Địa chỉ: Đường Đào Tấn, phường Cửa Nam, thành phố Vinh, Nghệ An.
Giờ mở cửa: 7:00 – 22:00
Giá vé: Miễn phí.
Thành cổ Vinh, tọa lạc ở phía Tây Nam Cửa Lò, là một công trình kiến trúc độc đáo được xây dựng vào năm 1831 dưới triều đại nhà Nguyễn. Mặc dù trải qua nhiều thăng trầm lịch sử và sự tàn phá của chiến tranh, thành cổ vẫn giữ được một phần giá trị lịch sử với ba cổng thành còn lại ở ba phường: Cửa Nam, Quang Trung và Đội Cung, trở thành những chứng nhân sống động về một thời kỳ lịch sử huy hoàng. Đây là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về văn hóa và lịch sử của thành phố Vinh.

Tham quan thành cổ Vinh vào bất kỳ thời điểm nào trong năm đều mang đến những trải nghiệm thú vị, vì mỗi mùa lại khoác lên mình một vẻ đẹp riêng biệt. Tuy nhiên, để tránh cái nắng oi ả, bạn nên lựa chọn mùa xuân (tháng 3-5) hoặc mùa thu (tháng 9-11). Trong khoảng thời gian này, thời tiết tại Vinh thường mát mẻ và dễ chịu, tạo điều kiện lý tưởng để bạn khám phá thành cổ và tận hưởng không khí trong lành, xanh tươi của khu vực.
Khi xây dựng thành cổ Vinh, người xưa đã lựa chọn vị trí và hướng thành dựa trên thuyết phong thủy của phương Đông. Phía Đông, thành tựa lưng vào dãy núi Hồng Lĩnh, gắn liền với truyền thuyết huyền thoại về 100 chú chim phượng hoàng bay đi tìm tổ ấm. Phía Tây, thành được bảo vệ bởi dãy núi Thiên Nhẫn, trùng trùng điệp điệp, như hình lưỡi cưa vươn lên trời cao.
Lúc mới xây dựng, vua Gia Long đã huy động 1.000 lính Thanh Hóa và 4.000 lính Nghệ An để dựng thành bằng đất. Tuy nhiên, vua Minh Mạng đã cho nâng cấp thành với những bức tường đá ong kiên cố hơn. Đến thời vua Tự Đức, thành cổ lại một lần nữa được trùng tu với 4.848 cân vôi, 155 cân mật mía và 8.599 phiến đá sò, trở thành thành lũy kiên cố và quy mô nhất từ trước đến nay, khẳng định vai trò quan trọng trong việc bảo vệ an nguy quốc gia.

Tường thành của thành cổ Vinh cao 4,8m và được bảo vệ bởi một hào sâu rộng. Hiện nay, thành chỉ còn 3 cửa ra vào: cửa Tiền, cửa Tả và cửa Hữu, không còn cửa Hậu. Thành có hình lục giác, với diện tích khoảng 420.000m2 và chu vi 2.520m, bao gồm hai vòng thành: vòng thành trong và vòng thành ngoài. Hệ thống thành cao và hào sâu được xây dựng để phòng thủ, chống lại mọi cuộc tấn công. Hào cũng được sử dụng để thả sen lấy hạt, cung cấp cho triều đình mỗi năm.
Cửa Tiền của thành cổ Vinh hướng về phía Nam, là nơi vua ngự giá. Cửa Tả hướng về phía Đông, trong khi Cửa Hữu hướng về phía Tây. Để qua bất kỳ cổng nào, người ta phải vượt qua một cây cầu, tạo nên cảm giác như đang bước vào một pháo đài kiên cố.

Bên trong thành, công trình lớn nhất là hành cung, nơi có dinh thống đốc ở phía Đông, dinh bố chánh, án sát, dinh lãnh binh, dinh đốc học ở phía Nam, và trại lính cùng nhà ngục ở phía Bắc. Sau này, phía Tây được mở rộng để làm nhà giám binh của quân đoàn Pháp. Toàn bộ thành được trang bị 65 khẩu thần công, trong đó 47 khẩu đặt ở các vọng gác, còn lại tập trung tại hành cung và dinh thống đốc.
Các cổng thành có thiết kế mái vòm độc đáo, mang lại cảm giác như đang đi qua một ngôi nhà nhỏ, vững chãi và kiên cố. Đứng giữa cổng thành, bạn sẽ cảm nhận được sự vững vàng và uy nghiêm, giống như đang đứng trong một lô cốt chắc chắn. Thành cổ Vinh được xây dựng như một pháo đài quân sự, với khả năng phòng thủ vô cùng mạnh mẽ. Hệ thống hào của thành rộng 28m, sâu 3,4m và được liên kết với sông Vĩnh (sông Cửa Tiền) thông qua một con ngòi rộng 2m, sâu 1,6m và đáy rộng 1,2m. Hào được đào sâu để lấy đất đắp lũy, đồng thời bảo vệ thành khỏi sự xâm nhập của quân địch.