Bảo tàng nước mắm Làng Chài Xưa – Phan Thiết: Nơi tìm về ký ức

Giới thiệu về bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa – Phan Thiết

• Địa chỉ: 360 Nguyễn Thông, Phú Hài, Phan Thiết
• Giá vé: Người lớn 100.000 VND/người, trẻ em (dưới 1m) miễn phí.
• Thời gian mở cửa: Từ 9h – 18h (hằng ngày).

Bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa Phan Thiết là một điểm đến độc đáo, đưa du khách khám phá hành trình 300 năm của nghề làm nước mắm truyền thống Việt Nam. Tọa lạc tại Phan Thiết, bảo tàng tái hiện chân thực một làng chài xưa với những ngôi nhà sàn, dụng cụ đánh bắt cá và đặc biệt là quy trình sản xuất nước mắm thủ công.

Bước vào bảo tàng, du khách như lạc vào một thế giới xưa cũ, nơi từng giọt nước mắm được tạo ra từ sự kết hợp tinh tế giữa cá tươi, muối biển và thời gian. Không gian đậm chất Chăm Pa với những hiện vật cổ xưa, cùng với hương thơm đặc trưng của nước mắm sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm khó quên. Tại đây, bạn không chỉ được tìm hiểu về lịch sử và văn hóa của nghề làm mắm mà còn có cơ hội thưởng thức những loại nước mắm hảo hạng, được ủ theo công thức gia truyền.

Với những giá trị văn hóa độc đáo và những trải nghiệm thú vị, Bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa Phan Thiết chắc chắn sẽ là một điểm đến hấp dẫn cho du khách khi đến với thành phố biển này.

Những trải nghiệm thú vị ở bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa

Bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa không chỉ là nơi trưng bày những hiện vật cổ xưa mà còn là điểm đến trải nghiệm văn hóa độc đáo. Khi đến đây, bạn sẽ được tham gia vào nhiều hoạt động hấp dẫn như:

Tham quan không gian văn hóa của làng chài xưa

Bước vào không gian trưng bày, du khách như lạc vào một thế giới huyền ảo, nơi ánh sáng và bóng tối giao hòa. Hàng trăm đèn pha chiếu rọi xuống các hiện vật cổ, tạo nên những hiệu ứng thị giác độc đáo, khiến chúng như được hồi sinh. Ánh sáng lung linh, khi thì tập trung, khi thì tỏa rộng, biến từng góc tối thành những điểm nhấn đầy bất ngờ. Cảm giác như đang lạc vào một màn trình diễn nghệ thuật ánh sáng sống động, nơi quá khứ và hiện đại giao thoa một cách hoàn hảo.

Trước khi bắt đầu hành trình khám phá những bí ẩn của nước mắm, du khách sẽ được mời đến một buổi chiếu phim ngắn. Chỉ trong vòng 7 phút, bạn sẽ được đưa vào một cuộc hành trình xuyên suốt lịch sử, từ những ngày đầu tiên của nghề làm nước mắm cho đến sự phát triển phồn thịnh của làng nghề. Những câu chuyện kể về sự thăng trầm, những bí quyết gia truyền của nghề làm mước mắm sẽ được hé lộ, khơi gợi sự tò mò và háo hức khám phá sâu hơn về thế giới nước mắm.

Những hiện vật ở đây sẽ đưa du khách quay ngược thời gian về với vùng đất Phan Thiết từ 300 năm trước, từ khi nơi đây còn mang tên Mang Thit, một vùng đất thuộc vương quốc Chăm Pa xưa.

Bạn có biết rằng từ "ủ chượp" quen thuộc trong nghề làm nước mắm lại có nguồn gốc từ tiếng Chăm không? Chính người Chăm, những người đã học hỏi kỹ thuật ướp cá từ người La Mã, là những người đầu tiên đặt nền móng cho nghề làm nước mắm ở vùng đất này. Và người Kinh, khi đến đây, đã tiếp nối truyền thống đó, biến nước mắm trở thành một thương phẩm quý giá, được đựng trong những chiếc tĩn gốm và chở đi khắp mọi miền đất nước.

Tìm hiểu về làng chài xưa qua các hiện vật

Hành trình khám phá tiếp tục đưa chúng ta đến một không gian Chăm Pa huyền bí với bức tượng Kut cổ kính. Tượng Kut này, có niên đại từ thế kỷ 15, từng ngự trị trong một ngôi đền linh thiêng. Người Chăm tin rằng, linh hồn của các vua quan sẽ được đưa vào tượng Kut để gửi gắm vào thế giới bên kia. Hình ảnh bức tượng Kut không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là cầu nối giữa thế giới sống và thế giới tâm linh của người Chăm.

Bước qua con đường cát trắng, bạn sẽ lạc vào một thế giới hoàn toàn khác, nơi những chiếc tĩn cổ kính kể những câu chuyện đầy màu sắc. Tại đây, bạn sẽ được khám phá bí ẩn về quá trình hình thành và phát triển của những chiếc tĩn, từ đó hiểu rõ hơn về "linh hồn" của nước mắm Phan Thiết - hương vị đậm đà khó quên đã làm say lòng bao thực khách.

Đặc biệt, bảo tàng đang gìn giữ và trưng bày hai tấm sắc phong vô cùng quý giá, được các vị vua triều Nguyễn ban tặng cho làng biển Bình Thuận. Tấm sắc đầu tiên, do vua Đồng Khánh ban hành, ghi nhận công lao khai hoang, lập ấp của người dân tại làng chài Hòa An. Tấm sắc thứ hai, do vua Khải Định ban tặng, thể hiện sự tôn kính của nhà vua đối với thần Ông Nam Hải, vị thần linh thiêng đã cứu giúp bao ngư dân thoát khỏi nguy hiểm.

Không gian tiếp theo, du khách sẽ lạc vào một không gian đầy hoài niệm, nơi những bức tranh sống động tái hiện lại Phan Thiết của những năm 30, 40 dưới thời Pháp. Hình ảnh con đường Mũi Né xưa cùng những chiếc điện thoại cổ lỗ sĩ sẽ đưa bạn ngược dòng thời gian, khám phá cuộc sống bình dị của người dân làng chài. Thú vị hơn, bạn còn có cơ hội hóa thân thành một ngư dân thực thụ, trải nghiệm cảm giác quẩy gánh muối và khám phá bí quyết làm nước mắm truyền thống.

Nổi bật trong không gian bảo tàng là mô hình đình Vạn Thủy Tú được tái hiện một cách chân thực, nơi thờ tự bộ xương cá voi khổng lồ - vị thần mà ngư dân địa phương tôn kính gọi là Cá Ông. Đình Vạn Thủy Tú, được xây dựng từ năm 1762, không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là nơi lưu giữ nhiều sắc phong quý giá do các vua triều Nguyễn ban tặng. Điều này cho thấy sự linh thiêng và ý nghĩa sâu sắc của Cá Ông đối với người dân biển, đặc biệt là trong những cuộc chiến tranh khốc liệt, khi ngư dân được Ngài che chở, cứu giúp.

Một trong những góc nhỏ thú vị nhất tại bảo tàng chính là tiệm thu băng cổ điển từ thập niên 50. Tại đây, bạn sẽ như lạc vào một thế giới âm nhạc hoài cổ với những chiếc đĩa nhựa và máy hát xưa cũ. Hãy thử tưởng tượng cảm giác được tự tay chọn một cuốn băng yêu thích và thưởng thức âm nhạc một thời. Ngoài ra, chợ xưa Khánh Thiện sẽ đưa bạn trở về quá khứ với những hiện vật độc đáo như bàn tính và quả cân, gợi nhớ về một thời kỳ mà cuộc sống chậm rãi và giản dị hơn.

Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ rất nhiều hiện vật quý báu của ngư dân xưa như:

• Ngôi nhà truyền thống của ngư dân xưa .
• Thuyền thúng và các dụng cụ đánh bắt cá.
• Các vật dụng sinh hoạt và sản xuất của ngư dân và diêm dân.
• Các vật dụng được sử dụng trong quá trình sản xuất và bảo quản nước mắm.

Tìm hiểu quy trình làm nước mắm

Một phần không thể bỏ qua khi đến thăm bảo tàng Nước mắm Làng Chài xưa là tham quan khu trưng bày, bảo quản và giới thiệu về nghề làm nước mắm.

Nhà Hàm Hộ (ngôi nhà của một chủ vựa nước mắm giàu có thời xưa), căn nhà cuối cùng còn sót lại của một hàm hộ Phan Thiết xưa là nơi tham quan đầu tiên trong hành tìm hiểu quy trình làm nước mắm truyền thống xưa. Đến đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng không gian sống và làm việc của những người đã làm nên tên tuổi cho nước mắm Phan Thiết. Đặc biệt, mô hình một que nước mắm sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về quy trình sản xuất và đóng gói nước mắm truyền thống.

Đến đây, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng mà còn được trải nghiệm những bí quyết “cẩn” nước mắm của người xưa. "Cẩn" nước mắm, một kỹ năng xác định mức độ đậm đặc và ngon của nước mắm. Kỹ năng này đòi hỏi sự tinh tế của các nghệ nhân từ màu sắc, mùi vị của nước mắm. Thú vị hơn nữa, bạn sẽ được tự tay thực hiện thử nghiệm với hạt cơm để kiểm tra độ đạm của nước mắm. Nếu thả hạt cơm nguội vào nước mắm, trường hợp hạt cơm nổi lên hoặc lơ lửng, thì nước mắm đó là nguyên chất và có độ đạm cao. Còn nếu hạt cơm đó nhanh chóng chìm xuống dưới thì đó là nước mắm đã bị pha và có hàm lượng đạm thấp. Đây chắc chắn là một trải nghiệm đáng nhớ cho những ai yêu thích ẩm thực và văn hóa truyền thống.

Bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa không chỉ là nơi trưng bày các hiện vật liên quan đến nghề làm nước mắm mà còn là một bằng chứng sống khẳng định Phan Thiết mới chính là cái nôi của ngành nước mắm Việt Nam. Tại đây, du khách sẽ được tìm hiểu về những câu chuyện lịch sử thú vị, như câu chuyện về vị hàm hộ đã đóng góp công sức xây dựng đường giao thông và được vua nhà Nguyễn ban tặng. Những bức chân dung của các hàm hộ cũng được trưng bày, tôn vinh những đóng góp to lớn của họ đối với sự phát triển của ngành nước mắm Phan Thiết.

Nếm thử loại nước mắm Tĩn nổi tiếng

Nếm thử nước mắm Tĩn, một trải nghiệm đặc biệt và tuyệt vời khi đến bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa. Loại nước mắm nguyên chất này được ủ chượp từ những thùng gỗ lớn, trải qua một quá trình chín chậm mang đến một hương vị đậm đà, khó quên.

Tên gọi "Tĩn" bắt nguồn từ cách đựng nước mắm bằng các tĩn gốm và được dán nhãn vuông của ông Trần Gia Hòa, người được coi là ông tổ của nghề làm mắm ở đây. Các tĩn mắm được chở đi bán khắp nơi, từ các tỉnh miền trung, lục tỉnh Nam Kỳ, thậm chí mang ra cả miền Bắc. Với cách đóng gói độc đáo này, nước mắm của ông được bán khắp nơi và chiếm thị phần lớn ở nước ta thời đó. Nhờ hương vị đặc biệt của nước mắm Tĩn đã làm nên tên tuổi của Phan Thiết và là niềm tự hào của người dân nơi đây. Ghi nhận công lao này, ông đã được vua nhà Nguyễn ban tước quan với hàm Bát phẩm.

Thưởng thức chương trình fishermen show Mũi Né

• Giờ mở cửa: mở cửa theo các suất chiếu cố định thứ 4, 6, 7 lúc 20h00 và Chủ Nhật 10h30.
• Giá vé:khoảng 300.000 VNĐ - 500.000 VNĐ/người.

Đến tham quan bảo tàng Nước mắm Làng Chài Xưa, du khách còn có cơ hội được xem chương trình Fishermen Show Mũi Né (hay chương trình biểu diễn nhạc nước Huyền thoại Làng Chài). Đây là một chương trình biểu diễn nghệ thuật đặc sắc, tái hiện lại cuộc sống sinh hoạt và lao động của ngư dân vùng biển.

Chương trình biểu diễn kéo dài khoảng 2 giờ, kể lại huyền thoại cốt cá Ông Nam Hải (hay Nam Hải Đại Tướng Quân theo cách gọi của người dân nơi đây) dạt vào bờ biển Phan Thiết. Phần xác cá ông được người dân thờ phụng tại Dinh Vạn Thuỷ Tú, phần hồn hóa thân thành chàng ngư dân thương cảm cho cuộc sống vất vả của ngư dân, những người sống bằng nghề đánh bắt cá nên đã ra tay cứu giúp khi họ gặp nạn trên biển.

Chương trình này không chỉ là một buổi biểu diễn đơn thuần mà còn là một hành trình đưa khán giả trở về với quá khứ, khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống của làng chài. Với những màn trình diễn đặc sắc, Fishermen Show chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những giây phút thư giãn, giải trí tuyệt vời.

Tham quan Bảo tàng Làng chài xưa không chỉ đơn thuần là một hoạt động du lịch, mà còn là một hành trình khám phá và trải nghiệm những giá trị văn hóa sâu sắc. Nếu có cơ hội, hãy đến tham quan Bảo tàng Làng chài xưa để khám phá những điều thú vị và ý nghĩa nhé!