Hang động này tựa như một viên ngọc quý ẩn mình giữa núi rừng, chờ đợi những ai yêu thích khám phá đến chiêm ngưỡng và đắm chìm trong vẻ đẹp nguyên sơ, hùng vĩ của nó.
Nằm ẩn mình trong dãy núi Pù Khà hùng vĩ, hang Mỏ Luông như một viên ngọc quý tô điểm thêm cho vẻ đẹp vốn đã nên thơ của thung lũng Mai Châu, Hòa Bình. Hang động này thuộc địa phận thị trấn Mai Châu và một phần xã Chiềng Châu, cách trung tâm thành phố Hòa Bình khoảng 60km và chỉ cách bản Lác khoảng 2km. Với vị trí thuận lợi như vậy, du khách có thể dễ dàng kết hợp tham quan hang Mỏ Luông với hành trình khám phá bản Lác và các điểm du lịch khác trong khu vực.

"Mỏ Luông" trong tiếng Thái có nghĩa là "mỏ nước lớn", bắt nguồn từ chính đặc điểm địa lý của hang. Hang Mỏ Luông chính là nơi khởi nguồn của một mạch nước ngầm lớn chảy từ lòng núi Pù Khà, cung cấp nguồn nước dồi dào cho cánh đồng lúa phía Tây thị trấn. Người dân địa phương đã tận dụng nguồn nước này để xây dựng một hồ chứa nước lớn phục vụ cho nông nghiệp, và cũng lấy tên hang để đặt cho hồ, gọi là hồ Mỏ Luông.
Không chỉ mang ý nghĩa về mặt địa lý, cái tên "Mỏ Luông" còn gắn liền với một truyền thuyết ly kỳ của người Thái. Chuyện kể rằng, xưa kia, khi trời hạn hán kéo dài, người dân trong vùng vào hang Mỏ Luông để cầu mưa.

Trong lúc đó, có một người phụ nữ đi bắt cá trong hang đã hai lần vớt được một quả trứng lạ, nhưng bà đều vứt bỏ. Đến lần thứ ba, quả trứng lại xuất hiện, bà liền mang về nhà. Kỳ lạ thay, quả trứng ngày càng to ra, đến một ngày thì nở ra một con rắn thần. Rắn thần giúp người dân chống lại hạn hán bằng cách phun nước vào ruộng đồng, mang lại mùa màng bội thu. Sau đó, rắn thần bay về trời, để lại nơi hang Mỏ Luông một mạch nước ngầm chảy mãi không ngừng.
Truyền thuyết này góp phần tô điểm thêm vẻ đẹp huyền bí cho hang Mỏ Luông, đồng thời thể hiện sự tôn kính của người dân đối với thiên nhiên và những điều kỳ diệu mà nó mang lại.
Để có một chuyến khám phá hang Mỏ Luông trọn vẹn và an toàn, du khách nên lựa chọn thời điểm thích hợp để đến tham quan. Thời gian lý tưởng nhất để khám phá hang Mỏ Luông là vào mùa khô, từ tháng 10 đến tháng 5 năm sau.
Trong khoảng thời gian này, thời tiết Mai Châu khá mát mẻ, dễ chịu, ít mưa. Đường đi vào hang không bị trơn trượt, thuận tiện cho việc di chuyển và khám phá. Đặc biệt, vào mùa khô, mực nước trong hang xuống thấp, du khách có thể đi sâu vào bên trong để chiêm ngưỡng trọn vẹn vẻ đẹp của những khối thạch nhũ kỳ ảo.

Ngược lại, mùa mưa (từ tháng 6 đến tháng 9) thường có mưa lớn, đường đi trơn trượt, gây khó khăn và nguy hiểm cho việc di chuyển. Mực nước trong hang dâng cao cũng có thể gây cản trở cho việc tham quan, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
Bước vào hang Mỏ Luông, du khách như lạc vào một thế giới kỳ ảo, nơi tạo hóa đã khéo léo sắp đặt nên những tuyệt tác độc đáo. Hang động này sở hữu hệ thống thạch nhũ đa dạng, phong phú với muôn hình vạn trạng, kích thích trí tưởng tượng của con người.
Hệ thống động: Hang Mỏ Luông gồm 4 động chính, mỗi động mang một vẻ đẹp riêng biệt.

Bên cạnh hệ thống thạch nhũ, hang Mỏ Luông còn là nơi cư trú của nhiều loài sinh vật như dơi, chim én, côn trùng... tạo nên một hệ sinh thái đa dạng và phong phú. Với những điều kỳ thú kể trên, hang Mỏ Luông thực sự là một điểm đến hấp dẫn, hứa hẹn mang đến cho du khách những trải nghiệm khám phá đáng nhớ khi đến với Mai Châu.

Hy vọng với những thông tin và lưu ý chia sẻ ở trên, du khách sẽ có một chuyến tham quan hang Mỏ Luông an toàn và đáng nhớ!