Đặt chân đến Đồng Văn, bên cạnh việc đắm chìm trong cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, việc khám phá các món ăn địa phương là một trải nghiệm không thể thiếu. Vậy đâu là những đặc sản Đồng Văn Hà Giang nổi tiếng nhất định phải thử?
Nhắc đến ẩm thực Hà Giang, không thể không nhắc đến thắng cố. Đây là món ăn truyền thống và đặc trưng nhất của người H'Mông, ban đầu được chế biến từ ngựa, sau này có thêm các biến thể từ thịt bò, trâu.
Một nồi thắng cố đúng điệu sẽ bao gồm thịt, xương và toàn bộ nội tạng của con ngựa hoặc bò, được ninh nhừ trong nhiều giờ liền. Linh hồn của món ăn nằm ở 12 loại gia vị bí truyền của người H'Mông, trong đó nổi bật nhất là thảo quả, địa liền, quế, hồi... tạo nên một mùi hương không thể nhầm lẫn.
Cháo ấu tẩu là một đặc sản độc nhất vô nhị của Hà Giang, thường được ví von là "món ăn độc dược" bởi nguyên liệu chính của nó là củ ấu tẩu – một loại củ rất độc. Tuy nhiên, qua bàn tay chế biến tài tình và kinh nghiệm lâu đời của người dân nơi đây, chất độc được loại bỏ hoàn toàn, chỉ còn lại giá trị dinh dưỡng, trở thành một vị thuốc quý giúp giảm đau nhức xương khớp và mang lại giấc ngủ sâu.

Bát cháo ấu tẩu có màu nâu sậm, khi ăn sẽ cảm nhận được vị đắng nhẹ nơi đầu lưỡi, nhưng ngay sau đó là vị ngọt bùi của gạo nếp cái hoa vàng, vị béo của chân giò lợn hầm kỹ và hương thơm của các loại rau thơm. Vị đắng đặc trưng ấy chính là điểm gây nghiện cho nhiều thực khách.
Thịt lợn gác bếp (hay thịt trâu, bò gác bếp) là phương pháp bảo quản thực phẩm truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, H'Mông... để dùng dần trong những ngày mưa hay mùa đông giá rét.
Những miếng thịt lợn đen tươi ngon nhất sẽ được tẩm ướp kỹ càng với các gia vị đặc trưng của núi rừng như mắc khén, hạt dổi, ớt, gừng rồi treo lên gác bếp, hong khô bằng khói củi trong nhiều ngày.

Thịt thành phẩm có lớp vỏ ngoài khô, màu nâu sẫm nhưng bên trong lại mềm, đỏ hồng và giữ nguyên được vị ngọt tự nhiên. Khi ăn, thịt được hấp lại cho mềm rồi xé nhỏ, chấm cùng chẩm chéo – một loại đồ chấm độc đáo của người Thái. Vị ngọt của thịt, cay nồng của ớt, thơm lừng của mắc khén tạo nên một hương vị bùng nổ, đậm chất núi rừng. Đây cũng là món quà đặc sản được nhiều du khách lựa chọn mang về.
Cũng là bánh cuốn, nhưng bánh cuốn ở Đồng Văn lại mang một phong vị rất riêng. Thay vì ăn với nước mắm chua ngọt và chả lụa như ở miền xuôi, bánh cuốn Đồng Văn được thưởng thức cùng một bát nước dùng ninh từ xương.

Những lớp bánh mỏng mịn, tráng từ gạo địa phương, bên trong có nhân mộc nhĩ, thịt băm, được chan ngập trong bát nước dùng trong veo, ngọt thanh. Đặc biệt, nhiều hàng quán còn cho thêm một quả trứng gà lòng đào vào bát nước dùng, tạo nên vị béo ngậy, thơm ngon khó cưỡng. Một bữa sáng đơn giản, ấm bụng với bánh cuốn Đồng Văn là cách tuyệt vời để bắt đầu một ngày mới trên cao nguyên đá.
Rêu nướng là một món ăn độc đáo, thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên của đồng bào dân tộc Tày ở Hà Giang. Họ chỉ thu hoạch loại rêu đá mọc tự nhiên ở những con suối sạch nhất. Rêu sau khi lấy về được làm sạch, vò kỹ rồi tẩm ướp với sả, lá hẹ, hạt dổi, ớt... sau đó gói trong lá chuối hoặc kẹp tre và nướng trên than hồng.

Món rêu nướng có mùi thơm rất đặc trưng của gia vị quyện với mùi khói. Khi ăn có cảm giác mềm, dai nhẹ và vị ngọt thanh mát. Đây không chỉ là một món ăn ngon mà còn được xem là một bài thuốc dân gian tốt cho sức khỏe.
Ẩm thực Đồng Văn, Hà Giang là một bức tranh đa sắc màu, vừa dân dã, mộc mạc lại vừa tinh tế và chứa đựng cả một câu chuyện văn hóa sâu sắc. Nếu có dịp đến Đồng Văn, bạn không nên bỏ qua những món ăn hấp dẫn này nhé.