Hội An nói gì về quy định “Gia đình văn hóa” mới được làm homestay ở phố cổ?

Nhà phố cổ đang mất dần chức năng chính là ở

Theo thông báo mới nhất, thành phố Hội An đã thống nhất cho phép chủ các nhà cổ đón khách vào trải nghiệm dựa trên thực tiễn và tham mưu của Phòng Văn hóa, Thông tin. Một trong những điều kiện để được đón khách là gia đình chủ nhà cổ phải đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa" liên tục trong 3 năm trở lên.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND thành phố Hội An, cho biết hiện nay đang tồn tại một thực trạng đáng quan ngại là các nhà cổ đang dần mất đi các chức năng vốn có của chúng.

Trước đây, nhà cổ không chỉ là nơi sinh hoạt, thờ phụng mà còn là nơi cư dân sinh sống thường nhật. Tuy nhiên, hiện nay, phần lớn các nhà cổ đã chuyển đổi chức năng, chủ yếu phục vụ mục đích kinh doanh. Dần dần, những ngôi nhà ở Hội An không còn được chăm sóc kỹ lưỡng như trước, việc thờ phụng tổ tiên cũng trở nên nhạt nhòa. Trước tình hình đó, chính quyền Hội An đã triển khai nhiều chính sách nhằm khuyến khích người dân tiếp tục sinh sống và gìn giữ không gian sống truyền thống.

Từ thực tế này, Hội An đã đề ra một đề án phát triển sản phẩm du lịch mới tập trung vào trải nghiệm thực tế. Theo đó, người dân địa phương được khuyến khích tiếp tục sinh sống trong chính ngôi nhà cổ của mình. Không gian bên trong những ngôi nhà này sẽ được sắp xếp và bài trí một cách phù hợp để đón tiếp du khách đến ăn ở, trải nghiệm cuộc sống thường nhật của người dân phố Hội. Du khách sẽ  sinh hoạt cùng chủ nhà và tham gia các hoạt động thường ngày như cư dân phố cổ.

Đây chỉ là đề án ban đầu, nhưng khi lấy ý kiến người dân phố cổ, đa số đều cho rằng cần có tiêu chí rõ ràng hơn để lựa chọn các hộ gia đình tham gia. Theo đó, chỉ những người dân bản địa, đã cư trú ít nhất 3 đời liên tiếp và có sinh hoạt thường xuyên trong khu phố cổ mới đủ điều kiện đón khách.

"Hội An từ trước đến nay chưa từng cho phép hoạt động lưu trú trong phố cổ. Quyết định này dựa trên nhiều căn cứ, nhưng quan trọng nhất là mong muốn của chính người dân địa phương. Họ đề xuất thiết lập các tiêu chuẩn cụ thể hơn, nhằm đảm bảo mỗi hộ gia đình tham gia đón khách lưu trú đều mang đến một trải nghiệm chất lượng. Mặc dù quá trình thực hiện sẽ cần có những cân nhắc kỹ lưỡng, nhưng sự đồng thuận của người dân chính là yếu tố then chốt để chủ trương này thành công", ông Sơn chia sẻ.

Tính đồng thuận của nhân dân là quan trọng nhất

Lãnh đạo thành phố Hội An nhấn mạnh, việc đạt danh hiệu gia đình văn hóa liên tục trong 3 năm trở lên là một tiêu chí quan trọng, nhưng không phải là yếu tố duy nhất để được hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ở.

Vào trưa ngày 16 tháng 9, một số hộ dân sinh sống trong những ngôi nhà cổ tại Hội An đã chia sẻ sự đồng thuận với biện pháp của chính quyền. Bà N.T.H.T., cư dân trên đường Trần Phú, nhấn mạnh rằng nếu không có sự quản lý chặt chẽ, nhiều khả năng các nhà cổ sẽ bị chuyển đổi thành cơ sở kinh doanh lưu trú.

Phố cổ vốn đã chật chội nay càng thêm bức bối, ngột ngạt. Những ngôi nhà xưa cũ, vốn không có người ở, bỗng chốc biến thành nơi kinh doanh lưu trú.

Chia sẻ thêm về đề án, Chủ tịch UBND thành phố Hội An cho biết: "Đây là một sản phẩm du lịch độc đáo, hướng đến nhiều mục tiêu tích cực. Du khách sẽ có cơ hội trải nghiệm sâu sắc văn hóa phố cổ, ăn ở và sinh hoạt cùng người dân địa phương. Qua đó, không chỉ tạo thêm thu nhập cho cộng đồng dân cư, đặc biệt là những hộ sống trong hẻm nhỏ, mà còn góp phần gìn giữ và phát huy những giá trị truyền thống của Hội An. Sản phẩm du lịch mới này hứa hẹn sẽ thu hút đông đảo du khách đến với phố cổ, mang lại sức sống mới cho di sản văn hóa thế giới này.

Hội An không xem đây là một dịch vụ lưu trú đơn thuần theo quy định của Luật Du lịch. Bởi vì đây là một sản phẩm du lịch đặc thù, được hình thành theo đề án của thành phố, nên những người tham gia sẽ tự nguyện thực hiện và đáp ứng các tiêu chí đã thỏa thuận để cùng hướng đến mục tiêu chung".

Trả lời báo chí, Luật sư Lê Cao, giám đốc Công ty Luật hợp danh FDVN cho biết, Hội An là một di sản văn hóa đặc biệt, thuộc mạng lưới UNESCO. Do đó, mọi quyết định liên quan đến việc bảo tồn và phát triển Hội An cần được xem xét một cách thận trọng, trên cơ sở tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành.

Ngoài việc tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành, các loại hình lưu trú còn phải tuân theo những quy định cụ thể khác.

"Trong bối cảnh cụ thể của Hội An, chính quyền cần xem xét và tham khảo kỹ lưỡng các quy định hiện hành trước khi áp dụng bất kỳ điều kiện mới nào. Đặc biệt, nếu muốn đưa ra điều kiện "gia đình văn hóa từ 3 năm liên tiếp trở lên" mới được đón khách trải nghiệm, cần có sự xin ý kiến chi tiết hơn để đảm bảo tính hợp pháp của quy định này", ông Cao nhấn mạnh thêm.

Thành phố Hội An vừa ban hành thông báo, từ nay, các hộ gia đình muốn đón khách lưu trú trong khu phố cổ phải đáp ứng một số điều kiện cụ thể. Theo đó, chủ hộ phải là cư dân bản địa Hội An, có địa chỉ thường trú và thực sự sinh sống tại ngôi nhà dự kiến tổ chức hoạt động kinh doanh lưu trú.

Các hộ được tặng giấy khen gia đình văn hóa tiêu biểu cấp xã, phường trở lên. Đồng thời, phải có uy tín trong cộng đồng dân cư tại địa phương hoặc được công nhận gia đình văn hóa 3 năm liên tiếp.

Ưu tiên và khuyến khích các gia đình có tổ chức cuộc sống gắn kết với hoạt động sản xuất - kinh doanh các ngành nghề truyền thống, có các hoạt động văn hóa - nghệ thuật để mở cửa đón du khách tham gia trải nghiệm.