Trong bức tranh ẩm thực phong phú đó, các loại "bánh" dân dã, mộc mạc nhưng lại chứa đựng hương vị khó quên chính là một phần không thể thiếu, níu chân biết bao du khách. Hãy cùng khám phá top những loại bánh đặc sản trứ danh, mà nếu có dịp ghé thăm Ninh Thuận, bạn nhất định không thể bỏ lỡ.
Bánh căn có lẽ là món bánh quen thuộc ở nhiều tỉnh miền Trung và Nam Trung Bộ, nhưng bánh căn Ninh Thuận lại mang một dấu ấn rất riêng, từ cách đổ bánh đến hương vị nước chấm. Thay vì dùng khuôn gang như nhiều nơi, người Ninh Thuận thường đổ bánh căn trong những chiếc khuôn làm bằng đất nung mộc mạc, giữ nhiệt tốt và tạo nên hương vị đặc trưng.

Bột bánh được làm từ gạo ngâm xay nhuyễn, pha theo tỷ lệ gia truyền để có độ sánh vừa phải. Khi khách gọi, người bán mới bắt đầu thoa một lớp dầu mỏng vào từng lỗ khuôn nóng rực, múc bột đổ vào, rồi nhanh tay thêm "nhân" là trứng (gà, cút), tôm tươi hoặc mực ống thái nhỏ. Đậy nắp khuôn lại chờ bánh chín tới, tỏa mùi thơm lừng.
Điểm làm nên "linh hồn" của bánh căn Ninh Thuận chính là các loại nước chấm đa dạng, không chỉ có nước mắm chua ngọt thông thường. Vị ngọt của bột gạo, vị béo của trứng, vị tươi của hải sản hòa quyện cùng vị đậm đà, béo bùi của nước chấm tạo nên một bản hòa tấu hương vị khó quên.
Cũng là bánh xèo, nhưng bánh xèo Ninh Thuận lại có kích thước nhỏ xinh hơn so với phiên bản miền Tây, thường chỉ bằng lòng bàn tay hoặc chiếc đĩa nhỏ. Vỏ bánh được pha từ bột gạo, đôi khi thêm chút bột nghệ để có màu vàng đẹp mắt và pha loãng hơn để khi chiên tạo độ giòn tan đặc trưng.
Người ta dùng những chiếc khuôn nhỏ bằng gang hoặc đất nung, đặt lên bếp than hồng rực lửa. Khi khuôn nóng, một lớp dầu mỏng được tráng qua, rồi vá bột được đổ vào thật nhanh tay, tạo ra tiếng "xèo" vui tai – nguồn gốc tên gọi của món bánh.

Bánh xèo Ninh Thuận thường được ăn kèm với rau sống đa dạng (xà lách, rau thơm, diếp cá...) và nước chấm pha từ nước mắm ngon, tỏi, ớt, chanh, đường, có thể thêm chút đậu phộng rang giã nhỏ hoặc đồ chua. Cắn một miếng bánh xèo nóng hổi, cảm nhận lớp vỏ giòn tan vỡ trong miệng, vị ngọt tươi của hải sản, vị thanh mát của rau sống và vị chua ngọt đậm đà của nước chấm – một trải nghiệm ẩm thực giản dị mà đầy cuốn hút.
Bánh tráng nướng đã trở thành món ăn vặt "quốc dân", nhưng ở Ninh Thuận, đặc biệt là Phan Rang, món bánh này lại có một biến tấu độc đáo với nguyên liệu chủ đạo là mắm ruốc – thứ gia vị đậm đà hương vị biển cả.

Chiếc bánh tráng mỏng được đặt lên vỉ nướng trên bếp than hồng. Người bán nhanh tay phết đều một lớp mắm ruốc pha loãng đặc trưng (có vị mặn, ngọt, cay nhẹ và thơm nồng), sau đó đập thêm quả trứng cút hoặc trứng gà, dùng muỗng đánh tan và dàn đều khắp mặt bánh. Tiếp đó là hành lá thái nhỏ, hành phi giòn thơm, đôi khi có thêm chả cá hoặc nem chua.
Vị giòn rụm của bánh tráng, vị mặn mà đặc trưng của mắm ruốc, vị béo ngậy của trứng, vị thơm của hành lá, hành phi... tất cả hòa quyện tạo nên một hương vị độc đáo, lạ miệng và cực kỳ gây nghiện. Đây là món ăn vặt không thể bỏ qua khi dạo chơi Phan Rang về đêm.
Bánh hỏi lòng heo là món ăn sáng hoặc ăn trưa quen thuộc và được yêu thích của người dân Ninh Thuận. Món ăn là sự kết hợp tinh tế giữa những tấm bánh hỏi trắng tinh, mềm mịn và đĩa lòng heo luộc tươi ngon, đa dạng. Bánh hỏi được làm từ bột gạo, qua quá trình chế biến công phu để tạo thành những sợi bún nhỏ ép thành từng tấm mỏng, có bề mặt tựa như tấm lưới đan xen. Bánh thường được thoa một lớp mỡ hành xanh mướt, thơm lừng khi dọn ra.

Khi ăn, người ta gắp một miếng bánh hỏi, kèm theo miếng lòng yêu thích, cuốn cùng rau sống rồi chấm vào nước mắm. Sự mềm mại của bánh hỏi, vị ngọt, giòn, béo của lòng heo, vị tươi mát của rau và vị đậm đà của nước chấm hòa quyện tạo nên một món ăn tuy dân dã nhưng lại vô cùng hấp dẫn.
Bánh rế là món bánh ngọt đặc sản, một thức quà quê dân dã gắn liền với tuổi thơ của nhiều người con Ninh Thuận. Bánh được làm từ nguyên liệu chính là khoai lang hoặc khoai mì (sắn) tươi bào thành sợi nhỏ. Các sợi khoai này được cho vào một chiếc khuôn có lỗ nhỏ, dàn đều thành hình tròn mỏng như một tấm lưới (giống cái rế/rổ nên có tên gọi bánh rế), rồi đem chiên ngập trong dầu nóng cho đến khi vàng giòn.

Bánh rế đã chiên giòn được nhúng nhanh qua lớp đường này rồi để nguội cho đường khô lại, bám đều quanh các sợi bánh. Thành phẩm là những chiếc bánh rế tròn xinh, vàng óng, giòn tan, vị ngọt thanh của đường hòa quyện với vị bùi bùi của khoai và mùi thơm nhẹ của gừng, mè. Bánh rế thường được bán ở các chợ, các cửa hàng đặc sản, là món quà vặt lý tưởng hoặc món quà quê ý nghĩa để mang về biếu tặng.
Ẩm thực Ninh Thuận, đặc biệt là các loại bánh đặc sản, mang trong mình sự hòa quyện của nắng, của gió, của vị mặn mòi biển cả và sự khéo léo, chân chất của người dân địa phương. Chắc chắn rằng, những món bánh dân dã ấy sẽ góp phần làm cho chuyến đi của bạn thêm phần thú vị và đậm đà hương vị bản xứ.