Đình thần Thành Hoàng là nơi thờ tự ba vị tiền nhân có công lao to lớn trong việc khai phá và mở mang vùng đất Hà Tiên xưa: Khai trấn Thượng trụ quốc Vũ nghị Công Mạc Cửu (thời vua Minh Mạng), Tổng binh đại đô đốc Mạc Thiên Tích (đời chúa Nguyễn Phúc Chu) và Tham tướng Mạc Tử Sanh (đời chúa Nguyễn Ánh).

Năm 1708, Mạc Cửu thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu và được phong chức Tổng binh, tước Cửu Ngọc Hầu, chính thức khai sinh vùng đất Hà Tiên. Dưới sự lãnh đạo của ông, Hà Tiên nhanh chóng phát triển, trở thành một Trấn, sau đó là một Tỉnh của Việt Nam. Con trai ông là Mạc Thiên Tích và cháu nội là Mạc Tử Sanh tiếp nối sự nghiệp của cha ông, một lòng tận trung với nước, xây dựng và bảo vệ vùng đất Hà Tiên, chống giặc ngoại xâm, giữ yên bờ cõi.
Sau khi mất, ba vị được người dân tôn thờ là Phúc Thần, ghi nhớ công lao to lớn trong việc khai khẩn đất đai, bảo vệ biên cương, mang lại cuộc sống ấm no, an bình cho người dân. Đình Thành Hoàng Bổn Cảnh, nơi thờ phụng ba vị thần, được người dân Hà Tiên hương khói, tôn kính gọi là "Mạc Thị Thần Chi" và được vua sắc phong "Hàm Quang Dực Bảo Trung Hưng Thượng Đẳng Thần".
Hàng năm, cứ vào ba ngày 15, 16 và 17 tháng 2 âm lịch, Đình thần Thành Hoàng Hà Tiên lại tưng bừng tổ chức lễ hội Kỳ Yên với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc. Lễ hội bao gồm ba nghi thức chính: Túc yết, Đàn cả và lễ tế Tiền hiền - Hậu hiền, mang đậm bản sắc văn hóa của người dân Hà Tiên.

Điểm nhấn của lễ hội là lễ rước sắc với đoàn người rước kiệu, chiêng trống, cờ lộng, cùng đội lân sư rồng náo nhiệt, thu hút đông đảo người dân địa phương và du khách tham gia. Lễ hội Kỳ Yên Đình thần Thành Hoàng không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ các bậc tiền nhân, cầu mong quốc thái dân an, mà còn là dịp để quảng bá nét đẹp văn hóa truyền thống của vùng đất Hà Tiên đến với du khách trong và ngoài nước.
Ban đầu, đình thần Thành Hoàng chỉ là một ngôi miếu đơn sơ được lợp bằng cây lá. Đến năm 1835, miếu được trùng tu và lợp lại bằng cỏ tranh. Vào ngày 14/1/1888, người dân Hà Tiên tiếp tục xây dựng lại ngôi đình với quy mô lớn hơn.
Năm 1999, đình được xây dựng lại kiên cố bằng bê tông theo lối kiến trúc Đông Á. Cổng đình uy nghi với mái ngói lợp, hai cột trụ vuông vức hai bên. Bên trong, đình được xây dựng theo kiểu nhà rường truyền thống với mái ngói âm dương, cột gỗ chạm khắc tinh xảo cùng nhiều câu đối bằng chữ Hán.

Đình thần Thành Hoàng gồm 3 gian: chánh điện, tả hiên và hữu hiên, nối liền với tiền đình tạo thành một quần thể kiến trúc độc đáo hình chữ "khẩu". Giữa sân đình là giếng trời, nơi diễn ra các nghi thức cúng tế.
Đình thần Thành Hoàng không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn gắn liền với hệ thống đình chùa, lăng tẩm và các hoạt động văn hóa đặc sắc của Hà Tiên như Lễ Kỳ Yên, Lễ giỗ Mạc Cửu... Ngôi đình cổ kính này là minh chứng cho sự phát triển của vùng đất Hà Tiên, lưu giữ những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể quý giá.
Trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, ngôi đình cổ kính này vẫn đứng vững, hiên ngang như minh chứng cho sức sống mãnh liệt của văn hóa dân tộc. Đến với đình thần Thành Hoàng, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo mà còn có cơ hội hòa mình vào không gian tâm linh, tìm về những giá trị truyền thống tốt đẹp của cha ông. Chúc bạn có chuyến tham quan ý nghĩa.