Món ăn này không chỉ lạ lùng về màu sắc mà còn ẩn chứa những nét đẹp văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc nơi đây.
Điều đầu tiên khiến bánh chưng đen Lạng Sơn thu hút sự chú ý chính là màu sắc khác biệt. Thay vì màu xanh quen thuộc của lá dong, bánh chưng đen khoác lên mình lớp áo màu đen tuyền, bóng bẩy. Bí mật nằm ở kỹ thuật nhuộm gạo nếp bằng nước tro của người dân tộc Tày. Tro được lấy từ thân cây núc nác, một loại cây mọc phổ biến ở vùng núi Lạng Sơn. Gạo nếp được ngâm kỹ trong nước tro, sau đó vo sạch và đem đồ chín. Chính quá trình này đã tạo nên màu đen đặc trưng và hương vị thơm ngon đặc biệt cho bánh.

Không chỉ khác biệt về màu sắc, bánh chưng đen Lạng Sơn còn có sự độc đáo trong cách gói và nguyên liệu nhân bánh. Bánh thường được gói bằng lá chuối khô, tạo nên hình dáng thon dài, khác với hình vuông vắn của bánh chưng xanh. Nhân bánh cũng đa dạng hơn, ngoài thịt lợn, đỗ xanh còn có thể thêm lạc, hạt dẻ, thậm chí là thịt vịt, mang đến hương vị phong phú và hấp dẫn.
Bánh chưng đen không chỉ là món ăn ngon mà còn là nét đẹp văn hóa đặc sắc của người Tày ở Lạng Sơn. Vào mỗi dịp lễ, Tết, đặc biệt là Tết Nguyên đán, bánh chưng đen được xem là món ăn không thể thiếu trên bàn thờ tổ tiên. Người Tày quan niệm rằng, màu đen của bánh tượng trưng cho đất mẹ, mang ý nghĩa cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.

Bên cạnh đó, việc gói bánh chưng đen còn là dịp để mọi người quây quần, sum vầy, cùng nhau ôn lại những câu chuyện xưa, truyền dạy cho con cháu những nét đẹp truyền thống của dân tộc.
Ngày nay, bánh chưng đen Lạng Sơn không chỉ được ưa chuộng trong cộng đồng người Tày mà còn trở thành một đặc sản nổi tiếng, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.

Nhiều người tìm đến Lạng Sơn không chỉ để chiêm ngưỡng cảnh đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn để thưởng thức hương vị độc đáo của món bánh chưng đen. Món ăn này đã góp phần quảng bá hình ảnh du lịch của Lạng Sơn, đồng thời khẳng định giá trị văn hóa ẩm thực độc đáo của dân tộc.
Bánh chưng đen Lạng Sơn là một nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực Việt Nam. Với màu sắc lạ lùng, hương vị đặc trưng và ý nghĩa văn hóa sâu sắc, món ăn này xứng đáng được bảo tồn và phát triển, góp phần làm phong phú thêm kho tàng ẩm thực dân tộc.