Sở hữu vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc với lối kiến trúc độc đáo cùng không gian thanh tịnh, yên bình, ngôi chùa như một chốn bồng lai tiên cảnh, níu chân du khách thập phương. Địa Tạng Phi Lai không chỉ là nơi cầu an, lễ Phật mà còn là điểm đến lý tưởng để tìm về sự tĩnh lặng trong tâm hồn, tránh xa những ồn ào, xô bồ của cuộc sống thường nhật.
Hà Nam không chỉ nổi tiếng với những danh lam thắng cảnh nổi tiếng, mà còn là nơi tọa lạc của những ngôi chùa cổ kính, linh thiêng. Nổi bật trong số đó là chùa Địa Tạng Phi Lai Tự, một điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách thập phương.

Ngôi chùa còn được biết đến với những tên gọi khác như chùa Phi Lai Địa Tạng hay chùa Đùng, sở hữu bề dày lịch sử hơn một thiên niên kỷ. Tọa lạc trên một ngọn đồi nhỏ, tựa lưng vào dãy núi hình "Tả thanh long, Hữu bạch hổ", chùa Địa Tạng Phi Lai gìn giữ nhiều cổ vật quý giá, mang đậm dấu ấn lịch sử Phật giáo Việt Nam.
Không gian chùa rộng rãi, thoáng đãng với con đường dẫn vào được xây dựng khang trang. Điểm độc đáo của ngôi chùa là sân được lát sỏi trắng thay vì gạch đỏ như thông thường, tạo nên ấn tượng đặc biệt cho du khách ngay từ lần đầu ghé thăm.
Tọa lạc tại xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam, chùa Địa Tạng Phi Lai chỉ cách thủ đô Hà Nội khoảng 70km. Với không gian thanh tịnh, cảnh sắc nên thơ, ngôi chùa cổ kính này là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn, tạm lánh xa những ồn ào, náo nhiệt của phố thị.
Quý khách có thể lựa chọn di chuyển đến chùa Địa Tạng Phi Lai bằng phương tiện cá nhân hoặc xe khách:
Thời gian di chuyển bằng phương tiện cá nhân dự kiến khoảng 1 giờ đồng hồ. Đường đi khá thuận tiện và dễ di chuyển.

Theo lời kể của người dân địa phương, chùa Địa Tạng Phi Lai, tiền thân là chùa Đùng, được xây dựng từ thế kỷ XI với quy mô hơn 100 gian. Ngôi chùa cổ kính này gắn liền với nhiều dấu ấn lịch sử, từng là nơi vua Trần Nghệ Tông chọn làm chốn ẩn cư và cũng là nơi vua Tự Đức đến cầu tự.
Tuy nhiên, trải qua biến thiên của thời gian, chùa Đùng dần xuống cấp, hoang phế, bị cây cối bao phủ và rơi vào quên lãng. Mãi đến tháng 12/2015, Đại đức Thích Minh Quang đã tiếp nhận, tu tạo và xây dựng lại ngôi chùa trên nền móng cũ, đồng thời đổi tên thành chùa Địa Tạng Phi Lai.

Cái tên "Địa Tạng Phi Lai" mang ý nghĩa sâu sắc về sự giác ngộ và giải thoát. "Phi Lai" ý chỉ Đức Địa Tạng Vương Bồ Tát có thể đến hoặc không đến nơi này, bởi "nơi hóa đất Phật" là nơi Ngài không cần quay trở lại, ám chỉ cảnh giới giác ngộ tối cao.
Chùa Địa Tạng Phi Lai tự hào sở hữu những nét kiến trúc độc đáo, hòa quyện cùng thiên nhiên, tạo nên một tổng thể hài hòa, ấn tượng. Gạch ngói nơi đây được chạm khắc tinh xảo với nhiều họa tiết hoa văn đặc trưng thời Lý - Trần như hoa sen, rồng, phượng, hình thần chim Garuda - biểu trưng của vũ trụ. Đặc biệt, những cánh hoa sen với mũi nhọn hất lên là dấu ấn đặc trưng của nghệ thuật kiến trúc thế kỷ 11 - 14. Những cổ vật, linh vật được tìm thấy tại chùa cũng là minh chứng sống động cho lịch sử lâu đời của ngôi chùa.

Quần thể kiến trúc đa dạng:
Tòa Tam Bảo là công trình lớn nhất của chùa, với pho tượng Đức Địa Tạng uy nghi tọa lạc tại trung tâm. Bên phải chùa là khu vực thờ tự 42 vị sư tổ trụ trì qua các thời kỳ. Ngoài ra, chùa còn có nhiều công trình kiến trúc đặc sắc khác như điện Đức Ông, điện Đức Thánh Đạo Hiền, điện Phật Quan Thế Âm Bồ Tát, khu nhà ở cho tăng ni, Phật tử và khu vực tổ chức khóa tu.
Tháp Phổ Đồng - Nét chấm phá linh thiêng trên đỉnh Phi Lai:
Trên đỉnh núi Phi Lai sừng sững ngọn tháp Phổ Đồng cổ kính, được xây dựng từ thời Lý - Trần, là nơi an nghỉ của 40 đời tổ sư. Vào những ngày nắng đẹp, bóng tháp đổ dài, vắt qua hai làng Đùng và làng Tháp, tạo nên cảnh tượng kỳ vĩ, linh thiêng.

Tọa lạc giữa khung cảnh sơn thủy hữu tình, chùa Địa Tạng Phi Lai tựa lưng vào núi, mặt hướng ra ao sen thanh tịnh, hòa mình trong rừng thông xanh biếc. Bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ ấy càng tôn thêm vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc của ngôi chùa.
Ngay trước Tổ đường, 12 vòng tròn được vẽ trên nền sỏi trắng tượng trưng cho 12 nhân duyên của con người. Bên cạnh là tấm biển với dòng chữ "Khổ hải (biển khổ) vì là biển nên xin hãy đi lên bờ", nhẹ nhàng nhắc nhở du khách bước lên những phiến đá lát gần đó thay vì dẫm lên sỏi. Hình ảnh sỏi trắng còn mang ý nghĩa thiền định, giúp tâm hồn thanh tịnh, nhẹ nhàng.
Kiến trúc chùa Địa Tạng Phi Lai nổi bật với tượng Đức Địa Tạng uy nghiêm, phúc hậu với ba gam màu chủ đạo nâu, vàng, trắng. Khuôn viên chùa còn có vườn trái cây, thảo dược, rau rừng được chăm sóc cẩn thận. Dưới chân núi, nhà trồng nấm rộng khoảng 20m2 cung cấp nguồn thực phẩm sạch cho những bữa lẩu chay hay món ruốc chay thanh đạm.

Đặc biệt, thư viện với số lượng sách khổng lồ phủ kín các bức tường sẽ là "thiên đường" cho những ai yêu thích đọc sách, đặc biệt là sách về tu dưỡng tâm hồn. Sau những giờ phút tĩnh tâm, du khách có thể dạo bước ngắm nhìn những chậu phong lan khoe sắc sau nhà thờ Tổ, hoặc lên vườn thiền thưởng trà, nằm võng thư giãn, ngồi ghế đá phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh chùa từ trên cao.
Vẻ đẹp thanh tịnh của ngôi chùa cùng không gian linh thiêng nơi cửa Phật khiến mọi ưu phiền đều tan biến, nhường chỗ cho sự an lạc, thư thái. Địa Tạng Phi Lai không chỉ là một bức tranh phong cảnh tuyệt mỹ giữa đất trời Hà Nam, mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm về chốn tâm linh, nuôi dưỡng niềm tin và hy vọng trong cuộc sống.