Say lòng với những lễ hội truyền thống độc đáo ở Tiền Giang

Dù diện tích không lớn, Tiền Giang lại nổi bật với cảnh sắc miền sông nước, di tích lịch sử và nét văn hóa đặc trưng Nam Bộ. Không chỉ có chùa Vĩnh Tràng, biển Tân Thành, chợ nổi Cái Bè hay trại rắn Đồng Tâm, vùng đất này còn hấp dẫn du khách bởi nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc.

Lễ giỗ Anh hùng dân tộc Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân

• Thời gian: Ngày 15 tháng 4 Âm lịch

• Địa điểm: Đền thờ Nguyễn Hữu Huân, xã Hòa Tịnh, huyện Chợ Gạo, tỉnh Đồng Tháp mới

Lễ giỗ Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân là một trong những sự kiện văn hóa – lịch sử tiêu biểu tại Tiền Giang, thu hút đông đảo người dân và du khách về tham dự. Ông là một nhà nho yêu nước, sinh năm 1830, nổi tiếng vì đậu thủ khoa kỳ thi Hương năm 1852 và từng giữ chức Giáo thọ tại Định Tường. Khi thực dân Pháp xâm lược, ông đã từ quan, gia nhập nghĩa quân Trương Định ở Gò Công, nhiều lần chiêu mộ lực lượng đứng lên kháng chiến.

Sau ba lần bị bắt vì hoạt động chống Pháp, ông đã bị hành hình vào ngày 19/5/1875 tại quê nhà. Với tinh thần yêu nước bất khuất, tên tuổi của Thủ khoa Huân được người dân lưu danh và tưởng nhớ bằng lễ giỗ được tổ chức hằng năm tại đền thờ. 

Lễ giỗ Anh hùng dân tộc Trương Định 

• Thời gian: 17–20/8 (Dương lịch)

• Địa điểm: Đền thờ Trương Định, thị xã Gò Công, tỉnh Đồng Tháp mới

Mỗi dịp tháng 8 hằng năm, người dân Tiền Giang và du khách thập phương lại về thị xã Gò Công để tưởng niệm người anh hùng dân tộc – Bình Tây Đại nguyên soái Trương Định. Dù sinh ra tại Quảng Ngãi năm 1820, ông đã gắn bó cuộc đời mình với mảnh đất phương Nam, từng khai hoang, lập ấp và kêu gọi nhân dân đứng lên chống Pháp khi đất nước lâm nguy. Trong trận chiến năm 1864, bị thương nặng và không muốn rơi vào tay giặc, ông đã tự kết liễu để giữ trọn khí tiết.

Để tưởng nhớ công lao vĩ đại ấy, người dân Gò Công đã lập đền thờ, dựng tượng và hằng năm tổ chức lễ giỗ với nghi thức trang trọng, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lịch sử mà còn thu hút đông đảo du khách đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống.

Lễ hội Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút

• Thời gian: 20/1 (các năm chẵn)

• Địa điểm: Khu di tích Rạch Gầm – Xoài Mút, xã Kim Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Tháp mới

Lễ hội Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút là sự kiện trọng đại nhằm tưởng nhớ chiến công lẫy lừng của nghĩa quân Tây Sơn dưới sự chỉ huy tài tình của anh hùng dân tộc Nguyễn Huệ. Trận thủy chiến lịch sử năm 1785 trên dòng sông Tiền đã đánh tan hàng vạn quân Xiêm, giữ vững biên cương phía Nam và trở thành biểu tượng kiêu hùng trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc.

Diễn ra vào ngày 20/1 các năm chẵn, lễ hội không chỉ là dịp tri ân mà còn là ngày hội văn hóa rộn ràng với hàng loạt hoạt động dân gian truyền thống như đua thuyền, thả diều, thi chim – hoa – cá – kiểng, chưng mâm ngũ quả hay các cuộc thi nấu ăn tái hiện sinh hoạt thời chiến như nấu cơm hành quân, gói bánh tét, nấu xôi.

Lễ hội Nghinh Ông Vàm Láng 

• Thời gian: Mùng 9 và 10 tháng 3 âm lịch

• Địa điểm: Lăng Ông Nam Hải, ấp Lăng, xã Vàm Láng, huyện Gò Công Đông, tỉnh Đồng Tháp mới

Lễ hội Nghinh Ông – Vàm Láng là sự kiện văn hóa tín ngưỡng đặc sắc, có quy mô lớn nhất trong năm của ngư dân vùng Gò Công Đông. Diễn ra tại Lăng Ông Nam Hải – nơi tôn thờ cá Ông (cá voi), vị thần hộ mệnh của người đi biển – lễ hội mang đậm bản sắc dân gian vùng sông nước và thể hiện niềm tri ân sâu sắc của ngư dân với biển cả. Người dân tổ chức nghi lễ để cầu mong mưa thuận gió hòa, ra khơi an lành, tôm cá đầy khoang và một cuộc sống ấm no, đủ đầy.

Hai nghi thức trang trọng nhất là Lễ rước sắc Thần và Lễ cúng Thủy Lục được tổ chức trong không khí linh thiêng, thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương. Song song đó, lễ hội còn mang đến bầu không khí tưng bừng với hàng loạt trò chơi dân gian truyền thống như kéo co, đua ghe, bắt vịt, đá bóng, leo cột mỡ… khiến không gian biển trở nên náo nhiệt và vui tươi.

Lễ hội Kỳ Yên Vĩnh Bình 

• Thời gian: Từ ngày 14 đến 16 tháng Chạp âm lịch

• Địa điểm: Thị trấn Vĩnh Bình, huyện Gò Công Tây, tỉnh Đồng Tháp mới

Lễ hội Kỳ Yên Vĩnh Bình là một trong những lễ hội tiêu biểu, mang đậm dấu ấn truyền thống của cư dân nông nghiệp vùng đồng bằng sông nước Tiền Giang. Được tổ chức vào dịp cuối năm âm lịch, lễ hội là dịp để cộng đồng địa phương dâng lời tạ ơn các bậc tiền nhân, thần linh đã phù hộ một năm yên bình, mưa thuận gió hòa, đồng thời cầu chúc năm mới ấm no, mùa màng tươi tốt.

Phần lễ được thực hiện trang nghiêm với các nghi thức rước sắc thần, cúng bái, tế lễ, tỏ lòng biết ơn đối với các vị thần Thành hoàng, tiền hiền, hậu hiền đã có công khai khẩn và gìn giữ vùng đất. Không khí lễ hội trở nên rộn ràng hơn khi bước vào phần hội với nhiều hoạt động truyền thống mang tính cộng đồng cao như: Nhảy bao bố, đập nồi, bắt vịt trên sông, đẩy cây,... thu hút sự tham gia nhiệt tình của cả người dân và du khách.

Đặc biệt, điểm nhấn của lễ hội là màn thả hoa đăng trên dòng sông quê vào buổi tối – một khoảnh khắc lung linh, huyền ảo, thể hiện ước vọng về sự bình an, hạnh phúc và thịnh vượng. Xen lẫn trong chuỗi hoạt động còn có gian hàng trưng bày sản vật địa phương, mang đến cho du khách cơ hội khám phá văn hóa ẩm thực và đời sống sản xuất của người dân Gò Công.