Tổng hợp 10 lễ hội nổi tiếng nhất ở Sapa, Lào Cai

Hòa mình vào không khí lễ hội tưng bừng, du khách có cơ hội khám phá những nét đẹp văn hóa ngàn đời nay được người dân nơi đây trân trọng và gìn giữ. Bài viết này sẽ giới thiệu đến bạn top 10 lễ hội nổi tiếng nhất ở Sapa, Lào Cai, hứa hẹn mang đến cho bạn những trải nghiệm đáng nhớ trong hành trình khám phá vùng đất này.

Lễ hội xuống đồng Sapa

• Nơi diễn ra: Xã Bản Hồ, Sapa
• Thời gian: Sáng mùng 8 Tết âm lịch

Lễ hội xuống đồng Sa Pa diễn ra với hai phần chính: lễ và hội. Phần lễ bắt đầu bằng nghi thức rước nước và rước đất trang trọng. Đoàn rước gồm thầy cúng, đội trống kèn và hai đôi nam nữ chưa lập gia đình khiêng kiệu. Kiệu rước được trang trí lộng lẫy với nhiều màu sắc, mang biểu tượng âm dương ngũ hành. Thầy cúng, người được dân làng tin tưởng, đóng vai trò là người cầu nối giữa dân làng và thần linh.

Theo sau đoàn rước là các lễ vật dâng lên thần linh và đội chiêng trống đi hai bên thầy cúng. Khi đến địa điểm làm lễ, thầy cúng sẽ ra hiệu lệnh cho đội chiêng trống nổi ba hồi và bắt đầu nghi lễ. Thầy cúng thực hiện các nghi thức cúng bái, khấn nguyện và phun nước để xua đuổi tà ma, cầu mong những điều tốt lành cho dân bản.

Lễ hội Tết cơm mới

• Nơi diễn ra: Bản Nậm Sài - Lào Cai
• Thời gian: Thường diễn ra vào mùa đông, mùa thu hoạch

Lễ hội Tết cơm mới, nét văn hóa độc đáo của người Xá Phó ở Sa Pa, thường được tổ chức vào dịp đầu vụ thu hoạch lúa. Đây là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với tổ tiên, những người đã ban phước cho một mùa màng bội thu.

Theo truyền thống, người phụ nữ trong gia đình sẽ đảm nhận vai trò cắt lúa mới trong lễ hội này. Vào ngày được chọn, họ phải thức dậy từ sớm, mặc quần áo mới và lặng lẽ đi ra đồng mà không được phép trò chuyện hay gặp gỡ bất kỳ ai trên đường. Điều này thể hiện sự tôn trọng và giữ bí mật khi thực hiện nghi thức rước hồn lúa mới về nhà.

Khi đón hồn lúa mới về, mọi thứ trong gia đình đều phải được chuẩn bị một cách tươm tất nhất. Sau khi hoàn thành các nghi lễ, chủ nhà sẽ mời cơm tất cả những người tham dự và rót 3 lần rượu mời. Người được mời phải uống hết rượu và sau đó cùng nhau chúc tụng cho một mùa màng mới bội thu.

Lễ hội Nào Cống

• Nơi diễn ra: Ngôi miếu 3 gian ở đầu cầu treo sang Bản Tả Van
• Thời gian: Ngày Thìn tháng 6 âm lịch

Lễ hội Nào Cống, một trong những lễ hội đặc sắc và nổi tiếng bậc nhất tại Sapa, được tổ chức thường niên tại thung lũng Mường Hoa. Bắt nguồn từ một ngôi miếu cổ 3 gian được xây dựng từ những năm 1950 tại Tả Van, lễ hội này là nơi người dân địa phương gửi gắm lòng thành kính đến các vị thần linh.

Vào dịp lễ hội, mỗi gia đình sẽ cử một thành viên đại diện, không phân biệt giới tính, tham gia vào các hoạt động. Lễ hội Nào Cống là dịp để cầu nguyện sự bình an cho gia đình, mùa màng bội thu và là biểu tượng văn hóa chung của ba dân tộc Dao, Mông và Giáy tại Sapa.

Lễ hội Gầu Tào

• Nơi diễn ra: Tất cả các làng, xã, huyện có người Mông sinh sống
• Thời gian: Từ mùng 1 đến 15/1 Âm lịch

Lễ hội Gầu Tào, một trong những lễ hội tiêu biểu và mang đậm bản sắc văn hóa của người Mông, là dịp để mọi người cùng nhau "chơi ngoài trời", theo nghĩa đen của từ này. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm của người Mông, bắt nguồn từ tục lệ cầu con hoặc cầu sức khỏe cho con cái. Các gia đình sẽ làm lễ cúng thần núi và xin phép làng tổ chức lễ hội Gầu Tào để đáp ứng mong ước này.

Trong lễ hội, người dân sẽ thực hiện nghi lễ cúng tạ trời đất, cầu mong thần linh ban cho gia đình sức khỏe và sự thịnh vượng. Lễ hội Gầu Tào cũng là dịp để cầu phúc, cầu lộc cho dân bản, tạ ơn trời đất, núi sông đã ban cho một mùa màng bội thu và sự phát triển của gia súc, gia cầm. Đây được coi là lễ hội lớn và đặc sắc nhất ở Sapa, là cơ hội để dân làng tụ tập, giao lưu, gắn kết tình làng nghĩa xóm và cũng là lễ hội được du khách mong chờ nhất.

Phần nghi lễ chính của lễ hội là các tiết mục thi tài đặc sắc của các chàng trai, cô gái. Những tiếng khèn, những tràng cười vang vọng khắp bản làng, báo hiệu một mùa xuân mới đã đến, hứa hẹn một năm mới với nhiều thành công, cuộc sống ấm no, sung túc và đầy đủ.

Lễ hội Tết nhảy

• Nơi diễn ra: Nhà ông trưởng họ ở bản Tả Phìn
• Thời gian: Cuối giờ Thìn, đầu giờ Tỵ ngày mùng 1 và 2 tháng Giêng

Tết nhảy là một trong những lễ hội Sapa đặc sắc, là nghi lễ cúng Bàn Vương thủy tổ với mong muốn cầu cho mùa màng tươi tốt. Đây là dịp để mọi người cùng nhau chào đón năm mới và thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên.

Ở lễ hội này, những điệu múa mang đậm giá trị văn hóa truyền thống được trình diễn. Mở đầu là điệu múa đón thần linh, tổ tiên về ăn Tết. Tiếp đến là điệu chào bố mẹ, tổ tiên với động tác nhảy một chân, đầu cúi, ngón tay trỏ giơ cao. Điệu mời tiên nương giáng trần được mô phỏng theo điệu cò bay với hai tay dang ngang vẫy vẫy nhịp nhàng.

Đặc biệt là điệu múa "tam nguyên an ham" do thầy múa và khoảng 10 thanh niên nam giới biểu diễn để mời thần thánh, binh tướng về dự. Tiếp đến là múa "ra binh vào tướng" với những động tác nhảy, quay, nhún, bật tung người nhanh, mạnh, dứt khoát trên nền nhạc cụ trầm hùng.

Những điệu múa đẹp, độc đáo cứ thế diễn ra trong suốt thời gian lễ hội, làm nao lòng du khách bởi sự uyển chuyển mà dứt khoát.

Lễ hội Nào Sồng

• Nơi diễn ra: Séo Mý Tỷ - Dền Thàng Tả Van
• Thời gian: Ngày Thìn tháng Giêng âm lịch

Lễ hội Nào Sồng, biểu tượng văn hóa độc đáo của người Mông, là dịp để dân làng thể hiện lòng thành kính với thần Thu Tỉ, vị thần cai quản đất đai và bảo vệ cuộc sống bình yên cho dân làng, gia súc. Lễ vật cúng tế thường là một đôi gà trống mái hoặc lợn, cùng với rượu thơm. Sau nghi thức cúng trang trọng, gà hoặc lợn sẽ được giết thịt, lấy tiết bôi vào gốc cây nơi thần ngự, như một cách tạ ơn và cầu mong sự phù hộ.

Ngoài ý nghĩa tâm linh, lễ hội Nào Sồng còn là dịp để cộng đồng người Mông cùng nhau bàn bạc về những vấn đề quan trọng trong cuộc sống. Các chủ gia đình sẽ cùng nhau đánh giá tình hình sản xuất, chăn nuôi trong năm qua, đồng thời đề ra phương hướng phát triển cho năm tới. Những quy định chung về sử dụng nguồn nước, chăm sóc mùa màng và giúp đỡ lẫn nhau cũng được đưa ra thảo luận và thống nhất.

Lễ hội Roóng Poọc

• Nơi diễn ra: Thôn Tả Van Giáy, xã Tả Van, Sapa, Lào Cai
• Thời gian: Ngày Thìn tháng Giêng Âm lịch

Lễ hội Roóng Poọc, một trong những lễ hội tiêu biểu ở Sapa, là dịp để người dân gửi gắm ước nguyện về cuộc sống ấm no, sung túc. Các nghi lễ và trò chơi trong lễ hội đều mang đậm dấu ấn của tín ngưỡng phồn thực, thể hiện mong muốn về sự sinh sôi, phát triển của vạn vật.

Ngoài ra, lễ hội Roóng Poọc còn là dịp để người dân cầu mưa thuận gió hòa. Hình ảnh con rồng bằng giấy màu vàng được dán lên vòng nhật nguyệt trong lễ hội chính là biểu tượng cho ước nguyện này.

Lễ hội Roóng Poọc thuộc loại hình lễ hội nông nghiệp, phản ánh lịch sử sản xuất nông nghiệp trồng lúa nước của người Giáy qua tín ngưỡng phồn thực, đa thần và thờ mặt trời. Lễ hội này được hình thành và phát triển từ cuộc sống lao động sản xuất của người Giáy ở Tả Van hàng trăm năm nay, mang trong mình những giá trị lịch sử và nhân văn sâu sắc.

Lễ hội hoa chuối

• Nơi diễn ra: Ngày 9/9 Âm lịch
• Thời gian: Ở một gia đình/ nhóm gia đình trong một thôn bản tại Sapa

Lễ hội hoa chuối, một biểu tượng văn hóa tâm linh sâu sắc của người Xá Phó, là dịp để cầu mong mùa màng bội thu, gia súc, gia cầm phát triển, cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

Các gia đình tham gia lễ hội mang theo những lễ vật truyền thống như rượu, gạo, chim nướng, mắm cá ủ chua và muối ớt để đóng góp cho gia đình chủ hội. Tất cả những vật phẩm này sẽ được sử dụng trong nghi lễ cúng tế. Chủ hội sắp xếp đồ cúng trên những chiếc mâm mây rừng, bày thành hàng lối trên khu đất tổ chức lễ hội. Các gia đình lần lượt thắp hương, cầu khấn những mong ước tốt lành. Khi hương tàn, chủ hội làm lễ hóa vàng và ra hiệu cho mọi người hạ lễ.

Người dân chọn cây chuối to, khỏe mạnh, đang trổ hoa để làm cây chuối lễ, với hy vọng mùa màng năm sau sẽ bội thu. Trên thân cây chuối, họ cắm thêm các loại hoa rừng, tượng trưng cho sự đoàn kết và gắn bó cộng đồng. Tất cả những hành động này thể hiện lòng thành kính, sự tôn nghiêm và ước mơ giản dị về một cuộc sống bình yên, sung túc.

Người dân chọn cây chuối to tốt, đang trổ hoa để làm cây chuối lễ. Với mong ước các mùa vụ tiếp theo sẽ được bội thu. Trên thân cây chuối, dân làng cắm lên thêm các loại hoa rừng thể hiện sự đoàn kết, gắn bó của cộng đồng. Họ dâng lên thần linh cả tấm lòng thành kính, tôn nghiêm với một ước mơ bình dị nhất.

Lễ hội quét làng 

• Nơi diễn ra: Xã Nậm Sài, Sapa
• Thời gian: Ngày Ngọ và Mùi tháng 2 Âm

Lược theo phong tục cổ truyền, người Xá Phó ở Sapa tin rằng tháng Hai là tháng của ma đói, chúng sẽ về làng quấy nhiễu cuộc sống bình yên của dân bản. Bởi vậy, lễ hội quét làng được tổ chức vào dịp này như một lời nguyện cầu cho một năm mới an lành, mùa màng bội thu và chăn nuôi phát triển.

Để chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại này, các trưởng tộc trong làng sẽ tụ họp tại nhà vị bô lão uy tín nhất để cùng nhau lên kế hoạch. Vào ngày hội chính thức, mỗi gia đình sẽ mang theo một bát gạo, một con gà, rượu và hương đến bãi đất trống để làm lễ cúng tế. Đối với những nhà có chó, dê hoặc lợn mang đến góp lễ, dân làng sẽ cùng nhau giúp công việc nhà nông trong một ngày để đền đáp.

Sau khi tập trung đầy đủ tại bãi đất trống, tất cả đàn ông trong làng sẽ cùng nhau thực hiện nghi thức mổ lợn, gà, dê, chó,... Thầy cúng sẽ cầm kiếm gỗ và cành đào trên tay, mặt bôi nhọ, rồi chia nhau đi làm lễ quét nhà cho từng hộ gia đình. Khi đến mỗi nhà, thầy cúng sẽ rót một chén rượu đặt lên bàn thờ gia tiên và bắt đầu múa kiếm gỗ để xua đuổi tà ma.

Lễ hội khèn hoa và mở cổng trời Fansipan

• Nơi diễn ra: Khu du lịch Sun World Fansipan Legend, Sapa
• Thời gian: Trong suốt kỳ nghỉ Tết Nguyên đán

Lấy cảm hứng từ văn hóa Tây Bắc rực rỡ sắc màu mỗi độ xuân về, Lễ hội Khèn hoa và Mở cổng trời Fansipan sẽ đưa du khách lạc vào không gian huyền ảo giữa mây ngàn núi biếc, nơi cõi thiền trên đỉnh thiêng ngập tràn an yên. Tại đây, những trải nghiệm tinh túy nhất của ngày Tết vùng cao đang chờ đón để du khách thỏa sức tận hưởng. Đây cũng là dịp để những người con Phật từ khắp nơi tề tựu, chiêm bái, cầu an, tìm về đức tin và thắp lên hy vọng cho một năm mới an lành.

Giữa không gian ngập tràn sắc xuân của khu du lịch, du khách sẽ được hòa mình vào văn hóa Tây Bắc và tìm lại những ký ức tuổi thơ tươi đẹp của ngày Tết cổ truyền. Chợ phiên náo nhiệt với vô vàn hàng hóa, những trò chơi dân gian truyền thống của đồng bào vùng cao cùng nhiều hoạt động hấp dẫn khác hứa hẹn sẽ mang đến một kỳ nghỉ xuân thật thú vị và đáng nhớ.

Sa Pa không chỉ quyến rũ du khách bởi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, khí hậu trong lành mà còn bởi những lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Hy vọng rằng, với top 10 lễ hội nổi tiếng nhất ở Sapa, Lào Cai được giới thiệu trong bài viết này, du khách sẽ có thêm những thông tin hữu ích để lựa chọn cho mình một thời điểm thích hợp nhất để đến với mảnh đất này và trải nghiệm những nét đẹp văn hóa truyền thống độc đáo, đầy màu sắc của vùng cao Tây Bắc Việt Nam.