Có tên đầy đủ là Bôtum Vong Sa Som Rong, chùa Som Rong là một điểm đến tâm linh và du lịch hấp dẫn tọa lạc trên đường Tôn Đức Thắng, phường 5, ngay tại trung tâm thành phố Sóc Trăng. Ngôi chùa này không chỉ níu chân du khách bởi vẻ đẹp cổ kính, tráng lệ mà còn bởi niềm tự hào sở hữu tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn ngoài trời lớn nhất Việt Nam.
Lịch sử của chùa Som Rong bắt nguồn từ khá sớm, vào năm 1785. Ban đầu, chùa chỉ là một công trình đơn sơ, được dựng nên bằng gỗ và lợp lá đơn giản, ẩn mình giữa vùng đất hoang sơ. Theo lời kể của người dân địa phương, cái tên "Som Rong" được lưu truyền qua hàng trăm năm bắt nguồn từ việc xưa kia, xung quanh chùa mọc rất nhiều cây Som Rong – một loài cây dại mang sức sống mãnh liệt.

Trải qua bao thăng trầm lịch sử và nhiều lần trùng tu, tôn tạo, chùa Som Rong ngày nay đã khoác lên mình một diện mạo khang trang, lộng lẫy nhưng vẫn giữ được nét uy nghiêm, cổ kính vốn có.
Ngay từ khi đặt chân vào khuôn viên rộng khoảng 5 ha của chùa, du khách sẽ cảm nhận được một không gian thanh tịnh, thoáng đãng lạ thường. Những bức tường nhuốm màu thời gian, những hàng cây sao cổ thụ vươn cao tỏa bóng mát, tất cả hòa quyện tạo nên một bầu không khí vừa trang nghiêm, vừa gần gũi. Kiến trúc tổng thể của chùa mang đậm bản sắc văn hóa Khmer, thể hiện qua từng đường nét hoa văn, từng chi tiết chạm khắc tinh xảo trên các công trình.

Điểm nhấn ấn tượng và là niềm tự hào lớn nhất của chùa Som Rong chính là Tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn khổng lồ. Đây được xác nhận là tượng Phật nằm lớn nhất Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại, một công trình kỳ vĩ thu hút sự chiêm ngưỡng của đông đảo Phật tử và du khách thập phương. Tượng có chiều dài lên đến 63 mét, cao 22,5 mét và nặng khoảng 490 tấn.
Để tạo nên sự bề thế và tôn nghiêm, tượng được đặt trên một bệ cao 28 mét so với mặt đất. Với kích thước "khổng lồ" này, dù đứng ở những vị trí khá xa trong thành phố Sóc Trăng, người ta vẫn có thể nhìn thấy hình ảnh đức Phật thanh thoát nổi bật trên nền trời.

Công trình tượng Phật nằm được khởi công xây dựng vào tháng 10 năm 2017 và hoàn thiện vào năm 2021, là kết quả của sự phát tâm công đức và nỗ lực không ngừng nghỉ. Toàn bộ bức tượng được phủ hai màu sơn chủ đạo là trắng và xanh nhạt, tạo cảm giác thanh khiết, nhẹ nhàng.
Phần đầu và thân đức Phật được các nghệ nhân chế tác vô cùng tinh xảo, tỉ mỉ, đặc biệt là gương mặt toát lên vẻ nhân từ, phúc hậu, mang lại cảm giác bình an cho người chiêm bái. Bên dưới phần bệ đỡ tượng Phật là một khu nhà được thiết kế hài hòa, đây là nơi sinh hoạt và học tập của các chư tăng trong chùa, thể hiện sự kết hợp giữa đời và đạo.
Một chi tiết thú vị khác thu hút sự tò mò của du khách khi đến Chùa Som Rong là cặp đá kỳ lạ có trọng lượng 4,2kg nhưng lại có khả năng nổi trên mặt nước. Theo Đại đức Lâm Bình Thanh, Phó trụ trì chùa, cặp đá này có nguồn gốc từ Siem Reap, Campuchia.

Trong một chuyến viếng thăm chùa tại đây vào năm 2018, Thượng tọa Lý Minh Đức - trụ trì chùa Som Rong - đã được một người bản địa giới thiệu và hiến tặng cặp đá đặc biệt này. Ngày 17 tháng 1 năm 2018, cặp đá chính thức được đưa về chùa, trở thành một hiện vật độc đáo, minh chứng cho sự giao lưu văn hóa và những điều kỳ diệu trong tự nhiên.
Bên cạnh tượng Phật nằm kỷ lục, chùa Som Rong còn sở hữu nhiều công trình kiến trúc đặc sắc khác. Nổi bật ngay lối vào là ngôi Bảo tháp được xây dựng từ tháng 12/2010 đến tháng 3/2012. Bảo tháp có diện tích 100 m², rộng 11 mét và cao khoảng 25 mét, được xây dựng với tổng kinh phí hơn 1,2 tỷ đồng từ sự đóng góp của các mạnh thường quân và Phật tử.
Tháp được thiết kế độc đáo với bốn hướng, tương ứng với bốn lối đi, tượng trưng cho tứ vô lượng tâm trong Phật giáo: Từ, Bi, Hỷ, Xả. Hai bên lối dẫn lên tháp được trang trí bằng hình tượng rắn thần Naga uy nghiêm và các hoa văn Khmer cổ đặc trưng. Điểm khác biệt của bảo tháp Som Rong là việc sử dụng màu sơn xám chủ đạo, thay vì màu vàng thường thấy ở các công trình chùa Khmer khác, tạo nên một vẻ đẹp vừa hiện đại, vừa uy nghi, cổ kính. Đây cũng là địa điểm chụp ảnh lưu niệm yêu thích của nhiều bạn trẻ khi đến thăm chùa.
Đối diện với khu Chánh điện là khu phức hợp Sala. Năm 2013, nhận thấy nhu cầu về một nơi hành lễ rộng rãi và khang trang hơn cho Phật tử, Trụ trì chùa đã quyết định xây dựng tòa nhà Sala mới. Công trình quy mô một trệt, một lầu này có diện tích hơn 1.000 m², được khánh thành vào cuối tháng 1 năm 2017 với tổng kinh phí gần 16 tỷ đồng.

Tòa Sala mới là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc Khmer truyền thống và nét hiện đại, thể hiện qua cách phối màu đặc sắc và các chi tiết trang trí tinh tế. Điểm nhấn đặc biệt bên trong Sala là tượng Phật Thích Ca đứng trên chín đầu rồng, mang ý nghĩa sâu sắc về sự phổ độ chúng sanh của đức Phật. Cạnh bên Sala mới, tòa Sala cũ cũng được sơn sửa lại và trở thành một thư viện ý nghĩa với hơn 1.500 đầu sách, phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu của các sư, học sinh, người dân và bà con Phật tử địa phương.
Khu Chánh điện của chùa, nằm đối diện các tòa Sala, cũng là một công trình mang đậm dấu ấn kiến trúc Khmer. Toàn bộ Chánh điện được nâng đỡ bởi sáu hàng cột trụ vững chãi. Phần mái có kết cấu đặc biệt gồm ba hệ thống mái chồng lên nhau một cách duyên dáng. Các góc mái được trang trí bằng hình tượng rồng Khmer mạnh mẽ, trong khi phần mái giáp với cột trụ lại có hình tượng nữ thần Keynor và chim thần Krud quen thuộc trong văn hóa Khmer.
Chùa Som Rong không chỉ là một trung tâm sinh hoạt tôn giáo quan trọng của đồng bào Khmer tại Sóc Trăng mà còn là một biểu tượng văn hóa, một điểm đến không thể bỏ qua trên bản đồ du lịch miền Tây. Chiêm ngưỡng tượng Phật nằm lớn nhất Việt Nam, khám phá kiến trúc độc đáo của bảo tháp, tòa Sala hay Chánh điện, và cảm nhận không khí thanh bình, linh thiêng nơi đây chắc chắn sẽ để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng mỗi du khách.