Khám phá lễ hội làng gốm Thanh Hà - Hành trình trở về với làng nghề 500 năm tuổi

Lễ hội làng gốm Thanh Hà là dịp để người dân bày tỏ lòng biết ơn tổ nghề, đồng thời tôn vinh giá trị văn hóa của làng gốm hơn 500 năm tuổi. Mỗi năm, lễ hội thu hút đông đảo du khách và nghệ nhân từ khắp nơi về tham dự, tạo nên một không gian rực rỡ sắc màu, đậm chất truyền thống.

Giới thiệu chung về lễ hội làng gốm Thanh Hà

Lễ hội làng gốm Thanh Hà tổ chức ở đâu?

Lễ hội diễn ra tại làng gốm Thanh Hà, thuộc phường Thanh Hà, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam. Làng nằm bên bờ sông Thu Bồn, cách trung tâm phố cổ Hội An khoảng 3 km. Đây là một trong những làng gốm lâu đời nhất Việt Nam, nổi tiếng với những sản phẩm thủ công tinh xảo.

Lễ hội làng gốm Thanh Hà được tổ chức vào thời gian nào?

Lễ hội thường diễn ra vào ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Đây là thời điểm đầu xuân, mang ý nghĩa khởi đầu thuận lợi cho một năm mới, đồng thời cũng là dịp để những người thợ gốm tỏ lòng thành kính với tổ nghề.

Nguồn gốc của lễ hội làng gốm Thanh Hà

Lễ hội bắt nguồn từ truyền thống thờ cúng tổ nghề gốm, những bậc tiền nhân đã khai sinh và phát triển làng gốm Thanh Hà từ thế kỷ XVI. Truyền thuyết kể rằng, làng gốm được lập nên bởi những người thợ gốm từ Bắc Bộ di cư vào Hội An, mang theo kỹ thuật làm gốm tinh xảo và truyền lại cho nhiều thế hệ. Lễ hội là dịp để con cháu tưởng nhớ công lao của tổ tiên và tiếp nối nghề truyền thống.

Ý nghĩa của lễ hội làng gốm Thanh Hà

Lễ hội không chỉ có ý nghĩa tâm linh mà còn mang giá trị văn hóa sâu sắc:

• Tôn vinh tổ nghề, thể hiện sự tri ân đối với những người sáng lập làng gốm.
• Gìn giữ và phát huy nghề truyền thống, khuyến khích thế hệ trẻ tiếp tục theo đuổi và sáng tạo trong nghề gốm.
• Thu hút du khách, quảng bá văn hóa và sản phẩm gốm Thanh Hà ra thị trường trong nước và quốc tế.

Những nét nổi bật trong lễ hội làng gốm Thanh Hà - Phần lễ

Lễ rước kiệu tổ nghề

Lễ rước kiệu tổ nghề gốm là nghi thức quan trọng nhằm bày tỏ lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân đã khai sinh và phát triển nghề gốm tại Thanh Hà. Đoàn rước thường bao gồm các bô lão trong làng, thợ gốm, người dân và du khách tham gia. Kiệu tổ nghề được trang trí lộng lẫy, rước qua các tuyến đường chính của làng, kết hợp với các màn trình diễn trống hội, cờ phướn, tạo nên không khí trang nghiêm nhưng cũng đầy màu sắc truyền thống.

Thực hiện các nghi thức tế lễ

Sau lễ rước kiệu, nghi thức tế lễ được tổ chức tại đình làng Thanh Hà, nơi thờ tổ nghề. Buổi tế lễ diễn ra theo nghi thức truyền thống, do các vị cao niên trong làng chủ trì, dâng hương, đọc văn khấn và cầu mong cho nghề gốm ngày càng phát triển, cuộc sống người dân ấm no. Đây là dịp để con cháu trong làng bày tỏ lòng thành kính, tri ân công lao của tổ nghề.

Nghi thức dâng gốm

Trong khuôn khổ lễ hội, nghi thức dâng gốm là một hoạt động quan trọng, thể hiện lòng biết ơn tổ nghề và khát vọng gìn giữ, phát triển nghề gốm truyền thống. Đặc biệt, nghi thức "dâng mẻ gốm đầu tiên" được xem là điểm nhấn thiêng liêng, mang ý nghĩa cầu mong cho một năm mới mưa thuận gió hòa, nghề gốm hưng thịnh.

Những hoạt động đặc sắc tại lễ hội làng gốm Thanh Hà - Phần hội

Sân chơi dân gian

Lễ hội không chỉ là dịp tôn vinh nghề gốm mà còn mang đến những sân chơi dân gian hấp dẫn như đua gà, đánh bài, cờ tướng, ném bát thần, phi tiêu... giúp người tham gia trải nghiệm văn hóa truyền thống và tạo bầu không khí vui tươi, gắn kết cộng đồng. Đây là cơ hội để du khách hòa mình vào đời sống làng quê, cảm nhận tinh thần đoàn kết và sự náo nhiệt của lễ hội.

Nặn gốm cùng nghệ nhân

Hoạt động này thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là trẻ em và những người yêu thích thủ công mỹ nghệ. Dưới sự hướng dẫn của các nghệ nhân gốm Thanh Hà, người tham gia sẽ được trực tiếp nhào nặn đất sét, tạo hình sản phẩm gốm theo ý thích. Đây không chỉ là trải nghiệm thú vị mà còn giúp quảng bá nghề gốm đến rộng rãi công chúng.

Chợ phiên gốm

Chợ phiên trong lễ hội là nơi hội tụ hàng trăm sản phẩm gốm độc đáo do các nghệ nhân Thanh Hà chế tác. Du khách có thể chiêm ngưỡng, mua sắm các sản phẩm như bình hoa, chén, đĩa, tượng gốm,... và giao lưu với nghệ nhân để hiểu hơn về kỹ thuật làm gốm truyền thống. Chợ phiên không chỉ góp phần bảo tồn văn hóa làng nghề mà còn giúp quảng bá sản phẩm gốm Thanh Hà đến thị trường trong và ngoài nước.

Hội thi nặn gốm

Hội thi nặn gốm là sân chơi dành cho cả nghệ nhân và người yêu thích gốm thủ công. Các thí sinh sẽ thể hiện tài năng qua việc tạo ra những tác phẩm gốm đẹp mắt, sáng tạo. Hội thi không chỉ đề cao kỹ thuật và sự khéo léo mà còn khuyến khích tinh thần sáng tạo trong lĩnh vực gốm mỹ nghệ.

Biểu diễn nghệ thuật truyền thống

Bên cạnh các hoạt động liên quan đến nghề gốm, lễ hội còn tổ chức nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật dân gian như hò Quảng, bài chòi, múa lân, trống hội,... Những tiết mục này góp phần làm phong phú không khí lễ hội, giúp du khách có cái nhìn sâu sắc hơn về bản sắc văn hóa miền Trung nói chung và làng gốm Thanh Hà nói riêng.

Lễ hội làng gốm Thanh Hà không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ nghề, tôn vinh giá trị truyền thống mà còn là cơ hội để quảng bá văn hóa làng nghề đến du khách trong và ngoài nước. Sự kết hợp giữa phần lễ trang trọng và phần hội sôi động đã tạo nên một sự kiện đặc sắc, góp phần duy trì và phát triển nghề gốm truyền thống Việt Nam.