Bánh trùng mật mía: Từ món ăn quen thuộc trở thành đặc sản Vĩnh Phúc

Bánh trung mật mía - Món ăn truyền thống của Vĩnh Phúc

Cho đến nay, nhiều người dân Vĩnh Tường vẫn không nhớ rõ bánh trùng mật mía có từ bao giờ, chỉ biết rằng món bánh này đã có mặt từ rất lâu, trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức của những thế hệ đi trước. 

Bánh trùng mật mía được xem là “người anh em” của bánh trôi, bánh chay bởi nguyên liệu và cách làm khá tương đồng. Tuy nhiên, bánh trùng lại có sự khác biệt về kích cỡ và một số nguyên liệu, mang đến hương vị đặc trưng khó quên. Trước đây, bánh trùng mật mía là món ăn chỉ dành cho những gia đình khá giả, còn những gia đình nghèo phải đợi đến ngày 10-10 âm lịch hoặc dịp Tết mới có cơ hội thưởng thức. 

Chính vì thế, món bánh này luôn gắn liền với ký ức tuổi thơ và được những người con xa quê nhớ thương như một thức quà đặc biệt. Ngày nay, bánh trùng mật mía đã trở nên phổ biến hơn, và du khách khi đến Vĩnh Tường có thể dễ dàng tìm thấy và thưởng thức hương vị ngọt ngào, dân dã này.

Nguyên liệu làm nên bánh trùng mật mía

Nguyên liệu làm nên bánh trùng mật mía Vĩnh Tường khá đơn giản nhưng lại chứa đựng sự tinh tế và hương vị quê hương. Người dân nơi đây tận dụng những nguyên liệu dân dã, có sẵn trong tự nhiên để tạo nên món bánh ngon nức tiếng. Gạo nếp, loại gạo đứng thứ hai chỉ sau gạo tẻ ở Vĩnh Tường, là yếu tố quan trọng giúp bánh trùng mật mía có được độ dẻo, bùi đặc trưng. Gạo nếp phải là giống ngon, hạt to tròn đều, trắng sáng, căng bóng và thơm phức, mang đến không chỉ giá trị dinh dưỡng cao mà còn độ dẻo dính, làm nền tảng cho các loại bánh ngon khác.

Mật mía, một sản phẩm đậm đà hương vị từ cây mía, không thể thiếu trong món bánh này. Sau khi ép lấy nước, mía được nấu chín, cô đặc thành mật. Điều quan trọng để có mật mía ngon chính là khâu giữ lửa trong quá trình nấu. Mật mía hoàn hảo có màu nâu cánh gián, không bị cháy khét và mùi thơm nhẹ nhàng, quyến rũ.

Bên cạnh gạo nếp và mật mía, gừng tươi và vừng rang là hai nguyên liệu làm cho bánh thêm phần hấp dẫn. Gừng tươi không chỉ tạo ra mùi hương đặc trưng mà còn giúp ấm bụng, trong khi vừng rang vàng ươm, thơm nức làm món bánh trông bắt mắt hơn và thêm phần thơm ngon. Những nguyên liệu này, dù đơn giản nhưng lại kết hợp hài hòa, tạo nên món bánh trùng mật mía Vĩnh Tường vừa ngon miệng, vừa đậm đà bản sắc quê hương.

Sự khéo léo làm nên bánh trùng mật mía

Để làm nên món bánh trùng mật mía thơm ngon, không chỉ là việc lựa chọn nguyên liệu mà còn phụ thuộc rất nhiều vào sự khéo léo và tinh tế của người làm. Đầu tiên, gạo nếp phải được chọn lọc kỹ càng, sau đó đãi sạch và ngâm qua đêm trong nước để bánh có độ dẻo và mềm mại. Tiếp theo, gạo được nghiền thành bột mịn rồi để ráo nước, chuẩn bị cho công đoạn nặn bánh.

Dưới bàn tay khéo léo của các chị, các mẹ, và thậm chí là các em nhỏ, những chiếc bánh trùng mật mía được nặn đều tay, với kích thước lớn hơn so với bánh trôi, bánh chay. Sau khi nặn xong, công đoạn tiếp theo là nấu nước mật mía. Để bánh có độ ngọt vừa phải và hương vị đặc trưng, người làm sẽ đun sôi một ít nước lọc và mật mía, thêm vào gừng tươi thái sợi hoặc đập dập, tạo nên một mùi thơm quyến rũ, khó cưỡng.

Khi nước mật mía sôi, từng viên bánh sẽ được thả vào nồi, cần chú ý thả đều tay, tránh để bánh chồng lên nhau, để bánh không bị dính. Khi bánh chuyển từ màu trắng sang trong suốt và nổi lên mặt nước, đó là dấu hiệu bánh đã chín. Lúc này, cần nhanh chóng vớt bánh ra khỏi nồi hoặc tắt lửa (nếu chưa ăn ngay) để tránh bánh bị chín quá, làm mất độ dẻo và hương vị đặc trưng. Quá trình này đòi hỏi sự tỉ mỉ và chăm chút để mỗi chiếc bánh ra lò đều mang đến hương vị ngọt ngào, thơm lừng.

Thưởng thức bánh trùng mật mía ngon nhất

Khi thưởng thức bánh trùng mật mía, chỉ cần múc 3 đến 4 viên bánh cho vào bát nhỏ, rưới một lớp nước mật mía sóng sánh và rắc lên trên một ít vừng rang vàng ươm. Khi cắn một miếng, bạn sẽ cảm nhận được sự hòa quyện hoàn hảo của từng thành phần. Đó là sự dẻo bùi từ gạo nếp, vị ngọt thanh mát từ mật mía, hương thơm quyến rũ của gừng tươi và sự bùi béo của vừng rang, tất cả tạo nên một món bánh dân dã mà vẫn đầy đủ tinh hoa.

Bánh trùng mật mía có thể thưởng thức cả khi nóng hổi hoặc nguội, mỗi cách ăn đều mang đến những trải nghiệm thú vị riêng. Vào mùa đông, bánh ăn nóng giúp xua tan cái lạnh, mang đến sự ấm áp. Trong khi đó, mùa hè, thưởng thức bánh nguội lại đem lại cảm giác mát mẻ, ngọt ngào và sảng khoái.