Theo báo Thanh Niên, bên bờ biển Tuy An, tỉnh Phú Yên, tồn tại một kỳ quan đá bazan tuyệt mỹ có tuổi đời hơn 2 triệu năm – Gành Đá Đĩa. Nơi đây nổi bật với hàng nghìn cột đá lục giác đều đẹp, vươn mình ra biển như một tuyệt tác điêu khắc kỳ vĩ, được thiên nhiên tinh tế chạm khắc qua hàng triệu năm biến đổi.
Gành Đá Đĩa trải dài trên diện tích khoảng 2 km², gây ấn tượng mạnh với du khách bởi các trụ đá bazan xếp lớp ngay ngắn như những phím đàn piano khổng lồ. Dưới ánh nắng ban mai hoặc ráng chiều hoàng hôn, từng khối đá đường kính 50–60 cm phản chiếu ánh sáng lấp lánh, tạo nên một bản hòa tấu kỳ ảo giữa đá và sóng.
Theo các nhà địa chất, Gành Đá Đĩa hình thành từ quá trình phun trào núi lửa cách đây khoảng 2 triệu năm. Khi dòng dung nham nóng chảy gặp nước biển lạnh, nó đông cứng lại và nứt vỡ theo các mặt hình học, chủ yếu là lục giác và ngũ giác – tạo nên khung cảnh tự nhiên kỳ thú như thể được con người sắp đặt.
Không chỉ nổi bật với giá trị địa chất, Gành Đá Đĩa còn được bao phủ bởi những truyền thuyết dân gian kỳ bí. Một câu chuyện kể về kho báu hóa đá, được người xưa cất giữ để xây chùa nhưng cuối cùng hóa thành những phiến đá kỳ lạ. Truyền thuyết khác nói về một vị thần trấn áp thủy quái, bảo vệ ngư dân và tạo nên vùng đất linh thiêng. Những câu chuyện ấy khắc họa rõ nét mối gắn bó giữa cư dân ven biển và thế giới tự nhiên bao la.
Vị trí của Gành Đá Đĩa cũng được đánh giá là đắc địa khi nằm gần nhiều danh thắng nổi tiếng như vịnh Xuân Đài – một trong những vịnh đẹp nhất Việt Nam, bãi Bàng với dải cát trắng mịn dài 3 km, hải đăng Gành Đèn và các làng chài cổ kính mang đậm dấu ấn văn hóa đá đặc trưng của vùng đất này.
Từ khi được công nhận là Di tích thắng cảnh quốc gia năm 1997, và đặc biệt sau khi xuất hiện trong bộ phim "Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh", Gành Đá Đĩa nhanh chóng trở thành biểu tượng du lịch của Phú Yên. Địa danh này thu hút hàng chục nghìn lượt khách mỗi năm, được bình chọn là một trong 20 điểm đến yêu thích nhất Việt Nam năm 2014, và đến cuối năm 2020, đã chính thức được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt.
Chia sẻ về định hướng phát triển du lịch, ông Nguyễn Văn Hoàng – Phó Chủ tịch UBND huyện Tuy An cho biết: "Huyện đã triển khai nhiều hoạt động trải nghiệm tại Gành Đá Đĩa như cưỡi ngựa ngắm cảnh, nghe đàn đá hay chụp ảnh tại cánh đồng hoa nhằm tăng sức hấp dẫn và góp phần phát triển kinh tế địa phương."
Không chỉ là thắng cảnh thiên nhiên, Gành Đá Đĩa còn là phần hồn không thể thiếu trong đời sống ngư dân Tuy An – những con người ngày ngày ra khơi, đồng thời gìn giữ nếp sống truyền thống của vùng biển miền Trung giàu bản sắc.