Chỉ được miễn visa 51 điểm đến, vì sao hộ chiếu Việt Nam tiếp tục “giảm bậc” trên BXH toàn cầu?

Báo cáo mới nhất từ Chỉ số xếp hạng hộ chiếu Henley (Henley Passport Index) cho thấy, hộ chiếu Việt Nam hiện đang xếp thứ 90 trên toàn cầu. Đây là lần thứ ba trong vòng gần hai thập kỷ qua, thứ hạng của hộ chiếu nước ta rơi xuống vị trí 90 hoặc thấp hơn. Trước đó, hộ chiếu Việt Nam từng tụt xuống vị trí 94 vào năm 2015 và thậm chí là 95 vào năm 2021.

Hộ chiếu Việt Nam vừa ghi nhận sự tụt hạng, giảm 3 bậc so với đầu năm, khiến công dân Việt Nam chỉ còn được miễn thị thực tại 51 quốc gia và vùng lãnh thổ. Điều này cho thấy Việt Nam cần đẩy mạnh hơn nữa các nỗ lực trong việc nâng cao vị thế hộ chiếu, mở rộng cánh cửa hội nhập quốc tế cho người dân. Trước đó, vào tháng 1, hộ chiếu Việt Nam từng xếp hạng thứ 87, đem lại quyền miễn thị thực tại 55 điểm đến trên toàn cầu.

Xét trong khu vực Đông Nam Á, hộ chiếu Việt Nam đang có vị thế khá tốt, xếp trên cả Lào (hạng 92) và Myanmar (hạng 93). Điều này cho thấy những nỗ lực nhất định của Việt Nam trong việc nâng cao vị thế hộ chiếu so với các nước láng giềng. 

Tuy nhiên, nếu so sánh với các "ông lớn" du lịch trong khu vực như Singapore, Malaysia và Thái Lan, chúng ta vẫn còn một khoảng cách đáng kể. Singapore hiện đang dẫn đầu Đông Nam Á, thậm chí được mệnh danh là "siêu cường hộ chiếu" với khả năng tiếp cận 195 điểm đến miễn thị thực. Vị thế này có được là nhờ nền kinh tế phát triển vượt bậc, tình hình chính trị ổn định và quan hệ ngoại giao rộng mở của quốc đảo sư tử. Xếp sau Singapore là Malaysia với 183 điểm đến miễn thị thực. Thái Lan cũng không kém cạnh khi công dân nước này được tự do du lịch tới 82 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới mà không cần xin visa.

Người dân Afghanistan, Syria, Iraq, Yemen và Pakistan đang phải đối mặt với những hạn chế đáng kể trong việc di chuyển quốc tế. Hộ chiếu của những quốc gia này nằm trong nhóm "yếu nhất thế giới", chỉ được miễn thị thực tại một số ít quốc gia. Điều này đồng nghĩa với việc công dân của họ gặp phải rất nhiều khó khăn và rào cản khi muốn du lịch, công tác hay định cư ở nước ngoài.

Theo tìm hiểu, việc hộ chiếu Việt Nam tụt hạng trên bảng xếp hạng toàn cầu Henley Passport Index có liên quan đến nhiều yếu tố. Đầu tiên, chính sách thị thực của Việt Nam chưa thực sự mở cửa so với các nước trong khu vực. Trong khi nhiều quốc gia Đông Nam Á đang nới lỏng chính sách thị thực để thu hút khách du lịch, Việt Nam vẫn còn khá thận trọng. 

Điều này khiến hộ chiếu Việt Nam kém hấp dẫn hơn trong mắt các quốc gia khác, dẫn đến việc ít quốc gia cấp quyền miễn thị thực hoặc thị thực điện tử cho công dân Việt Nam. Bên cạnh đó, hoạt động ngoại giao và hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng. Việc tăng cường quan hệ song phương, ký kết các hiệp định miễn thị thực với nhiều quốc gia sẽ góp phần nâng cao sức mạnh của hộ chiếu Việt Nam.

Ngoài ra, không thể phủ nhận rằng vấn đề an ninh và an toàn cũng ảnh hưởng đến thứ hạng của hộ chiếu Việt Nam. Một số trường hợp công dân Việt Nam nhập cư bất hợp pháp, cư trú quá hạn, hay có những hành vi kém văn minh, thậm chí phạm tội ở nước ngoài đã tạo nên hình ảnh tiêu cực, gây mất lòng tin từ các quốc gia sở tại. 

Điều này khiến họ e ngại trong việc nới lỏng chính sách thị thực đối với Việt Nam. Do đó, việc nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, văn minh du lịch của công dân khi đi nước ngoài là vô cùng quan trọng để góp phần cải thiện vị thế của hộ chiếu Việt Nam trên trường quốc tế.

Bảng xếp hạng Henley Passport Index dựa trên dữ liệu độc quyền từ Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), cơ sở dữ liệu thông tin du lịch lớn nhất và chính xác nhất thế giới, kết hợp với nghiên cứu chuyên sâu của đội ngũ chuyên gia. Bảng xếp hạng này đánh giá hộ chiếu của 199 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới dựa trên số lượng điểm đến mà công dân của quốc gia đó có thể đến mà không cần xin thị thực trước (visa-free) hoặc được cấp thị thực khi nhập cảnh (visa-on-arrival).