Lễ vía bà Thiên Hậu Hội An - Nét đẹp văn hóa tâm linh giữa phố cổ

Hằng năm, khi tháng ba âm lịch về, phố cổ lại rộn ràng với lễ vía Bà Thiên Hậu Hội An. Đây là một trong những lễ hội lớn nhất của cộng đồng người Hoa, tổ chức tại Hội quán Phúc Kiến với nhiều nghi thức trang trọng và hoạt động đặc sắc. Lễ vía không chỉ thể hiện đời sống tín ngưỡng phong phú mà còn góp phần làm nên nét văn hóa riêng biệt của Hội An.

Truyền thuyết về Bà Thiên Hậu

Bà Thiên Hậu (còn gọi là Thiên Hậu Thánh Mẫu) là vị nữ thần linh thiêng trong tín ngưỡng dân gian của người Hoa. Theo truyền thuyết, Bà là người có khả năng cứu giúp người đi biển khỏi sóng gió, thiên tai và bảo hộ cho ngư dân, thương nhân trên biển. Dần dần, niềm tin ấy lan rộng và Bà được tôn kính là “Mẹ của biển cả”. Tại Hội An – nơi từng là thương cảng quốc tế sầm uất – tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu được người Hoa mang theo và gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Lễ vía bà Thiên Hậu Hội An tổ chức ở đâu?

Lễ vía Bà Thiên Hậu ở Hội An được tổ chức tại Hội Quán Phúc Kiến (số 46 Trần Phú, Hội An). Đây là công trình kiến trúc nổi tiếng, được xây dựng từ cuối thế kỷ XVII, là nơi thờ Bà Thiên Hậu cùng các vị thần bảo hộ biển cả. Hội quán Phúc Kiến cũng được xem là điểm đến không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Hội An.

Lễ vía bà Thiên Hậu được tổ chức vào ngày nào?

Hằng năm, lễ vía Bà Thiên Hậu Hội An được tổ chức long trọng vào ngày 23 tháng 3 Âm lịch. Đây được xem là ngày sinh nhật của Bà và cũng là thời điểm cao điểm để cộng đồng người Hoa, người Việt cũng như du khách thập phương về dâng hương, cầu mong may mắn, sức khỏe, bình an.

Ý nghĩa lễ vía bà Thiên Hậu Hội An

Lễ vía không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn là dịp để cộng đồng hướng về cội nguồn, gắn kết tình đồng hương. Mọi người cùng nhau cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, cho sự thịnh vượng trong làm ăn buôn bán và sự an lành cho gia đình. Đồng thời, lễ hội cũng thể hiện sự giao thoa văn hóa giữa người Hoa và người Việt trong không gian di sản phố cổ.

Các nghi thức trong lễ vía bà Thiên Hậu Hội An

Lễ mộc dục

Lễ mộc dục được tổ chức trước ngày chính lễ. Đây là nghi thức tắm rửa, thanh tẩy tượng Bà Thiên Hậu, mang ý nghĩa gột rửa bụi trần và cầu mong sự thanh khiết, tốt lành. Người thực hiện lễ mộc dục phải thành tâm và làm theo đúng quy trình: chuẩn bị nước thơm từ hoa sen, hoa nhài và các loại lá thơm, lau chùi tượng Bà bằng khăn sạch, đồng thời thắp hương và đọc kinh cầu nguyện. 

Phần lễ chính

Lễ chính diễn ra long trọng vào ngày vía (23 tháng 3 âm lịch). Trong phần lễ chính, các bô lão và ban quý tế thực hiện lễ dâng hương, đọc văn tế, cầu quốc thái dân an. Hương án được trang trí đầy đủ lễ vật như hoa tươi, trái cây, trà rượu, xôi chè. Tiếng chiêng trống và tiếng tụng kinh vang vọng trong không gian thiêng liêng. Bên cạnh đó là các đoàn người dân và du khách đến thắp hương, cầu xin sự bảo hộ và bình an cho gia đình, con cháu.

Lễ vía bà Thiên Hậu Hội An có hoạt động gì đặc sắc?

Gian hàng ẩm thực

Trong khuôn viên lễ hội, các gian hàng ẩm thực là điểm nhấn không thể thiếu. Du khách sẽ có cơ hội thưởng thức hàng loạt món ngon đặc trưng của Hội An như: cao lầu, mì Quảng, bánh bao – bánh vạc, chè bắp, bánh đập hến xào… Tất cả đều mang hương vị đậm đà, dân dã và tinh tế, khiến ai đến cũng lưu luyến.

Trò chơi dân gian

Trong phần hội của lễ vía bà Thiên Hậu Hội An không khí lễ hội thêm phần sôi động với những trò chơi dân gian truyền thống: bịt mắt đập nồi, nhảy sạp, kéo co, ô ăn quan... Những hoạt động này không chỉ mang tính giải trí mà còn gợi lại ký ức tuổi thơ và giữ gìn nét đẹp văn hóa dân tộc.

Múa lân – sư – rồng rộn ràng

Múa lân – sư – rồng là phần đặc sắc nhất trong lễ hội. Những đoàn múa lân với tiếng trống dồn dập, những động tác điêu luyện cùng sắc màu rực rỡ mang đến không khí vui tươi, sôi động. Đây cũng là hoạt động mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và cầu mong may mắn, thịnh vượng cho cộng đồng.

Kinh nghiệm khi tham gia lễ vía bà Thiên Hậu Hội An

• Đi sớm: Để tránh đông đúc, bạn nên đến từ sáng sớm để tham dự phần lễ và tham quan Hội quán.
• Ăn mặc lịch sự: Khi vào khu vực thờ cúng, cần chọn trang phục kín đáo, gọn gàng.
• Chuẩn bị lễ vật: Nếu muốn dâng hương, bạn nên chuẩn bị hoa, trái cây và chút lễ nhỏ để thể hiện lòng thành.
• Bảo quản tài sản cá nhân: Do lễ hội đông người, hãy cẩn thận với túi xách, điện thoại và ví tiền.
• Trải nghiệm đầy đủ: Đừng bỏ qua gian hàng ẩm thực và các trò chơi dân gian để cảm nhận trọn vẹn không khí lễ hội.

Lễ vía Bà Thiên Hậu Hội An không chỉ là ngày lễ tâm linh mà còn là dịp để gìn giữ và lan tỏa giá trị văn hóa truyền thống. Nếu có dịp đến Hội An vào thời điểm này, bạn sẽ được trải nghiệm một không gian lễ hội độc đáo, tràn đầy sắc màu và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.