Nghệ An ghi dấu ấn với những điểm đến tâm linh giàu giá trị lịch sử, trong đó đền Hồng Sơn là biểu tượng nổi bật. Ngôi đền sở hữu kiến trúc tinh xảo mang đậm phong cách nghệ thuật triều Nguyễn, hài hòa giữa vẻ uy nghiêm và nét cổ kính. Nhờ đó, nơi đây luôn là điểm dừng chân linh thiêng, thu hút đông đảo du khách thập phương.

Đền Hồng Sơn ở đâu?

• Địa chỉ: Phường Hồng Sơn, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An

Nằm bên dòng sông Cửa Tiền thơ mộng, đền Hồng Sơn – hay còn gọi là Võ Miếu Linh Từ – là một trong những địa điểm tâm linh nổi bật tại Nghệ An. Với không gian thoáng đãng, hài hòa giữa thiên nhiên và kiến trúc cổ kính, ngôi đền không chỉ thu hút khách hành hương mà còn là điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích văn hóa và lịch sử.

Theo ghi chép sử sách, đền được xây dựng vào thời Nguyễn, ban đầu mang tên Võ Miếu, thờ Quan Vân Trường – một danh tướng nổi tiếng Trung Hoa. Về sau, dân gian quen gọi là đền Đức Ông. Khi ngôi đền thuộc về địa phận phường Hồng Sơn, tên gọi đền Hồng Sơn chính thức được sử dụng cho đến nay.

Bên trong khuôn viên, đền có nhiều cây xanh, hoa cảnh được chăm chút kỹ lưỡng, tạo nên không gian thanh tịnh và trang nghiêm. Không chỉ thờ Quan Vân Trường, đền Hồng Sơn hiện còn là nơi thờ tự nhiều vị thần linh, trong đó có 18 vị vua Hùng – những người có công dựng nước.

Kiến trúc cổ kính đầy giá trị tại đền Hồng Sơn – Võ Miếu Linh Từ

Đền Hồng Sơn (Võ Miếu Linh Từ) là một quần thể kiến trúc tâm linh tiêu biểu của Nghệ An, gồm 19 hạng mục công trình mang đậm phong cách cổ xưa và nghệ thuật thời Nguyễn. Nơi đây vừa gìn giữ nét trầm mặc của lịch sử, vừa toát lên vẻ tráng lệ, uy nghi của một công trình linh thiêng.

Những hạng mục có giá trị lâu đời nhất vẫn còn được bảo tồn nguyên vẹn từ thời Nguyễn gồm: Tạc môn, tam quan, gác trống, gác chuông, tháp, trung điện và thượng điện. Trong khi đó, các công trình như hạ điện, tả vu, hữu vu, tường bao và sân được trùng tu hoặc xây mới, tạo nên sự hài hòa giữa xưa và nay.

Phần thượng điện – trung tâm linh thiêng bậc nhất trong đền – có diện tích 102m². Mái đền được thiết kế theo lối uốn cong mềm mại, xếp thành 4 tầng chồng lớp, nổi bật với hình rồng, phượng được đắp nổi đầy tinh xảo. Bên trong thượng điện tôn trí tượng Ngọc Hoàng Thượng Đế trên cao, bên dưới là tượng của nhiều vị danh tướng lừng lẫy như Trần Hưng Đạo, Yết Kiêu, Dã Tượng… phản ánh tinh thần thượng võ và tôn vinh anh hùng dân tộc.

Trung điện – rộng 65m² – nổi bật với nghệ thuật điêu khắc gỗ truyền thống. Từng hình tượng như chim muông, hoa sen, cá lượn… được chạm khắc sinh động trên các kèo, xà, cột. Các họa tiết tứ linh (long, lân, quy, phụng) kết hợp cùng hoa văn lá, cành được bố trí hài hòa, tinh tế, thể hiện trình độ mỹ thuật cao của các nghệ nhân xưa.

Phần hạ điện là công trình có quy mô lớn nhất trong toàn bộ đền với diện tích lên đến 274m². Không gian nơi đây vẫn giữ nguyên phong cách kiến trúc truyền thống, với bàn thờ, khám thờ sơn son thếp vàng, nhiều câu đối, hoành phi cổ và các khí cụ tế lễ như trống, chiêng, gươm, giáo bằng gỗ. Đây cũng là nơi chuẩn bị nghi lễ quan trọng trong các kỳ tế lễ lớn nhỏ của đền.

Từng đường nét kiến trúc, từng vật phẩm trong đền đều là minh chứng sống động cho bề dày lịch sử và chiều sâu văn hóa tâm linh của người Nghệ. Đền Hồng Sơn không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là “bảo tàng sống” lưu giữ hồn cốt của nghệ thuật kiến trúc cổ Việt Nam.

Lễ hội đền Hồng Sơn 

Mỗi năm, đền Hồng Sơn tổ chức ba kỳ lễ hội lớn, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách thập phương về tham dự. Đây là dịp để tưởng nhớ các bậc tiền nhân, đồng thời tôn vinh truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc.

Ba dịp lễ quan trọng diễn ra tại đền gồm: Giỗ Thánh Mẫu Liễu Hạnh vào ngày 3/3 âm lịch, Giỗ Tổ Hùng Vương vào ngày 10/3 âm lịch và Giỗ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn vào ngày 20/8 âm lịch. Mỗi kỳ lễ đều được tổ chức trang trọng với các nghi thức tế lễ truyền thống xen lẫn phần hội sôi nổi.

Phần lễ được thực hiện bài bản và linh thiêng, bao gồm đại tế lễ, lễ yết cáo, lễ tạ và lễ rước kiệu. Cụ thể, vào sáng 3/3 âm lịch diễn ra đại tế lễ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, chiều cùng ngày tổ chức lễ yết cáo. Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương bắt đầu bằng lễ yết cáo vào chiều 9/3 và đại lễ vào sáng 10/3, sau đó là lễ tạ vào buổi chiều. Đến ngày 19 và 20/8 âm lịch, lễ yết cáo và lễ rước kiệu Hưng Đạo Đại Vương được tổ chức long trọng, kết thúc bằng lễ tạ trang nghiêm vào chiều 20/8.

Phần hội tại đền Hồng Sơn diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động mang đậm bản sắc văn hóa dân gian. Các trò chơi truyền thống như chọi gà, cờ người, cờ thẻ thu hút sự quan tâm của nhiều lứa tuổi. Bên cạnh đó, các bộ môn thể thao như bóng bàn, bóng chuyền cũng được tổ chức nhằm tạo không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng. Đặc biệt, các tiết mục văn nghệ mang âm hưởng dân ca Nghệ Tĩnh và hát chầu văn mang lại nét đặc sắc, góp phần gìn giữ giá trị văn hóa phi vật thể của địa phương.