Mộ và Khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông - Khám phá di tích quốc gia đặc biệt vừa được công nhận

Theo thông tin từ ông Trần Xuân Lương, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Tĩnh, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký quyết định xếp hạng 6 di tích trên toàn quốc là Di tích Quốc gia đặc biệt đợt 16.

Trong số 6 di tích được xếp hạng lần này, có Di tích Mộ và Khu lưu niệm Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác, tọa lạc tại huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, nơi lưu giữ những giá trị lịch sử và văn hóa quý báu về vị danh y nổi tiếng.

Ông Lương nhấn mạnh việc di tích được xếp hạng đúng vào dịp kỷ niệm 300 năm ngày sinh Hải Thượng Lãn Ông (1724-2024) là một sự kiện đặc biệt ý nghĩa. "Đây là dấu mốc mới quan trọng trong hành trình bảo tồn và phát huy giá trị di sản của Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác không chỉ ở Hà Tĩnh mà còn trên cả nước", ông Lương khẳng định.

Đại lễ kỷ niệm 300 năm ngày sinh và vinh danh Đại danh y Hải Thượng Lãn Ông dự kiến sẽ diễn ra vào tối 27/12 tại Quảng trường Thành Sen, thành phố Hà Tĩnh.

Đại lễ kỷ niệm hứa hẹn mang đến nhiều hoạt động đặc sắc. Mở đầu là nghi thức trao bằng công nhận Di tích Quốc gia đặc biệt cho Khu di tích Mộ và Khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông. Tiếp nối là chương trình nghệ thuật được dàn dựng công phu, gồm 3 phần chính: "Cơ duyên nghề thuốc", "Dấn thân dựng nghiệp" và "Thênh thang một cánh diều", khắc họa chân dung và cuộc đời của vị danh y lừng danh. Kết thúc đại lễ sẽ là màn bắn pháo hoa tầm cao với 500 quả và 90 giàn pháo hoa tầm thấp, thắp sáng bầu trời đêm, mang đến cho người dân và du khách những khoảnh khắc ấn tượng khó quên.

Để kịp thời phục vụ đại lễ kỷ niệm, Dự án Tu bổ, tôn tạo Di tích khu Mộ và Tượng đài Hải Thượng Lãn Ông ở huyện Hương Sơn đang được tỉnh Hà Tĩnh tích cực đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành trước ngày 20/12. Được biết, Di tích Mộ và Khu lưu niệm Lê Hữu Trác đã được Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ VH-TT&DL) xếp hạng Di tích Quốc gia từ năm 1990.

Di tích Mộ và Khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác là di tích nguyên gốc duy nhất còn tồn tại, gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp y đức của ông trên vùng đất Hương Sơn, Hà Tĩnh, cũng như của cả nước.

Mộ phần của Đại danh y được giữ nguyên vẹn từ khi ông mất (năm 1791) đến nay. Dù trải qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo, vị trí, hướng mộ và hình thức vẫn được bảo tồn nguyên trạng. Đây là khu lăng mộ hiếm có, độc đáo bậc nhất Hà Tĩnh, mang kiến trúc đặc thù không nơi nào có được.

Nằm trong khuôn viên khu di tích, Nhà thờ Lê Hữu Trác (thượng điện) cũng là một di tích nguyên gốc có giá trị lịch sử to lớn. Đây chính là nơi Đại danh y đã dành trọn cả cuộc đời mình để sinh sống, nghỉ ngơi và bốc thuốc chữa bệnh cứu người. Đặc biệt, bộ sách y học nổi tiếng "Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh" cũng được Lê Hữu Trác viết nên tại chính ngôi nhà này.

Một hạng mục nổi bật khác trong quần thể di tích là tượng đài Lê Hữu Trác, được xây dựng bằng hơn 1.600 tấn đá cẩm thạch. Đây là tượng đài Lê Hữu Trác lớn nhất cả nước hiện nay, tọa lạc trên đỉnh núi Minh Tự. Nơi đây gắn liền với cuộc đời làm thuốc, vui thú sơn thủy của Hải Thượng Lãn Ông, thể hiện sự hòa quyện giữa y thuật và thiên nhiên trong tâm hồn ông.

Không chỉ là nơi tưởng niệm, Khu di tích Mộ và Khu lưu niệm Hải Thượng Lãn Ông còn là nơi lưu giữ những tư liệu, hiện vật quý giá, phản ánh chân thực cuộc đời và sự nghiệp của vị danh y. Du khách đến đây có thể chiêm ngưỡng các bản sách thuốc do chính tay Hải Thượng Lãn Ông viết vào những năm đầu thế kỷ XX, cuốn "Hải Thượng Lãn Ông toàn thư" được biên soạn năm 1942, "Y gia tâm lĩnh" hoàn thành năm 1950, cùng một số dụng cụ bào chế thuốc từng được ông sử dụng. Tất cả tạo nên một không gian văn hóa - lịch sử đặc sắc, góp phần gìn giữ và phát huy di sản y học quý báu của dân tộc.