Lịch sử hình thành Chùa Giác Lâm: Điểm du lịch tâm linh nổi tiếng của Sài Gòn
09/03/2025
Mục lục
Giữa lòng Sài Gòn hoa lệ ẩn chứa một không gian thanh tịnh, trầm mặc, mang dấu ấn của thời gian và lịch sử. Đó chính là Chùa Giác Lâm, một ngôi cổ tự lâu đời, nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của Phật giáo Nam Bộ.
Đến với Chùa Giác Lâm, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, cổ kính mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất Sài Gòn - Gia Định xưa.
Chùa Giác Lâm ở đâu Sài Gòn?
Địa chỉ: 565 Lạc Long Quân, quận Tân Bình, TP. HCM
Giờ mở cửa: 7h-21h
Chùa Giác Lâm, một trong những ngôi chùa cổ nhất Sài Gòn, là một di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, tọa lạc tại số 565 đường Lạc Long Quân, quận Tân Bình. Ngôi chùa này không chỉ là một điểm đến tâm linh quan trọng mà còn là một kho tàng lịch sử, kiến trúc độc đáo, thu hút du khách trong và ngoài nước.
Kiến trúc của chùa Giác Lâm là sự kết hợp hài hòa giữa kiến trúc truyền thống và phong cách nghệ thuật dân gian. Chùa được xây dựng theo hình chữ Tam, bao gồm ba dãy nhà ngang nối liền nhau: chánh điện, giảng đường và nhà trai. Chùa nổi tiếng với hệ thống tượng Phật cổ, đặc biệt là bộ tượng Thập Bát La Hán bằng gỗ mít, có niên đại hơn 200 năm. Ngoài ra, chùa còn lưu giữ nhiều hiện vật quý giá khác như chuông đồng, hoành phi, liễn đối...
Không gian chùa Giác Lâm mang đến cảm giác thanh tịnh, yên bình, là nơi lý tưởng để du khách tìm về sự an yên trong tâm hồn. Những hàng cây cổ thụ xanh mát, tiếng chuông chùa ngân vang, cùng với không gian kiến trúc cổ kính, tạo nên một bức tranh hài hòa, đậm chất Phật giáo. Chùa Giác Lâm không chỉ là một điểm đến du lịch mà còn là một trung tâm văn hóa, tín ngưỡng quan trọng, góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc.
Lịch sử hình thành chùa Giác Lâm Sài Gòn
Vào mùa xuân năm 1744, giữa triều đại vua Nguyễn Phúc Khoát, cư sĩ Lý Thụy Long đã đặt nền móng xây dựng nên chùa Giác Lâm. Ngôi chùa thuở ban đầu mang trong mình nhiều danh xưng, như Cẩm Sơn, Sơn Can hay Cẩm Đệm, ghi dấu những ngày đầu tiên hình thành.
Thiền sư Phật Ý-Linh Nhạc đã trao sứ mệnh tiếp quản chùa cho đệ tử của mình, Viên Quang. Từ đó, ngôi chùa chính thức khoác lên tên gọi Giác Lâm, trở thành một trung tâm đào tạo Phật pháp, nơi trao truyền kinh sách và giới luật cho các Phật tử tại Gia Định và khắp vùng Nam Bộ.
Trong những trang sử hào hùng của dân tộc, chùa Giác Lâm từng là nơi chở che, dung dưỡng cho nhiều nhà cách mạng trong giai đoạn chiến tranh 1939-1945. Đồng thời, đây cũng là thời điểm ngôi chùa được khoác lên mình diện mạo mới qua một lần trùng tu.
Năm 1827, ngày 3 tháng Chạp năm Đinh Hợi, thiền sư Viên Quang viên tịch, thiền sư Hải Tịnh kế vị. Đến năm 1873, dưới sự dẫn dắt của Thiền sư Minh Khiêm, chùa Giác Lâm không chỉ là nơi tu hành mà còn là trung tâm in ấn, khắc bản gỗ, lan tỏa tri thức Phật giáo đến với muôn dân.
Năm 1988, chùa Giác Lâm được Nhà nước ghi nhận, vinh danh là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia, khẳng định giá trị to lớn về văn hóa và lịch sử.
Trải qua bao thăng trầm của thời gian, chùa Giác Lâm đã chứng kiến sự kế thừa và phát triển qua tám đời sư trụ trì. Hiện nay, chùa được dẫn dắt bởi Viện chủ Thượng tọa Thích Huệ Trung, Trụ trì Đại đức Thích Từ Tánh và Phó trụ trì Đại đức Thích Từ Trí.
Chùa Giác Lâm vẫn luôn là điểm đến hấp dẫn, thu hút hàng nghìn du khách và Phật tử mỗi năm, những người đến để tìm hiểu về chiều sâu lịch sử và nét đẹp văn hóa Phật giáo.
Khám phá kiến trúc của Chùa Giác Lâm Sài Gòn
Cổng nhị quan
Được kiến tạo vào năm 1945, cổng nhị quan của Giác Lâm tự nổi bật với sự kết hợp độc đáo giữa văn hóa Ấn Độ và Phật giáo Khmer. Đôi sư tử trấn giữ hai bên cổng, uy nghi sừng sững, mang đậm tinh thần văn hóa phương Đông. Hình tượng đầu rắn Naga, biểu tượng đặc trưng của Phật giáo Khmer, được chạm trổ tinh xảo, thể hiện sự giao thoa văn hóa đặc sắc.
Cổng được thiết kế dáng chân quỳ, trang trí hoa văn chạm nổi tinh tế, thể hiện sự tỉ mỉ trong từng đường nét. Dòng chữ Hán trên cổng, kể về truyền thuyết Ô Quan Thái tử đời Đường, càng tăng thêm giá trị văn hóa và lịch sử cho công trình này. Điều đặc biệt, cổng nhị quan không được xây dựng theo trục thẳng vào chính điện, tuân theo tín ngưỡng dân gian, nhằm tránh sự xâm nhập của tà khí.
Cổng tam quan
Khác với cổng nhị quan, cổng tam quan của chùa Giác Lâm là một công trình được xây dựng muộn hơn, vào năm 1955. Hướng về phía Nam, cổng tam quan nằm sát đường Lạc Long Quân, mở ra không gian chào đón khách thập phương đến với chùa.
Hai bên cột trụ của cổng được chạm khắc đôi câu đối chữ Hán, thể hiện triết lý nhà Phật. Cổng tam quan luôn rộng mở, thể hiện tinh thần từ bi hỷ xả, chào đón tất cả những ai mong muốn tìm hiểu và thực hành theo giáo lý của đạo Phật.
Mái chùa Giác Lâm
Nét kiến trúc đặc trưng của chùa Giác Lâm thể hiện rõ qua phần mái được thiết kế mô phỏng hình dáng chiếc bánh ít, một hình ảnh quen thuộc trong kiến trúc chùa chiền miền Nam, mang đến cảm giác mộc mạc và gần gũi. Mái chùa gồm bốn vạt thẳng, khác biệt với hình ảnh đầu đao cong vút thường thấy ở các công trình tôn giáo phía Bắc.
Trên đỉnh mái, biểu tượng "lưỡng long tranh châu" uy nghi ngự trị, không chỉ thể hiện giá trị thẩm mỹ mà còn là sự tôn kính sâu sắc đối với giáo lý nhà Phật.
Kiến trúc ở khu chánh điện
Khoảng không gian trước chánh điện, một hình chữ nhật rộng lớn (20mx10m), được bài trí trang nghiêm với những bàn thờ uy nghi. Nổi bật chính giữa là tượng Phật A Di Đà, Thích Ca, và Di Lặc, hai bên là bàn thờ Quan Thế Âm và Đại Thế Chí. Điện Phật Tổ, nơi hội tụ linh khí, được phân chia thành ba cấp bậc thờ tự từ cao xuống thấp, thể hiện lòng thành kính: bàn Di Đà, bàn Hội Đồng và bàn Tam Bảo.
Chánh điện Chùa Giác Lâm sừng sững với kiến trúc "tứ trụ" đặc trưng, bốn cột cái biểu tượng cho "tiên bái Phật, hậu bái Tổ". Nâng đỡ mái điện là 56 cột lớn, mỗi cột đều là một tác phẩm nghệ thuật chạm khắc tinh xảo, những câu đối được thếp vàng lấp lánh, cùng những đề tài trang trí quen thuộc như tứ linh, tứ quý, hoa điểu được chạm trổ tỉ mỉ.
Điện thờ bên trong chánh điện tỏa ra vẻ đẹp rực rỡ, lộng lẫy, nơi hội tụ những pho tượng Phật lớn: A Di Đà, Thích Ca, Di Lặc Bồ Tát, Thế Chí Bồ Tát, Quan Thế Âm Bồ Tát, và bộ tượng Cửu Long bằng đồng sáng bóng. Đặc biệt, chùa còn lưu giữ hai bộ tượng Thập Bát La Hán và hai bộ tượng Thập Điện Diêm Vương, những tác phẩm nghệ thuật mang giá trị tâm linh sâu sắc.
Trên đỉnh tường chánh điện và tháp tổ Hồng Hưng, hơn 7.000 chiếc đĩa trang trí được sắp xếp tinh tế, tạo nên một bức tranh nghệ thuật độc đáo. Hơn 6.000 chiếc đĩa tô điểm cho tường chánh điện, hơn 1.000 chiếc làm đẹp tháp tổ Hồng Hưng. Những chiếc đĩa này, phần lớn đến từ lò gốm Lái Thiêu (Bình Dương), cùng một số ít được nhập khẩu từ Nhật Bản và Trung Quốc, đã góp phần tạo nên kỷ lục "ngôi chùa có số lượng đĩa trang trí nhiều nhất Việt Nam" cho Giác Lâm.
Phía sau chánh điện, bàn thờ nhà tổ là nơi tôn kính các vị hòa thượng trụ trì qua các thời kỳ, thể hiện lòng tri ân sâu sắc. Đối diện là bàn thờ Phật Chuẩn Đề, Phật A Di Đà và Thập Điện Diêm Vương, tạo nên một không gian linh thiêng, trang trọng.
Gần khu vực nhà tổ, giảng đường được xây dựng theo kiểu mái chánh điện, là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng và lễ hội lớn. Trong những năm kháng chiến chống Pháp và Mỹ, nơi đây còn là địa điểm đào tạo cán bộ và trinh sát nội thành, ghi dấu những trang sử hào hùng của dân tộc.
Chùa Giác Lâm Sài Gòn có gì đặc biệt?
Chùa Giác Lâm, một bảo tàng sống động của lịch sử và nghệ thuật Phật giáo Nam Bộ, sở hữu những nét đặc sắc làm nên giá trị không thể thay thế.
Nghĩa trang cổ kính: Nằm ẩn mình trong khuôn viên chùa là khu tháp mộ trầm mặc, chứng kiến bao thăng trầm của thời gian. Được xây dựng từ đầu thế kỷ XIX đến đầu thế kỷ XX, nơi đây an nghỉ của các bậc thiền sư và tu sĩ, những người đã có công lao to lớn đối với sự phát triển của Phật giáo tại vùng đất này.
Bảo Tháp Xá Lợi uy nghiêm: Sừng sững giữa không gian chùa là Bảo Tháp Xá Lợi, một công trình kiến trúc độc đáo, hình lục giác, cao bảy tầng. Quá trình xây dựng kéo dài từ năm 1970 đến năm 1994, với chiều cao 32,7m và diện tích hơn 600m2, bảo tháp như một ngọn hải đăng tâm linh, hướng về phương Bắc. Mỗi tầng tháp là một không gian thờ tự trang nghiêm, với các tượng Phật, Bồ tát uy nghi, và trên đỉnh là nơi an vị Xá lợi Đức Phật Thích Ca.
Bảo tàng tượng pháp: Chùa Giác Lâm còn là nơi lưu giữ 119 pho tượng quý giá, trong đó có những pho tượng cổ xưa, mang đậm dấu ấn nghệ thuật dân gian. Đặc biệt, bộ tượng Thập Bát La Hán bằng gỗ mít là một kiệt tác nghệ thuật, thể hiện rõ nét sự phát triển của Phật giáo Nam Bộ và tinh hoa của người Việt. Bên cạnh đó, chùa còn sở hữu nhiều tác phẩm gỗ quý khác, như bao lam, hoành phi, câu đối thếp vàng, tạo nên một không gian thờ tự trang nghiêm và đậm chất văn hóa.
Các hoạt động trải nghiệm ở chùa Giác Lâm Sài Gòn
Chùa Giác Lâm, với tuổi đời hơn 270 năm, không chỉ là một di tích lịch sử - văn hóa quốc gia mà còn là một điểm đến tâm linh và trải nghiệm văn hóa độc đáo. Khi đến tham quan chùa Giác Lâm, du khách có thể tham gia vào các hoạt động sau:
Chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính:
Chùa Giác Lâm nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn của phong cách kiến trúc chùa chiền Nam Bộ. Du khách có thể đi dạo quanh khuôn viên chùa, ngắm nhìn những công trình kiến trúc cổ kính, những hoa văn chạm trổ tinh xảo.
Đặc biệt, du khách có thể khám phá khu tháp mộ cổ, nơi an nghỉ của các vị thiền sư và tăng ni đã từng trụ trì tại chùa.
Tìm hiểu về lịch sử và văn hóa:
Chùa Giác Lâm là nơi lưu giữ nhiều hiện vật lịch sử quý giá, giúp du khách hiểu rõ hơn về lịch sử hình thành và phát triển của vùng đất Sài Gòn - Gia Định.
Du khách có thể tìm hiểu về các giai đoạn lịch sử quan trọng của chùa, cũng như những câu chuyện gắn liền với ngôi chùa này.
Thực hành tâm linh:
Chùa Giác Lâm là một không gian thanh tịnh, lý tưởng để du khách tìm về sự bình yên trong tâm hồn. Du khách có thể tham gia vào các hoạt động như thắp hương cầu nguyện, nghe kinh, hoặc ngồi thiền.
Trên đây là một số thông tin về chùa Giác Lâm Sài Gòn, hy vọng sẽ có ích cho bạn khi đang tìm hiểu về ngôi chùa này. Chúc bạn có chuyến tham quan thật ý nghĩa tại đây.
Crystal Bay Tourism Group - Cùng trải nghiệm, cùng yêu thương!
Với nỗ lực mang đến trải nghiệm du lịch trọn vẹn nhất, chúng tôi liên tục cập nhật thông tin du lịch hữu ích và giới thiệu những điểm đến hấp dẫn tại Việt Nam và trên thế giới. Với nhiều năm kinh nghiệm, Crystal Bay Chúng tôi tự hào về uy tín của mình và luôn đặt sự hài lòng của khách hàng lên hàng đầu. Hãy để chúng tôi giúp bạn lên kế hoạch cho chuyến đi hoàn hảo.
Cách Hà Nội không xa, Hòa Bình (hiện đã sáp nhập vào tỉnh Phú Thọ mới) nổi lên như một điểm đến lý tưởng, một "thiên đường trốn nóng" với cảnh quan đa dạng từ hồ nước mênh mông, thung lũng yên bình đến những con suối mát lạnh.
Sau sự kiện sáp nhập hai tỉnh An Giang và Kiên Giang, một chương mới đầy hứa hẹn đã mở ra cho vùng đất Chín Rồng. Tỉnh An Giang mới, với diện mạo và tiềm lực vượt trội, không chỉ kế thừa những giá trị văn hóa, kinh tế sẵn có mà còn được bồi đắp thêm nguồn tài nguyên biển đảo vô giá.
Giữa làn nước trong veo và nhịp sống yên bình của đảo Phú Quý, Bình Thuận (hiện sáp nhập vào tỉnh Lâm Đồng), việc tìm một chốn dừng chân đẹp như mơ không hề khó. Những khách sạn view biển tại đây mang đến cảm giác như được sống giữa thiên nhiên, nơi mọi khung hình đều có thể trở thành kỷ niệm.
Phước Minh Cung là ngôi chùa cổ nổi tiếng tại Trà Vinh (hiện thuộc Vĩnh Long từ 1/7/2025), mang đậm dấu ấn văn hóa người Hoa. Đây không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là điểm đến hấp dẫn dành cho ai muốn tìm hiểu về truyền thống và lịch sử của cộng đồng Hoa kiều.
Tọa lạc bên bờ sông Hồng thơ mộng, đền Chử Đồng Tử là một trong những điểm đến văn hóa – tâm linh tiêu biểu của tỉnh Hưng Yên nói riêng và vùng đồng bằng Bắc Bộ nói chung.
Homestay ở Phú Yên (hiện sáp nhập vào tỉnh Đắk Lắk mới) đang ngày càng được chú ý nhờ thiết kế đẹp, nhiều góc chụp ảnh và gần gũi với thiên nhiên. Với những du khách yêu thích du lịch kết hợp sống ảo, đây là điểm cộng khó bỏ qua.
Hồ Tràm, Vũng Tàu cũ (hiện thuộc TP.HCM từ 1/7/2025) từ lâu đã trở thành điểm đến lý tưởng dành cho những ai yêu thiên nhiên, biển xanh và không gian nghỉ dưỡng yên bình.
Khánh Hòa phát triển giống nho công nghệ cao cho trái đẹp, vị ngọt đậm đà; đồng thời mở tour du lịch sinh thái, đưa du khách trải nghiệm quy trình trồng nho và thưởng thức tại vườn, mang phong cách châu Âu.
Phú Yên (hiện sáp nhập vào tỉnh Đắk Lắk mới) không chỉ nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những tín đồ ẩm thực. Buổi tối tại đây mở ra một thế giới hương vị đặc sắc, đậm đà nét văn hóa miền biển.
Bún rạm từ lâu đã trở thành một phần không thể thiếu trong bức tranh ẩm thực đầy bản sắc của Quy Nhơn, Bình Định (hiện sáp nhập vào tỉnh Gia Lai mới). Món ăn dân dã này không chỉ níu chân du khách bởi hương vị đậm đà mà còn bởi sự mộc mạc gắn liền với đời sống người dân phố biển.
Viên ngọc mới của du lịch Nha Trang – khiến du khách mê mẩn bởi vẻ đẹp hoang sơ với cát trắng mịn, làn nước xanh trong và những mỏm đá gợn sóng. Không khí yên bình, tinh khiết nơi đây như tách biệt khỏi nhịp sống ồn ào, mang đến trải nghiệm thư thái hiếm có giữa thiên nhiên tuyệt mỹ.
Mũi Nghinh Phong là một trong những điểm đến nổi bật ở Vũng Tàu (hiện thuộc TP.HCM từ 1/7/2025), nổi tiếng với khung cảnh đẹp như tranh và vị trí "cổng trời" hướng thẳng ra biển. Vậy Mũi Nghinh Phong có gì chơi? Dưới đây là 6 trải nghiệm bạn không nên bỏ lỡ khi đến đây.
Chỉ với 2 ngày 1 đêm, hành trình đến Quảng Ngãi mang đến một trải nghiệm đầy đủ sắc màu và cảm xúc. Vẻ đẹp mộc mạc pha lẫn nét hoang sơ nơi đây dễ dàng chạm đến trái tim những ai yêu thích sự bình yên.
Tháng 7 năm 2025, sự kiện sáp nhập địa giới hành chính giữa thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam đã chính thức tạo nên một siêu đô thị du lịch ven biển, mở ra một chương mới cho ngành du lịch khu vực.
Sau khi sáp nhập với tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương, TP.HCM đã có một bước chuyển mình ngoạn mục, không chỉ về quy mô kinh tế, dân số mà còn cả về bản sắc địa lý.
Bộ Xây dựng vừa chính thức phê duyệt việc điều chỉnh Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc giai đoạn 2021-2030 và tầm nhìn đến năm 2050, với những thay đổi quan trọng liên quan đến sân bay Nội Bài (Hà Nội) và việc bổ sung sân bay Gia Bình (Bắc Ninh).
Du lịch Quảng Bình có gì chơi? Từ hang động kỳ vĩ, biển xanh cát trắng đến các trò chơi mạo hiểm giữa thiên nhiên, nơi đây có đủ trải nghiệm hấp dẫn cho chuyến đi đáng nhớ.
Ninh Thuận không chỉ được biết đến là vùng đất của nắng và gió, của những bãi biển trong xanh và vườn nho trĩu quả, mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc.
Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng đã chính thức đưa vào vận hành quy trình làm thủ tục cho các chuyến bay nội địa hoàn toàn không cần giấy tờ, dựa trên công nghệ nhận diện khuôn mặt (Face ID) được tích hợp sâu vào ứng dụng định danh điện tử VNeID. Sáng kiến này bắt đầu được áp dụng từ tháng 7/2025.
Một con cá voi bất ngờ xuất hiện khoảng 10 phút tại vịnh Nha Trang (Khánh Hòa), được người dân phát hiện khi đang lặn. Họ quay lại video và chia sẻ khoảnh khắc hiếm hoi này.